Asgar Ferhadi’nin yeni filmi Geçmiþ, titizlikle ve ince ince iþlenmiþ ama öykü üstüne öykü, kriz üstüne kriz bindiriyor. Geçmiþ’in içinden üç ayrý film çýkarabilirdi!
Ýran sinemasýnýn son yýldýzý Asgar Ferhadi yine ‘bir ayrýlýk’ öyküsü anlatýyor... 2011 Berlin Film Festivali’nde Altýn Ayý, ertesi yýl Yabancý Dilde En Ýyi Film Altýn Küre ve Oscar ödüllerini kazanan filmi Bir Ayrýlýk’ýn ardýndan Geçmiþ ile þimdilik Cannes Film Festivali’nde Fransýz aktris Berenice Bejo’ya En Ýyi Kadýn Oyuncu ödülü kazandýrdý... Ferhadi, iyi bir yazar. Filmlerinin sözel aðýrlýðýný düþününce senaristten çok dramatist demeyi tercih ederim. Geçmiþ’te yine ince ince iþliyor öyküsünü kadýn ve erkek, Batý ve Doðu dünyalarýný birbirinden kalýn çizgilerle ayýrarak, kahramanlarýný tereddütler içinde býrakarak, ahlaki ikilemlere düþürerek, hatalarý yüzünden onlara vicdan azabý yaþatarak... Her bir diyaloðu tartarak yazýyor. Karakterlerinin yaþadýðý bunalýmý tam istediði gibi ifade etmeye özen gösteriyor. Oyuncularýnýn performanslarýný mükemmelleþtimeye de... Ýnandýrýcýlýk, doðallýk baþlýca erdemi. Belki ahlakçý olduðu için filmlerinin farklý okumalara açýk olmasýný istemeyen bir yönetmen. Ama iþte yaban ellerde, yaban dillerde kaybolmak da mümkün.
MEDENÝYETLER ÇATIÞMASIYLA ÖRÜLÜ
Geçmiþ’te Ferhadi, birden fazla ayrýlýðý, birden fazla ailenin daðýlýþýný bir arada anlatýyor. Ülkesine dönmüþ Ýranlý Ahmed’in, artýk baþka bir adamla, Samir ile birlikte olan Fransýz eþi Marie’den boþanmak için Paris’e gelmesiyle baþlýyor Geçmiþ. Marie’nin iki çocuðu, özellikle ergenlik çaðýndaki kýzý Lucie, baba olarak belledikleri Ahmed’in gidiþiyle çok örselenmiþ.
Bir de karýsý komada olan Samir’in annesini özleyen ve evlerine dönmek isteyen küçük oðlu Fouad ile Marie’nin yanýna taþýnmasý fazla gelmiþ. Ahmed, kendisinin de bir parçasý olduðu bir aile dramýnýn ortasýna düþüyor ama saðduyulu, sevecen tavrýyla her þeyi tamir etmeye baþlýyor.
Pederþahlýða özenen yönetmen, o kýrýlgan, fedakar, bilge, sakin Doðulu erkekler Ahmed ve Samir’in, hatta küçük Fouad’ýn karþýsýna duygularýný þirretçe ifade eden, kendilerine zarar vermeyi göze alan, kontrolsüz, isterik Batýlý kadýnlarý koyuyor. Ancak durum Ferhadi’ye, yeterince karýþýk gelmiyor olacak ki bir de iþin içine Samir’in karýsýnýn komaya girmesinin arka planýný katýyor. Buradan Lucie’nin kilit rol oynadýðý bir baþka kriz patlak veriyor. Bir de üstüne Marie’nin hamileliði ekleniyor...Öykü üstüne öykü, kriz üstüne kriz bindiriyor. Geçmiþin içinden üç ayrý film çýkarabilirdi!
Ferhadi meseleyi nasýl daha kompleks hale getirebilirim diye uðraþmýþ sanki. Karakterlerini her dönemeçte bir psikolojik engelle karþýlaþtýklarý bir labirente sokmuþ. Geleceði doðru çýkýþý görebilen, geçmiþi geride býrakmaya hazýr tek kiþi Marie, çünkü içinde umudu temsil eden çocuðu taþýyor. Ancak Marie’nin hamileliðini öðrenince Samir ve Ahmed’in geçmiþe baðlýlýðý deðil onun geleceðe tutunmasý deðer kazanýyor Ferhadi’nin nazarýnda... Objektifi de bunu yakalýyor görüntüde ama o noktaya varýncaya deðin cinsiyetler ve medeniyetler (dinler demeye dilim varmýyor ama o da gayet belirgin) çatýþmasýyla örülü bir labirentte fareye döndürüyor izleyiciyi.
Filmin Künyesi
Orijinal adý: Le Passe
Yönetmen ve senarist: Asgar Ferhadi
Oyuncular: Ali Musaffa, Berenice Bejo, Tahar Rahim, Pauline Burlet, Elyes Aguis, Jeanne Jestin
Tür: Dram
Yapým: 2013, Ýran-Fransa-Ýtalya, 130 dakika
