Bundan birkaç ay öncesinde memuriyeti bir yýldýr askýda olan bir kamu görevlisinin yaþadýðý bu soruna þahit olunca meseleye baktým. Ýdareler tarafýndan uygulanan ve yasal olarak net bir altlýðý bulunmayan bir uygulama var... Birçok memurun yaþadýðý bu sorun, kendi içlerinde ve sessiz biçimde sürüyor...
ASKIDAKÝ MEMUR KÝM!
Bilindiði üzere ülkemizdeki devlet memurluðu rejimine göre, kasten iþlenen bir suçtan dolayý bir yýl veya daha fazla ceza alan bir memurun ya da affa uðramýþ olsa bile devlet güvenliðine karþý suçlar ile zimmet, irtikâp, rüþvet, hýrsýzlýk, dolandýrýcýlýk, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karýþtýrma vb. suçlardan mahkûm olan memurlarýn memuriyeti biter. Buradaki durum kasten iþlenen suçlar için geçerli. Ama memur, "memurluðuna engel bir nitelik taþýmayan ceza" alýrsa memuriyetten çýkarýlmýyor ama çalýþtýrýlmýyor da. Bu halde "askýda memur" oluyor
MEMURLUÐA ENGEL OLMAYAN CEZA
"Memurluða engel bir nitelik taþýmayan ceza" ne demek diye düþünebilirsiniz. Örneðin kiþi kasten iþlediði bir suçtan 4 ay ceza almýþtýr ve cezasý ertelenmemiþse veya kiþi günlük hayatýn olaðan akýþý içerisinde herkesin baþýna gelebilecek þekilde bir iþ veya trafik kazasýna karýþmýþ ve kasten deðil "taksirle" iki yýldan fazla bir ceza almýþsa, "engel" bir cezadan bahsedilemez
YASAL DAYANAK BELÝRSÝZ
Kiþi cezasý boyunca cezaevinde kalmamýþ olsa da cezasýnýn infazý dýþarda iken de devam ettiði için memuriyeti askýya alýnýyor. Bu uygulamanýn yasal bir dayanaðý yok. Hukuki görüþ ve yargý içtihatlarýna dayanan bu durum incelediðim kadarýyla aslýnda "yeteri kadar tartýþýlmayan" ve "güncel infaz deðiþikliklerini kavramayan" düþünceler üzerine inþa edilmiþ...
YARGININ BAKIÞI...
Konuya iliþkin yargý kararlarýnýn ve idarelerin hukuk müþavirliklerince verilen görüþlerin birçoðunda, durumun yorum yoluyla sonuçlandýrýldýðý görülmekte. Ülkemizde "denetimli serbestlik" kurumu yokken ortaya çýkan 2004 tarihli Danýþtay kararýna dayanan (eski) Devlet Personel Baþkanlýðý görüþü üzerine inþa edilmiþ bir uygulama var. Buna göre bir memurun "cezasýnýn infaz süresi içinde" ifadesini gayet geniþ yorumlamakta ve memurun mevcut infaz rejimi karþýsýnda "kâðýt üzerinde" kalan infazýnýn bir sonucu olarak memuriyete devam etmesinin mümkün olamayacaðýna karar verilmiþ... Oysa bu yaklaþým birçok yönüyle sakýncalý. Niye mi?
YORUM YOLUYLA KISITLAMA
Evvela, dýþarýda infaz rejimi altýnda olan bir memurun ve "þartlý salýverme" rejimine tabi olmasýndaki temel gaye, ilgili mevzuatýn gerekçesine "kiþinin sosyal hayatýndan, ailesinden ve iþ yaþamýndan kopmamasý" olarak ifade edilmekte iken kanunlarda sayýlmayan bir amaç ve netice mevzuatýmýza yorum yoluyla ekleniyor.
ÝÞÇÝYE DEVAM, MEMURA "DUR"!
Ortada bir devamsýzlýk hali, iþe gelememe durumu olmamakla beraber bir kimse "infazý kâðýt üzerinde devam ederken" "iþçi" ise iþine devam edebilmekte, memur ise dýþardaki infazý süresince aþýlamaz lafzi yorumlar sebebi ile aldýðý hapis cezasýndan daha aðýr bir ceza ile aileleri ile birlikte cezalandýrýlmakta ve tam maaþý, lojman dâhil tüm özlük haklarý elinden alýnarak "iþsiz" býrakýlmakta!
UYGULAMA FAYDASIZ
Taksirle bir suç iþleyen kimsenin memur olarak atanmasýnda bir engel bulunmuyor. Ama infazý devam ediyorsa memuriyeti yürütmesine engel! Burada bir düzenlemeye ihtiyaç var. Zira yetiþmiþ bir memuru, memuriyetine açýkça engel olmayan bir durum sebebiyle kamu görevinden uzaklaþtýrmanýn devlete ne faydasý var?
DEVAM EDEBÝLEN ÇALIÞMALI
Suç memuriyete engel deðilse "çalýþmasýný neden askýya alýyoruz ki" ! Þayet kiþinin cezasý "devamsýzlýða" sebebiyet veriyorsa bu pek tabi ki ayrý deðerlendirilmeli. Bu konuda deðerlendirme hatasý yapýlan husus "infaz kavramýnýn geniþ yorumunun kabul edilmesinde" ... Evvela bu bakýþ açýsý deðiþmeli.
BÝR DÜZENLEME ÞART
Bu bir yönetmelik veya kararname de olabilir. Ancak tartýþmalarý bitirecek tek adým yasal düzenleme. 675 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunun 48. maddesine "taksirli ve bir yýlýn altýndaki kasti suçlar bakýmýndan memurun görevde devamsýzlýðýna sebebiyet vermeyen infaz rejimleri sürecinde memurlarýn görevine devam etmesi mümkündür" hükmü getirilirse bu garip durum son bulmuþ olur.
