Magazin dünyasý Meryem Uzerli’nin tükendim sözüyle çalkalandý. Ardýndan Aykut Kocaman’ýn da tükenmiþlikten kaynaklanan istifasý geldi. Acaba tükenmiþliðin sebepleri neler?
Kiþilerin yaptýklarý iþin anlamýný ve amacýný kaybetmeleri, hizmet verdikleri insanlarla ilgilenememeleri, aþýrý stres ve tatminsizlik yüzünden ruhsal olarak iþlerine olan motivasyonlarýný kaybetmeleri durumuna tükenmiþlik adýný veriyoruz.
Tükenmiþlikte dörtlü çok önemli:
Uzun süre ayný iþi yapýyor olmak,
Yapýlan iþte iþ yükünün, çalýþma saatlerinin çok olmasý,
Sosyal ve özel hayatýn kýsýtlanmasý,
Yapýlan iþin bir geleceðinin olmamasý,
Tükenmiþlik bu dört unsurun yanýnda adil olunmayan, deðer görülmeyen ve aidiyet duygusu beslenmeyen iþ ortamlarýnda çok daha fazla görülmektedir.
Aykut Hoca’yý neler yýprattý?
3 Temmuz sürecinde çok yýpranan, kulüp içinde birçok dengeyle mücadele etmek durumunda kalan, Emre ve Alex gibi iki yýldýz futbolcuyla iyi yönetilemeyen bir krizi yaþayan, üstüne üstlük takýmýn takviye edilmesi gerektiðini söylediðinde hakaret ve nankörlükle muamele edilen bir teknik hocanýn tükenmesi çok doðaldýr. Aykut Hoca daha iki yýl önce tükenmiþti zaten. 3 Temmuz sürecinde aldýðý darbeler onu demarke ve demoralize etmiþti. Ancak kýsa sürede toparlandý ve takýmý da toparlamayý baþardý. Evet, bir iki kriz döneminde istifa edip tekrar dönme gibi bir süreç yaþadý, ama bunun aslýnda tek sebebi vardý: Tükenmiþlik Sendromu. Tükenmiþlik hocanýn moral ve motivasyonunu ileri derece düþürdü. Ancak Aykut Hoca þiddetli bir tükenmiþlik yaþamýþ olmasýna raðmen birçok kiþinin býrakýp gideceði bir ortamda yüksek bir sadakat ve sorumluluk örneði gösterdi. Tükenen insanýn böylesine stresli bir süreci devam ettirmesi ancak insanüstü bir gayret ve manevi duygularla olabilir. Aykut Hoca da Fenerbahçe Kulübü’ne duyduðu aidiyetle bu olaðanüstü gayreti gösterdi. Takýmýný tüm olumsuzluklara raðmen ezdirmedi, oyuncularýnýn boynunu büktürmedi. Bir þampiyonluk, iki Türkiye kupasý ve bir UEFA yarýfinaliyle Fenerbahçe’nin tarihine bir kez daha adýný yazdýrdý. Bu yaptýklarýyla teþekkürü hak etmiþtir, kovulmayý deðil.
Tükenmiþ ve tüketen bir yönetici: Aziz Yýldýrým
Fenerbahçe’ye tesis ve fiziki þartlar açýsýndan çok þeyler kazandýrdý Aziz Yýldýrým. Ancak bu baþarýyý maalesef insan iliþkilerinde gösteremedi. Bunda öfkesini kontrol edememesinin ve kayýtsýz þartsýz itaat kültürünü dayatmasýnýn etkisi büyük. Yýldýrým, çevresindekileri kendisine itaat etmekle yükümlü insanlar olarak gören ve sertleþen bir tutumla aidiyeti körelten ve tüketen bir yönetici profili çizdi. Zico, Daum, Alex ve þimdi de Aykut Hoca. Bu Fenerbahçeye büyük katkýlarý olan futbol adamlarý Aziz Bey’in kadir kýymet bilmez tavýrlarýna maruz kalarak kulüpten ayrýlmak zorunda kaldý.
Hangi futbolcuyu güzellikle uðurladý
Temel’in otobana ters girip, ‘dikkat dikkat otobanda ters giren bir araç görülmüþtür’ anonsuna ‘ne biri hepsi ters girmiþ’ demesi gibi Yýldýrým da karþýsýndakileri suçlama yolunu seçti. Ali Þen’e baþkanlýðý düþünür müsünüz diye sorduklarýnda “Bende ve arkadaþlarýmda o eski heyecan þu anda yok” diye cevap verdi. ‘Efsane baþkan’, sloganýnýn muhatabý bir þahsiyetin bile bu duruma getirilmesinde Yýldýrým’ýn etkisi var mýdýr yok mudur taktirlerinize býrakýyorum. Son yýllarda ben bir futbolcunun veya teknik adamýn Aziz Yýldýrým tarafýndan güzellikle uðurlandýðýna þahit olmadým. Herkesle kavgalý, herkese düþman. Kendi kardeþiyle bile. Sayýn Yýldýrým otobanda ters gittiðinin farkýna varmalý. ‘Tüketen adam’ görüntüsünden kurtulmalý. Ve çok daha önemlisi kendi tükenmiþliðinin de farkýna varmasý gerekiyor. Çünkü tükenen insan davranýþlarýnýn neredeyse hepsi var Aziz Yýldýrým’da: Eleþtirici, kýzgýn, karamsar, katý, önerilere kapalý ve insanlarý iten davranýþlar gösterme.
Tükenme ile Nasýl Mücadele Edilir?
-Kiþinin sorun olduðunu kabul etmesi önemlidir.
-Sorunu çözmek için problem odaklý baþ etme yöntemini kullanmalý.
-Zaman iyi yönetmeli.
-Yeri geldiðinde uygun bir dille “Hayýr” diyebilmeli.
-Alýþýlmýþ yaklaþýmlarý deðiþtirmeli
-Sosyal hayata katýlmalý.
-Dostlarla ve sevenlerle sýk sýk bir araya gelmeli.
-Düzenli ekip içi toplantýlarý ile öneriler dinlenmeli.
-Yöneticiler çalýþana desteklerini hissettirmeli.
-Hoþgörülü ve adaletli bir yönetim anlayýþý sergilenmeli.
-Tatil ve dinlenmeyi es geçmemek gerekir.
-Nefes alma, gevþeme teknikleri, meditasyon yapýlmalý.
