Okurlarýmýzýn çok sorduklarý konulardan birisi de Bað-Kur borçlarýnýn silinmesi veya eski dönem Bað-Kur ödenmeyen vergi kaydý/þirket ortaklýðý olan dönemin primlerinin ihyasýdýr. Mevcut yasal düzenlemelere göre Bað-Kur sigortalýsý olmasý gerekmesine raðmen, 1.10.2008’den önce Bað-kayýt ve tescili yapýlmayanlar bu dönemlere iliþkin Bað-Kur primi ödeyememektedir. 01.10.2008’den öncesi döneme iliþkin Bað-Kur sigortalýlýðýný gerektiren vergi, oda ve sicil kayýtlarý olsa bile, SGK tarafýndan geriye dönük Bað-Kur hizmeti verilmemektedir.
Geçmiþ yýllarda kayýt ve tescili yapýlmayan dönemlere iliþkin Bað-Kur sigortalýlýðýnýn 01.10.2008’den öncesi döneme ait kýsmýnýn da ödenebilmesi için, yasal bir düzenleme yapýlmasý gerekmektedir. Bu yönde bir düzenleme yapýlmadýðý takdirde vergi ve ticaret sicil kayýtlarýyla geçmiþ yýllardaki Bað-Kur primi ödenemeyen sürelere ait sigorta primlerinin ödenebilmesi mümkün olmayacaktýr.
Kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlarla tarýmda kendi adýna ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlardan, Kuruma kayýt ve tescilleri yapýldýðý hâlde, 31/10/2020 tarihi itibarýyla Bað-Kur prim borcu bulunanlarýn, bu tarihten önceki sürelere iliþkin prim borçlarýný, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihi takip eden ikinci ayýn sonuna kadar ödememeleri veya ilgili Kanunlarý uyarýnca yapýlandýrmamalarý halinde, prim ödemesi bulunan sigortalýlarýn daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karþýladýðý ayýn sonu itibarýyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalýlarýn ise tescil tarihi itibarýyla sigortalýlýðý durdurulur. Durdurulan süreler sigortalýlýk süresi olarak deðerlendirilmez ve bu sürelere iliþkin Kurum alacaklarý takip edilmeyerek bunlara Kurum alacaklarý arasýnda yer verilmemektedir. Sigortalýlýklarý durdurulanlardan bu Kanunun 4/(b) bendi (Bað-Kur) kapsamýnda çalýþmaya devam edenlerin sigortalýlýklarý 1/11/2020 tarihi itibarýyla yeniden baþlatýlýr.
Ancak, daha sonra sigortalý ya da hak sahipleri tarafýndan talep edilmesi hâlinde durdurulan sigortalýlýk sürelerinin tamamý, talep tarihinde 80 inci maddenin ikinci fýkrasýna göre belirlenecek prime esas kazanç tutarý üzerinden borç tutarý hesaplanarak ihya edilir. Hesaplanan borç tutarýnýn tamamýný, borcun teblið tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalýlýk süresi olarak deðerlendirilir. Teblið edilen borç tutarýnýn bu süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalýlýk süresi olarak deðerlendirilmez ve bu madde kapsamýnda ödenmiþ olan tutarlar ilgilinin prim ve prime iliþkin borcunun bulunmamasý kaydýyla faizsiz olarak iade edilir. Ýhya edilerek kazanýlan hizmet süreleri borcun ödendiði tarihten itibaren geçerli sayýlýr. Sigortalýlýklarý durdurulanlar ile bunlarýn bakmakla yükümlü olduðu kiþiler hakkýnda 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel saðlýk sigortasý hükümleri uygulanmaz.
BAÐ-KUR BORCU SÝLÝNMESÝ
- Bað-Kur kaydý olmayanlarla ilgili 4 Ekim 2000 tarihinde yapýlan düzenleme ile Bað-Kur kayýt ve tescili olmayanlarýn hak ve yükümlülükleri 4 Ekim 2000'den sonra baþlatýlmýþ ve öncesi için 6 aylýk bir süre tanýnmýþtý. 4 Ekim 2000 tarihinde kayýt ve tescili olmayan Bað-Kur’lularýn borçlarý silindi.
- (5510 geçici madde 17 ile) 1.5.2008 öncesine ait beþ yýlý/60 ayý aþan borçlar silindi.
- (5510 geçici m.63) ile 1.5.2015 öncesine ait 12 ayý aþan borçlar silindi.
- (5510 geçici m.76) ile 1.6.2018 öncesine ait borçlu olunan aylar için borçlar/hizmetler silindi.
- Yine (5510 geçici m.83) ile 1.11.2020 öncesine ait borçlu olunan aylar için borçlar/hizmetler silindi. SGK’na kayýt ve tescilleri yapýldýðý hâlde, 31/10/2020 tarihinden önceki sürelere iliþkin Bað-Kur prim borçlarýný ödemeyen veya 7256 sayýlý Kanun uyarýnca yapýlandýrmayanlarýn sigortalýlýklarý durdurulmuþtur. Prim ödemesi bulunan sigortalýlarýn daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karþýladýðý ayýn sonu itibarýyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalýlarýn ise tescil tarihi itibarýyla sigortalýlýðý durdurulmuþtur. Durdurulan süreler sigortalýlýk süresi olarak deðerlendirilmeyecek olup, bu sürelere iliþkin Kurum alacaklarý takip edilmeyecektir.
SÝLÝNEN BAÐ-KUR GÜNLERÝNÝN ÝHYASI
7256 sayýlý Kanuna göre silinen Bað-Kur sigortalýlýðý ihya edilebiliyor. Silinen Bað-Kur günlerinin ihyasý önceki dönemlere ait Bað Kur prim borcu bulunan kiþilerin bu borçlarýnýn sýfýrlanmasý veya yapýlandýrýlmasýdýr. Burada Bað-Kur borcu silinmemiþ gibi Ana Para + Tefe/Tüfe özerinden hesaplanan gecikme zammý tek seferde ödenirse hizmet kazanýlýyor. Silinen hizmetin tamamý üzerinden ihya mümkündür. Yapýlandýrma süresi sonunda ihya halinde her gün için seçilen günlük matrahýn yüzde 34,50’si üzerinden teblið edilecek borcu üç ay içinde ödeme þartýyla ihya geçerli oluyor.
