Nohutlu seven de var fasulyeli tercih eden de hatta kimi bölgelerde biraz kurban eti bile konuluyor. Nasýl hazýrlanýrsa hazýrlansýn, içindeki malzemeler birbirini baskýlamaz, uyum içinde olursa aþure çok lezzetli oluyor.
Tarihi Nuh Tufaný’na dayanýyor. Lezzetini en temel malzemesi olan buðdaydan alýyor. Asurlularýn yedi malzemeyle hazýrladýðý bu tatlýya her topluluk kendi inanýþýna göre yeniden biçimler vermiþ. Muharrem ayýnýn baþ tacý aþureden bahsediyoruz...
Nohutlu da olur, fasulyeli de. Ýncir-kayýsý-kuru üzüm üçlüsü çok yakýþýr. Kimisi süslemek için nar kullanýr, kimi cevizlisini sever. Nasýl hazýrlanýrsa hazýrlansýn, içindeki malzemeler birbirini baskýlamaz ve uyum içinde olursa, o aþure çok güzel oluyor. Kývamý ne sulu, ne de katý olmalý. Soðuduðu zaman kuru bakliyatlarýn niþasta oranlarýyla daha da katýlaþacaðý mutlaka hesaplanmalý. Aþure yaparken içindeki kuru bakliyatý önceden iyice haþlamak ve buðdayla su oranýna dikkat etmek gerekiyor.
Zýtlýklarýn uyumu
Yemek kültürü yazarý Müge Akgün aþureyi önemli kýlan ayrýntýlarý þöyle anlatýyor: “Uzun süre alýþveriþ yapmaya vakit bulamayýp da evde bulduðum malzemelerle yemek yapacaðým zaman aklýma hep aþure gelir. Düþünsenize fasulye, nohut, buðday, þeker, kuru meyveler, badem, ceviz gibi birbirine benzemez malzemelerle daha doðrusu zýtlýklarýn uyumuyla ortaya muhteþem bir tat çýkýyor. Sanýyorum anneme zor geldiði için evimizde pek aþure yapýlmazdý ama komþularýmýz sayesinde aþure ayý boyunca ondan mahrum kalmazdýk.
Aþure çocukluðumdan bu yana en sevdiðim tatlýdýr. Yurt dýþýna okumaya gittiðimde özledim ve yaptýðým iki yemekten biri aþure diðeri de yaprak sarmasýydý. Neredeyse 25 yýl önce yaptýðým o aþurenin tadý hala damaðýmdadýr. Ýki yýl önce Muharrem orucunun bittiði günlerde Malatya’nýn Arguvan ilçesi Kýzýk Köyü’nde içtiðim ýlýk aþure çorbasýnýn tadýný da asla unutamam. Kadýnlarýn bahçede, kazanda kaynattýklarý aþure bugüne dek yediklerimin en lezzetlilerinden biriydi.
Yeniden doðuþu simgeler
Þimdilerde ise aþure ayýnda mutlaka Saray Pastanesi’ne uðrayýp aþuresinden yerim. Hem kullandýklarý malzemeler hem de kývamýyla çocukluðumdaki tadý yakalýyorum Saray’da. Benim için aþureyi önemli kýlan baþka tatlýlara benzemez tadý kadar yeniden doðuþu simgelemesi, paylaþýlmasý ve daðýtýlmasý. Bu yýl da umarým aþure kazanlarý barýþ ve birlik için kaynar.”
Aileden aileye tarifi deðiþir
Mutfak Dostlarý Derneði’nin baþkaný Zeynep Kakýnç Anadolu kültüründeki yerine dair ilginç detaylar verdi: Aþure, tahýl, baklagiller, meyve ve tohumlardan oluþan 41 çeþit malzeme içermeli. En önemli malzemesi buðday. Beyaz fasulye, nohut, kuru bakla. Kimi bölgelerde kurban etinden bir parça saklanýp aþure yapýlýrken içine atýlýyor. Bazýlarý buðday yerine pirinç, þeker yerine pekmez kullanýyor. Üzeri kavrulmuþ susam, badem, fýndýk, ceviz, kuþüzümü, nar taneleriyle süslenen bu nefis tatlý, bölgeden bölgeye, hatta aileden aileye farklýlýk gösteriyor. Benim de en sevdiðim tatlýlardan biri. Çocukluðumda Muharrem ayýnda evimizde mutlaka aþure piþirilir ve konu komþuya daðýtýlýrdý. Annem halen bu geleneði sürdürür hatta kendi evinde piþirdikten sonra gelip bizde de aþuresini kaynatýr. Yani benim için en þahanesi annemin aþuresi diyorum... Ev dýþýnda nadiren aþure yerim.
