Biraz nohut, bolca buðday, azýcýk kuru fasulye, az biraz da pirinç... Hepsi ayný tencerede. Hepsi aþurenin olmazsa olmazlarý. Benim için ise onlar aþure kardeþleri.
Malum aþure zamaný geldi, yarýn aþure günü. Yýllardýr bu köþede aþure zamanýný hiç atlamamýþým. Þeker yediðim hayatýmda zaten en sevdiðim tatlýlardandý. Þekersiz hayatýma da gayet güzel adapte ettim, vazgeçmedim. Þekersiz yapmaya devam ettim. Yaptýkça öðrendim, öðrendikçe yazdým, paylaþtým. Yetmedi “En iyi ben yaparým” diyenlere bu köþeyi ayýrdým. Bu yazýyý yazmadan önce aþure hakkýnda tüm yazdýklarýmý taradým. Deðil kendime, baþkalarýna bile yazacak bir þey býrakmamýþým. Arþivden okumanýzý öneririm. Peki þimdi ne yazacaðýz? Yazmadan olmaz, tekrar yapsam bana uymaz. Bu düþüncelerle aþure kasesine dalgýn dalgýn bakarken en diplerde onlarý gördüm: Aþure kardeþleri!
Buðday
Aþurelik buðday etiketini bilirsiniz. Bu, buðdayýn iþlendiðini ve aþureyi onunla yaparsanýz açýk renk olacaðýna delalet eder. Ben kara buðday bile kullanýrým, varsýn rengi koyu olsun. Tercih meselesi. Buðdayýn ne zaman keþfedildiði, orijini bilinmiyor. B3, B5, B6 vitaminleri, magnezyum, protein ve demir içeren, bol lifli bir gýda. Pirinçten kat kat yüksek besin deðerine sahip. Yüzlerce çeþidi var. Elbette kimi fazla su çekiyor, kimi geç piþiyor. Ýlk onu haþlamak ve aþurenin sulu bazýný hazýrlamak çok önemli. Bir su bardaðý buðdayla yaklaþýk 8-10 kiþilik aþure yapabilirsiniz.
Nohut
DEMÝR, kalsiyum, potasyum, fosfor, bol miktar fosfat, az yað, bol karbonhidrat ve lif içeriyor. Kabuðu en besleyici yeri. Bir fincan nohut, 120 gram etteki proteinle eþ deðer. Aþureye ilave etmek göreceli ancak hem rengi hem de lezzettiyle benim favorim. Beyaz, sarý, büyük, küçük sayýsý 40’a yakýn çeþidi olan nohudun orjinini bulmak artýk neredeyse imkansýz. Satýlan nohut türlerinin çoðu iklim ve zararlýlara dayanýklý olmasý için melez tohumlardan. Alýrken raf ömrüne bakýn ve pakette yazmýyorsa da satýcýdan çeþidini, menþeini öðrenmeye çalýþýn, bilerek tüketin. Nohut da aþure tenceresine girmeden önce haþlanmasý gereken bir bakliyat. Nohudu iyice haþlamak lezzet için gerekli ama daha da önemlisi çið kalmamasý. Yarý piþince gaz çýkarmaya baþlýyor. Bu kimyasal reaksiyon, saðlýk açýsýndan gerçekten tehlikeli. Haþlandýðýndan emin olun.
Kuru Fasulye
KURU fasulye de diðer bakliyatlar gibi yüksek oranda albümin içeriyor. Ayrýca karbonhidrat, kalsiyum, magnezyum, demir, bakýr, manganez ve fosfat açýsýndan da zengin. Yeni paketlenmiþ olanlarý tercih edin. Uzun süre rafta bekleyen kuru fasulyenin sindirimi zordur. Ben lezzetini çok sevdiðim, minik taneli Ýspir fasulyesini tercih ediyorum ama dilerseniz en iri cinsini bile kullanabilirsiniz, size kalmýþ. Zaten aþurede az miktar kullanýlacak bir malzeme. Fazla haþlamayýn. Çok haþlandýðýnda daðýlmaya baþlar. Bu hem lezzeti hem de kývamý bozabilir.
Pirinç
BENÝM için yasaklý gýdalardan. Malum þeker. Genellikle baldo veya Osmancýk kullanýlýr. Onlar glisemik indeks (GI) bakýmýndan en yüksek çeþitler. Ben yabani pirinç kullanýyorum. Yabani pirinç, kýzýl siyahtýr ama renk býrakmaz ve içi beyazdýr. Siyah pirinç ise en düþük GI’ye sahiptir ancak renk býrakýr. Pirinci aþureye koymadan sýcak suda bekletin. Suyunu birkaç kez yýkayýp süzün ve tüm malzemeyle birlikte tencere bu þekilde alýn, önceden haþlamayýn.
