Ateþkese ateþle karþýlýk vermek

Gazze savaþýnda ne yazýk ki baþlanýlan noktaya geri dönüldü. Yaklaþýk bir ay süren çatýþmalar sonrasýnda Mýsýr’da uzun süreli ateþkes görüþmeleri baþlamýþtý. Uzun süreli ateþkes koþullarýnýn bazýlarý da aslýnda barýþ sürecinde konu edilen baþlýklarla aynýydý.

Uzun süreli ateþkes müzakereleri, kýsa hatta kýsacýk süren ateþkes ilanlarýyla yürüdü. Görüþmeler baþlarken ve hatta sürerken ateþkesin ara ara ihlal edilmesi, taraflarýn isteklerinden geri adým atmama iradesi olarak yorumlanabilir. Her iki taraf da savaþta yenilgiye uðramýþ bir izlenim vermemek, geri adým atmak için bir neden olmadýðýný göstermek için füzelerini ara ara ateþlediler. Ancak son saldýrýda Ýsrail doðrudan Hamas’ýn askeri kanat lideri Muhammed Deif’i hedef aldý, eþinin çocuðunun ölümüne yol açan bir saldýrý yaptý.

Karþýlýklý roket atýþlarý, Ýsrail’in masadan kalkmasýna, dolayýsýyla uzun süreli ateþkes görüþmelerinden çekilmesiyle sonuçlandý. Artýk yeniden masaya dönülebilmesi için, yaþanmakta olanlardan farklý bir geliþme olmasý ya da taraflardan birinin karþý tarafa razý olacaðýný açýklamasýyla mümkün olabilir.

Kazanma beklentisi

Hamas’ýn Ýsrail’e razý olmasý zor, zira kaybedecek fazla bir þeyi yok. Hamas açýsýndan bir tür yenilgiden söz edilebilmesi için Ýsrail’in ancak binlerce kiþiyi daha öldürmesi gerekir. Yenme-yenilme konusu, Hamas’ýn deðil daha çok Ýsrail’in gündeminde. Ýsrail’de kamuoyu, bunca bomba atýldý da ne kazanýldý tartýþmasý yapýyor. Bu arada Netanyahu’nun Kahire’deki görüþmeler sýrasýnda Hamas’ýn bazý isteklerini kabul ettiðini ileri süren parlamenterler, baþbakaný savaþý bir galibiyete dönüþtürmeden Hamas’a razý olmakla suçluyorlar.

Þu bir gerçek ki Ýsrail’de Netanyahu’yu bile yumuþak bulanlar var. Ancak sertlik yanlýlarýnýn bir bu tür bir savaþýn galibi olmaktan ne kast ettikleri açýk deðil. Gazze’deki herkesin öldürülmesini mi istiyorlar, yoksa Hamas liderleri öldürülünce mi zafer ilan edecekler açýk deðil. Ýsrail’in uluslararasý alandaki pozisyonu, çok daha fazla insan öldürmeye uygun deðil; kendisine tanýnan göz yumma süresini kullandý. Ayrýca, Hamas, liderleri öldürülünce bitebilecek bir yapý deðil; tam tersine her ölüm daha fazla güçlenmesine yol açabilir.

Tüm bunlara raðmen Ýsrail’deki þahinlerin, sertlik yanlýlarýnýn görüþmeleri sabote edecek iþlere kalkýþtýklarý ortada.

Kaybetme öngörüsü

Sertlik yanlýlarýnýn Hamas tahrikleriyle harekete geçmeleri ve bir zafer peþinde koþmalarý, aslýnda pek de sürdürülebilir bir duruma iþaret etmiyor. Yaklaþýk bir aylýk savaþýn bile Ýsrail’e oldukça büyük maliyeti oldu. Bu maliyet, bir yandan mali, öte yandan sosyolojik  kayýplar anlamýna geliyor. Savaþýn sürmesi halinde kayýplarýn daha da artacaðý açýk.

Ekonomik olarak Ýsrail’in kayýplarýný karþýlama olanaklarýnýn büyük kýsmý ABD’den geçiyor; ancak Obama ABD’si Ýsrail’in bundan böyle savaþmasýný deðil barýþmasýný tercih ediyor. Sosyolojik sorunlarýn bertaraf edilmesi için ise daha uzun zamana ihtiyaç olduðu anlaþýlýyor. Hamas ile süren savaþ, Ýsrail’deki ýlýmlýlarý þahin, þahinleri daha þahin hale getiriyor. Bundan sonraki Ýsrail hükümetlerinin bugünü aratacak nitelikte olacaðý öngörülebilir.

Hamas’ýn Ýsrail ile mücadelesindeki en büyük baþarýsýnýn da tam bu noktada ortaya çýktýðýný söylemek gerekir. Hamas Ýsrail’i tehdit ettiði sürece Ýsrail güvenlik paradoksundan çýkamýyor. Güvenlik paradoksu, güvenlik adýna özgürlüklerden vaz geçmek demektir. Her olaya güvenlik penceresinden bakan bir toplumun sonuç itibarýyla daha güvensiz bir ortam yarattýðý bilinir.