Euro bölgesinde krizin derinleþmesi ve ülkelerin patlamasý ihtimali piyasalarý ürkütüyor... ‘Avrupa’dan size ne?’ demek var, ama iddia þu: Euro Bölgesi’nde durum karýþýnca, geliþen piyasalara fon akýþý daralýr... Bu geçmiþte yaþandý. Bu arada Türkiye’nin de olumsuz etkileneceði, vs vs. Ama geçmiþin bu kez tekrarlamayacaðý konusunda iþaretler var... Örneðin: Euro Bölgesi’nde çatlama patlama olsa bile geliþen piyasalara fon akýþýnda sorun olmayacaðý iþareti var.
Bunun en önemli gerekçesi, dünyada halen çok fazla likidite-nakit para var. ABD faizi sýfýr... Almanya faizi eksi... Para getiri arasa da bulamýyor. Kriz tam patlayýnca, merkez bankalarýnýn ateþe daha da su sýkacaklarý bilinir. Yani olan para daha da bollaþacak... Risk kavramý da deðiþti. Yani þu noktada Türkiye ya da geliþen piyasalardaki risk, Euro Bölgesi’nden ya da ABD siyasi riskinden daha düþük. Euro Bölgesi’nde -anaparanýn geri ödenme riski- var... ABD’de siyasi risk var: Siyasi belirsizlik kasým seçimine dek sürecek. O yüzden,kredi notu düzgün Türkiye -dýþ þok- denen çalkantýda da para bulur... Ayrýþma asýl mali göstergelerde ve temel verilerde önemli.
Fonlar da seviyor
Bank of America -ML grubunun dünyada 250’den fazla fon yöneticilsi arasýnda yaptýðý anket: ‘Hangi borsalarý seviyorsunuz, nerede aldýnýz, nerede sattýnýz?’ diye her ay soruyorlar. Temmuz sonuçlarý: Türkiye ve Rusya’da portföy aðýrlýklarýnýn fazlasý duruyor. Bu yabancý fonlarýn, al-sat yapmadýklarý, daha uzun süre piyasada kaldýklarý bilinir. Asya’da alým yapan fonlar da otomobil, teknoloji ve perakende sektörlerinden almýþlar. Bu sektörler ekonomik büyüme beklenen sektörler. Asya’da ve Türkiye’de büyüme var... Hýzý tartýþýlýr, ama büyüme olacaksa daha kötü olmaz, daha yüksek olur. Ve daha temmuz ayý içindeyiz.
Düþük petrolün yararlarý
Petrol fiyatlarýnda düþüþün süreceðini, en azýndan yýl sonuna dek fiyatýn düþük kalacaðýný önceki gün yazmýþtýk. Petrol fiyatýnda ciddi yükseliþ beklenmiyor. Sözü dinlenen analistler bu beklentide... JP Morgan Stratejisti Adrian Mowat, -enerji fiyatlarýnýn daha da düþeceðini- söyledi. Hatta enerji fiyatý düþtükçe -cari açýðý var- diye dedikodusu yapýlan ekonomilerin daha iyi performans göstereceðini söyledi. Verdiði örnekler: Türkiye ve Hindistan. Mowat -Cari açýk taþýyan bu iki ülkenin, enerji fiyatlarýndaki düþüþten yararlanacaðýný-düþünüyor. Tekrar: Düþük petrol iyidir.
ABD konut krizinde en kötü ay geride kaldý
Dünyada ekonomik kriz 7 yýl önce ABD konut piyasasýndaki yangýnla patlak vermiþti. Konut fiyatlarý þiþmiþ, bu fiyatlardan acayip borç kaðýtlarý yaratýlmýþtý. 2007’de finansal sistem hayali konut deðerlerine dayalý bir borç dalgasýyla rayýndan çýkmýþtý. O zamandan beri ABD’de konut verileri düþüþteydi. Konut fiyatlarý düþüyordu. Sektöre iliþkin bütün veriler gerilemekteydi.
Birkaç haftadýr ise konut verilerinde toparlanmanýn baþladýðý konuþuluyor. Konutta 7 yýldýr süren baþaþaðý düþüþün sona erdiði- söylenmekte... Konut krizi 7 yýldýr dip aramaktaydý. Sonunda o ‘dip’in bulunduðu anlaþýlýyor. Krizin bitiþi yolunda bu, önemli bir aþama. Düzelmenin baþlamasý için önce düþüþün bitmesi gerekiyordu. Onun bittiðini hem veriler gösteriyor, hem de Wall Street Journal gazetesi geçen: Konut önemli kavþaðý döndü, sonunda dipten dönüldü- diyerek, noktayý koydu. Bazen önemli olaylarýn baþlangýç ve bitiþini medyanýn ilan etmesi gerekir. Gazete de onu yaptý ve konut krizinde düþüþün durduðunu ilan etti.
Ardýndan, Fed Baþkaný Ben Bernanke önceki gün Kongre’de sunumda -Konutta mütevazý düzelme var- diyerek, trendi teyid etti. Ama dipten su düzeyine çýkmak yine yýllar alacak. Bundan sonra -düzelme- ise ayrý bir zahmetli süreç. Üstelik kriz, evet 7 yýl önce konutla baþladý ama þimdi çok farklý yerlere sýçramýþ durumda. Yine de bu haberin ABD seçmini etkileme gücü var. Konutta en kötünün geride kaldýðýnýn ilaný ve kabulü, seçmenin iyimserliðini etkileyip Obama’ya olumlu bakmasýný saðlar. Tek mesele, kelimelerin dikkatli seçilmesi ve seçmenin kendini iyi hissetmesi. Kabusun sona ermesi, siyaseten yararlýdýr.
