Alt iþveren (taþeron) ülkemizde her zaman gündem. Sendikasýz ve düþük ücretle iþçi çalýþtýrýlmasýnýn bir aracý haline gelen taþeronluk uygulamasý haklý olarak eleþtirilmektedir. En son, kamuda çalýþan taþeron iþçilerinin devlet tarafýndan direkt olarak istihdam edilmesi ile ilgili tasarý tüm basýnda ele alýndý. Biz de taþeronluk uygulamasýnýn Avrupa Birliði ülkelerinde nasýl olduðunu, ülkemizle benzer sorunlarýn olup olmadýðýný incelemek üzere, örnek olarak turizm ve inþaat sektörlerinde taþeron çalýþmasýyla ilgili olarak Fransýz basýnýný taradýk. Sizlerle paylaþmaya deðer bulduðumuz bazý haber-araþtýrma yazýlarýný bilginize sunuyoruz.
- Turizm sektöründe taþeronluk otelciler arasýnda tartýþma konusu
Tartýþma; Paris’te bir otelin oda temizlik iþlerinin taþerona verilmesi ve bu taþeronun iþçi haklarýný ihlal eden eylemleri dolayýsýyla 400.000 Euro tazminat, ceza ve faiz ödemeye mahkum edilmesi üzerine baþlamýþ. Taþeronun ceza görmesine sebep olan yasal olmayan uygulamalarýnýn ilki iþçiyi çalýþtýrma süresi ve ücret tespit tarzýyla ilgili. Otel odalarýnýn temizliðinde çalýþan temizlik iþçilerine verilen ücretin, iþçinin çalýþma saatlerine göre deðil, iþçilerin bir saatte temizlemek zorunda tutulduklarý oda sayýna endekslenmesi. Bu yöntemle iþçilerin, saatte 4 veya 5 oda temizlemek zorunda kalmýþ olmalarý. Taþeronun, iþçi haklarý aleyhine olan diðer bir uygulamasý da; otelin asli iþçilerine tanýnmýþ prim ve benzeri avantajlardan, oda temizliðinde görevlendirilen taþeron iþçilerinin yoksun býrakýlmýþ olmalarýyla ilgili. Ekonomik otellerde baþlayan taþeronluk uygulamasýnýn zamanla yaygýn hale dönüþtüðünün taþeronlarýn iþçi haklarýný ihlal eden eylemleri dolayýsýyla, iþçi þikayetlerinin sendika tarafýndan yargýya taþýnacaðýnýn belirtildiði haberde, bazý büyük otel gruplarýnýn, otellerinde taþeronla çalýþmayý sýnýrlayacaklarý veya önemli ölçüde azaltacaklarýnýn da altý çiziliyor. (Le Figaro.fr /economi/emploi par Jean-Bernad Litzer Publier le 27.5.2014)
Bu haber-araþtýrmada bahsedilen yasa dýþý uygulamalar dolayýsýyla maðdur olan iþçilerin þikayetlerini çözümleyen yargý organýn ‘Conseil Des Prud’Hommes’ yani iþçi ve iþveren temsilcilerinden oluþan özel yargý organý olduðunu not edelim.
- Ýnþaat sektöründe taþeronluk yasa dýþý çalýþmanýn barýnaðý
Le Point Dergisinin, inþaat sektöründe yabancý iþçilerin yasa dýþý çalýþtýrýlmalarýnýn taþeron vasýtasýyla yapýldýðýnýn anlatýldýðý yazýsýnda özetle; inþaat sektörünün tehlikeli özelliði dolayýsýyla, bu sektörde çalýþmayý arzu etmeyen yerli iþ gücünün yarattýðý iþ gücü kýtlýðýnýn, inþaatçýlarý yabancý iþçileri iþe almaya yönelttiði, bunun da taþeron aracýlýðýyla yapýldýðý, taþeronlarýn geçici çalýþtýrmak üzere aldýklarý iþçilerle ilgili sosyal güvenlik ve vergi yükümlülüklerini yerine getirdiklerini gösterir belgeleri, asýl iþverenin 6 ayda bir talep etmesi gerektiði, ancak bu denetimin yapýlmasýnýn asýl iþverenlerce çoðunlukla unutulduðu, bu nedenle de taþeronlarca yabancý iþçilerin yasa dýþý iþçi çalýþtýrýlmýþ olmalarýndan doðan cezalardan, yerine getirilmemiþ sosyal güvenlik yükümlülüklerinden ve ödenmemiþ ücretlerden asýl iþverenlerin de sorumluluðunun söz konusu olduðu, bunun yaný sýra þantiye güvenliðinin saðlanmasý, yabancý iþçilerin, ücret, izin, çalýþma saatleri ve saðlýk konularýndaki yasal düzenlemelerden faydalandýrýlmalarý ile ilgili denetiminin de asýl iþverence yapýlmasýnýn zorunlu olduðu, belirtilmektedir.(Lepoint.fr Publie Le 13.1.2014 Par Laurence Neuer)
Sonuç:
Taþeronla çalýþmada iþçi haklarýnýn yaygýn olarak ihlal edildiði ve buna çözüm arayýþýnýn sürdüðü Avrupa Birliði’nin kurucu üyelerinden Fransa örneði, ülkemizde kamuda istihdam edilen taþeron iþçilerinin þikayetlerini dindirmek ve yasal haklarýný güvence altýna almak için, Hükümetimizin bu konudaki son çalýþmalarýnýn haklý olduðunu ortaya koymaktadýr.
