Türkiye son yýllarda Cumhurbaþkanýmýz Sayýn Recep Tayyip Erdoðan’ýn liderliðinde varoluþ mücadelesi veriyor. Afrin operasyonuyla birlikte ülkemizin gündeminde birlik ve beraberliðin üst düzeye çýktýðýný görüyoruz.
Türk devlet geleneðinde ordu-millet anlayýþý vardýr. 15 Temmuz’da FETÖ’cü hainlere tokadý indiren halkýmýz þimdi de askerlik þubeleri önünde bir çok vatandaþýmýz gönüllü askerlik için sýraya girmiþtir. Esas itibariyle Ýþ kanunlarýmýzda gönüllü askerlikle ilgili bir düzenleme yapýlmamýþtýr. Ancak dileyen iþverenler bu sürede ücretli veya ücretsiz izin kullandýrabilir.
Biz de bugün askerlik ödevi dýþýnda manevra veya herhangi bir nedenle silâhaltýna alýnan vatandaþlarýmýzýn durumlarýný açýklayalým istedik.
Askerlik ve kanundan doðan çalýþma hali, bildirim süresini geciktiren bir durumdur. Ýþ Kanunu, muvazzaf askerlik ödevi dýþýnda manevra veya herhangi bir nedenle silâhaltýna alýnan veyahut herhangi bir yasada doðan çalýþma ödevi yüzünden iþinden ayrýlan iþçinin iþ sözleþmesinin belirli bir süre askýda kalacaðýný kabul etmiþtir. Kanunda öngörülen manevra; “askeri birliklerini savaþa hazýrlamak amacýyla, arazi üzerinde yapýlan geniþ ölçüde savaþ denemesi” þeklinde tanýmlanabilir.
Maddede muvazzaf askerlik dýþýndaki silâhaltýna alýnma durumlarýnda iþ sözleþmesinin durumu düzenlendiðinden öncelikle, askerlik ödevi nedeniyle iþinden ayrýlan iþçi için, iþçinin muvazzaf askerlik ödevi nedeniyle mi yoksa muvazzaf askerlik ödevi dýþýnda kalan herhangi bir sebeple (örneðin manevra, talim gibi nedenlerle) mi silâhaltýna alýndýðý belirlenmelidir.
Þayet silâhaltýna alýnma, muvazzaf askerlik ödevi dýþýndaki bir nedenden kaynaklanýyorsa, iþ sözleþmesi, iþçinin iþinden ayrýldýðý günden baþlayarak iki ay süre ile askýda kalacak, iki ay sonrada akit feshedilmiþ sayýlacaktýr.
Aský süresi en az iki aydýr; ancak iþçinin bir yýlý aþan çalýþmasýna karþýlýk her tam yýl için ayrýca iki gün eklenir; ancak bu sürenin toplamý doksan günü geçemez. Baþka bir ifadeyle, aský süresi, iþçinin kýdemi bir yýlý aþtýðý durumlarda iki aya, her fazla yýl için iki gün eklemek suretiyle bulunur; ancak böyle bulunacak süre, 90 günü aþamayacaktýr.
Kanundan doðan bir hak olan ve konuluþ amacý bakýmýndan kamu düzenine iliþkili olan söz konusu süre, kýsaltýlamayacak ancak uzatýlabilecektir. Zira söz konusu hüküm nispi emredici bir hükümdür. Burada sözü edilen iki ay ile 90 günlük süre ‘iþ ayý’ ve ‘iþ günü’ deðil, ‘takvim ayý’ ve ‘takvim günü’ olarak deðerlendirilmelidir.
Bu hükme göre, iþçinin kanunen tanýnmýþ bu haktan faydalanabilmesi için en az bir yýl çalýþmýþ olmasý þart olduðundan bir yýldan daha az çalýþma süresi olan iþçiler bu haktan yararlanamayacaklardýr.
Kanuna göre sözleþmeleri askýda kalacak olanlar, yasanýn yüklediði bir ödev dolayýsýyla iþten ayrýlmak zorunda kalan iþçilerdir. Muvazzaf askerlik ayrý tutulmuþtur.
Manevra veya ihtiyat askerlik gibi bir nedenle silâhaltýna alýnma, Sendikalar Kanunu gereðince bir görev üstlenme, sivil savunma hizmetlerine çaðrýlma vb. durumlar maddenin uygulanma alanýna girer.
