Güzel kadýn oyuncu kavramýnýn içini doldurup, kabiliyetiyle daha da ileriye taþýmasý çok mümkün olan Açelya Devrim Yýlhan bu hafta ‘Panayýr Köyden Gider’ filmi ile karþýmýza çýkýyor.
Türk sinemasýnda artýk iyi oyuncu kalmadý saptamasýný yaparken bunun sebebinin oyuncular deðil sistemin kendisi olduðunu kanýtlayan bir isimle röportaj yaptýk bu hafta. ‘Panayýr Köyden Gider’ filminin oyuncusu Açelya Devrim Yýlhan bir önceki filmi ‘Beni Unutma’ ile bir hayran kitlesi yakalamýþtý. Ama sinema endüstrisinin çarpýklýklarý yüzünden onu tekrar sinemada görmek için beþ yýl beklememiz gerekti. Arada ‘Leyla ile Mecnun’, ‘Ýnadýna Yaþamak’ gibi dizilerle beyaz ekranda görebildiðimiz güzel yýldýzýn sinemanýn sihrinde baþka bir ýþýða sahip olduðunu söylemeliyiz. Yeþilçam döneminde olsa çok daha büyük bir hayran kitlesine sahip olacaðýna inandýðmýz yýldýzý daha yakýndan tanýyalým.
Cinsiyetten çok enerjinin tutmasý önemli
Panayýr Köyden Gider filminin senaryosu geldiðinde sizi en çok etkileyen ne oldu?
Öncelikle senaryonun özgünlüðü beni çok etkiledi. Mete’yle konuþtuktan sonra da kuracaðý dünyanýn çok özel olacaðýna inandým ve iþin içinde olmak istedim.
Engin Altan Düzyatan, Ýlyas Salman ve Cem Davran ile kamera karþýsýnda hiçbir zorluk yaþamadým. Çünkü...
Filmdeki rolünüzden bahsedebilir misiniz?
Filiz, olaylarýn geçtiði köyde yaþayan tek genç kadýn. Yaþadýðý hayat onu büyük bir sýkýþmýþlýða hapsederek duygularýný felç etmiþ. Ýçinde bulunduðu sýkýntýlý gidiþatý deðiþtirecek motivasyona da sahip deðil çünkü hayata ve insanlara dair umudu yok. Ýç aksiyonu çok yüksek olmasýna raðmen dýþarýdan sakin ve kontrollü duran bir karakter.
Sadri Alýþýk Yeþilçam’da en çok etkilendiðim kiþi
Bazý roller vardýr onlara hazýrlanmak gerekir. Mesela tarihi bir kiþiliði oynuyor veya engelli birini canlandýracaksanýz araþtýrma yaparsýnýz. Bir de oyuncunun kendi tecrübesinden yola çýkarak hazýrlandýðý roller vardýr. Bu film hangisine yakýn. Hazýrlanma süreci geçirdiniz mi?
Bu film yapýsý itibariyle ikincisine daha yakýn. Olaylarýn geçtiði köy tanýmsýz ve zamansýz bir yer. Bu anlamda tarihsel ve toplumsal olarak belirleyici kalýn hatlarý yok. Hazýrlanýrken Mete’nin kafasýndan geçenler ve onun tam olarak nasýl bir Filiz istediði benim için önemliydi. Arada bir þeyler ben de ekledim ve ortak bir noktada buluþtuðumuzu düþünüyorum.
Filmin gerek müzik kullanýmý gerek görselliði çok da Türk sinemasýnda görmediðimiz bir yapýda. Bu farklýlýklar bir oyuncunun performansýný ne yönde etkiler?
Teknik konular yönetmenin inisiyatifinde olduðundan oyuncu olarak müdahil olamýyorsunuz haliyle. Çoðu zaman filmi izleyene kadar da ortaya çýkacak þeyin bütünü hakkýnda fikir sahibi olmanýz epey zor oluyor. Bu anlamda büyük bir etkilenme olacaðýný sanmýyorum çünkü zaten sizin oyuncu olarak yaratacaðýnýz karakter sete çýkmadan az çok belirlenmiþ oluyor. Sadece kendi performansýnýza odaklanýyorsunuz. Yani bende durum böyle oluyor.
Beyazperde güzel kadýný seviyor. Oyuncunun bedeni ihtiyaç duyduðu malzemelerden sadece biridir.
Ýlyas Salman, Engin Altan Düzyatan ve Cem Davran ile rol aldýnýz. Bir kadýn oyuncu için rolün içine girmek anlamýnda erkek karakterle rol almak zorluk yaratýr mý?
Yaratmadý çünkü cinsiyetten çok karþýdaki oyuncuyla olan enerji alýþveriþi önemli. Bu konuda da herhangi bir sýkýntý yaþamadým açýkçasý.
2011 deki Beni Unutma dýþýnda bu filminiz var. Genç bir oyuncunun sinema dilini oluþturmakta dizi sektörünün yýpratýcý þartlarý bir dezavantaj yaratýr mý?
Bu, yaptýðýnýz mesleðin, sizdeki tanýmýyla ilgili olabilir. Dizi sektöründeki zamanla yarýþma halinin getirdiði ayrýntýlý düþünememe durumu genel bir refleks oluþturup sinemadaki karaktere titizlenme durumunu bitirir mi? Benim için hayýr. Sinema, tiyatro, televizyon hepsi farklý disiplinler evet, ama benim için önkoþul iþimi iyi yapmaktýr.
Perde güzel kadýný sever. Ama oyuncu bu güzelliðine hem tecrübe hem de kabiliyetini katmalý. Bu anlamda nasýl bir yapýlanma içindesiniz?
Tespitinize katýlýyorum, oyuncunun bedeni ihtiyaç duyduðu malzemelerden sadece biridir. Bu anlamda ben sorgulamayý, yeni bakýþ açýlarý kazanmayý, gözlemeyi, öðrenmeyi ve keþfetmeyi seviyorum. Bu anlamda kendinize yaptýðýnýz her yatýrým otomatik olarak yaptýðýnýz iþe de yansýyor diye düþünüyorum.
Türk sinemasýnda duygusal filmlerin kökeni Yeþilçam’a dayanýr. Sizin Yeþilçam’a yaklaþýmýnýz nedir? Oyunculuðundan etkilendiðiniz Yeþilçam ünlüsü var mýdýr?
Yeþilçam filmleriyle büyüme durumu bende de mevcut tabii. Kendi adýma, bu filmlerin muhteþem bir matematiði ve izleyiciyi içine çeken inanýlmaz bir samimiyetleri olduðunu düþünüyorum. “Ýþte bu yüzden” diye baþlayan tüm tespitler bana az geliyor. Çekildikleri zamanýn ruhundan gelen bir durum olabilir. O dönem filmlerdeki karakterlere hayat vermiþ oyuncularýn birini diðerinden ayýrmak çok zor. Ama illa bir örnek vermemi isterseniz Yeþilçam ünlüsü demeyelim de, oyunculuðundan en çok etkilendiðim isimlerden biri Sadri Alýþýk’týr. Onun her duyguyu ayný inandýrýcýlýk ve doðallýkla yansýtmasý bana hep büyüleyici gelmiþtir. Aþkýn, hüznün, mutluluðun, kýsacasý her duygunun en çok yakýþtýðý oyunculardan biridir bence. Efsunlu oyuncu olmak diye bir þey varsa Sadri Alýþýk kesinlikle onlardan biri olmalý.
Türkan Þoray kanunlarým yok sýnýrý ben çizerim
1980 sonu ve 1990’larýn ikinci yarýsýna kadar feminizmin sinemamýzda etkisini hissedebilirdik. Bunun faturasýný ödeyen kadýn oyuncularýmýz vardý. Müjde Ar, Nur Sürer gibi. 2000 sonrasý sinemamýzda bu anlamda geriye bir adým atýldýðýný düþünüyor musunuz?
Her anlamda geriye gidiþin kaçýnýlmaz olduðu bir zaman diliminde, sinemadaki cesur kadýn söylemlerinin azalýþý da pek þaþýrtýcý olmuyor haliyle. Toplumsal hayattaki yeri her daim silikleþtirilmeye çalýþýlan kadýnýn beyaz perdedeki yeri de daha kontrollü alanlar içinde sýkýþýp kalýyor. Büyük resmin küçük ayrýntýsý oluyor bu durum da.
Önceki soruyla baðlantýlý olarak kadýn oyuncularýmýzýn önünde Türkan Þoray kanunlarý gibi bir örnek de var. Bu kurallarý doðru buluyor musunuz?
Doðru bulup bulmamak diye bir durum söz konusu olamaz tabii, herkesin kendi tasarrufudur. Birinin iþini nasýl yapacaðýna karýþmak kadar abesle iþtigal bir durum olamaz. Ben kiþisel olarak düþüncemin izin verdiði yere kadar gitmeyi tercih ederim.
Oyuncu olmayý ne zaman istediniz? Küçüklüðünüzde bir özleminiz var mýydý?
Hayýr yoktu. Sahne sanatlarýna hep ilgim olmuþtur ama oyunculuk yapma fikri üniversitede matematik okuduðum dönemde bana cazip gelmeye baþladý zaten sonrasýnda okulu býrakýp, Bilkent Tiyatro Bölümünü kazandým ve eðitimime orada devam ettim.
Doðal doping
Rolünüzde romantizmi ve aþký yaþýyorsunuz. Gerçek Açelya bu duygularý ne kadar önemser?
Aþkýn insaný dönüþtüren enerjisine hayran biriyim. Kendini en yalýn halinle tanýmaný saðlayan duygu durumlarýndan biri de aþk bence. Ýnsan olarak nelere muktedir olacaðýný görüyorsun aþkýn içinde. Çoðu zaman yürürken birden koþmaný saðlayabiliyor mesela. Doðasý gereði benzersiz bir ruh hali, doðal doping.
