Irak’ýn Kerkük operasyonu ve “terör örgütü PKK’nýn Kerkük’e silahlý güç göndermesini ‘savaþ ilaný’ sayacaðý” yönündeki açýklamasý Ankara’da destek buldu.
Dýþiþleri Bakanlýðý, Irak’ýn kararýný destekleyen bir açýklama yayýnladý.
Ancak Ankara’nýn açýklamasýnda önemli iki nokta daha var:
1- PKK terör örgütünün Kerkük’e silahlý güç göndermesinden Irak Kürt Bölgesel Yönetimi de sorumludur.
2- Irak topraklarýndaki PKK mevcudiyetinin sonlandýrýlmasý için Irak Hükümeti ile her türlü iþbirliðine hazýrýz.
Ayný saatlerde toplantýda bulunan MGK’dan da benzer bir açýklama yapýldý:
1- Irak’ýn Kerkük operasyonu, ‘tüm ülkede anayasal egemenliði tesis etmek’ olarak deðerlendirildi. (Ancak bir not düþüldü ve ‘þehrin bozulmaya çalýþýlan demografik yapýsýnýn tarihi derinliðine uygun þekilde tesis edilmesi’ istendi.)
2- Suriye'nin Ýdlib bölgesindeki çatýþmasýzlýk operasyonunun, ‘Astana mutabakatý çerçevesinde’ baþarýyla sürdürüldüðü vurgulandý.
***
Kerkük ve Ýdlib’deki geliþmelerden ve bu iki açýklamadan önemli iþaretler çýkýyor.
1- Türkiye’nin Kuzey Irak yönetimini deðil Irak’ý muhatap almaya baþlamasý sadece Kerkük’te sonuç doðurmayacak. Türkiye, “PKK’nýn Irak’taki varlýðýný ortadan kaldýrmaya” yönelik olarak da Irak merkezi hükümetiyle iþbirliði yapacak.
Türkiye, bugüne kadar Erbil yönetiminden siyasi destek almýþ, sýnýr ötesi operasyonlar konusunda da sorun yaþamamýþtý. Ancak Erbil yönetimi, hem askeri kapasitesi, hem de PKK ile sýcak çatýþmadan uzak durma politikasý nedeniyle gereken ‘askeri desteði’ ver-e-memiþti.
Yeni durum, Haþd-i Þabi veya merkezi Irak ordusunun farklý birlikleriyle PKK’ya yönelik kapsamlý operasyonlara da imkan saðlýyor.
Aslýnda Dýþiþleri’nin açýklamasý ‘operasyon’dan ötesine iþaret ediyor: “Irak topraklarýndaki PKK mevcudiyetinin sonlandýrýlmasý…”
Benzer bir mutabakata, Türkiye ile Ýran arasýnda daha önce varýldýðýný da unutmamak gerekir.
2- Türkiye’nin iki ülkeye -aslýnda üç ülkenin de birbirine- yönelik ‘güvensizliði’ni ortadan kaldýracak þey, sahadaki iþbirliklerinin somut sonuç doðurmasý.
Bunun için Kerkük ve Ýdlib önemli.
Güven sorunu oluþturan pek çok olay var geçmiþte.
O yüzden yerel iþbirliklerinin ‘güven arttýrýcý’ bir þekilde sonuçlanmasý gerekiyor.
Bazý geliþmeler var.
- Kuzey Irak’taki anayasaya aykýrý referanduma Baðdat’ýn tepkisinin ve alýnacak önlemlere yönelik Türkiye ile iþbirliðinin sahiciliði.
- Ýran’ýn da katýlýmýyla sürdürülen ‘Astana mutabakatý’nýn Suriye’de sonuç vermesi; bugünlerde devam eden Ýdlip operasyonunun da bu mutabakat çerçevesinde ‘baþarýyla’ sürdürülüyor olmasý.
Kerkük operasyonu her iki ülkeye yönelik güven konusunda önemli bir eþik olacak.
Zira Kerkük operasyonunu yapan Haþd-i Þabi birlikleri Ýran’ýn giriþimi, Iraklý Þii gruplarýn katýlýmý ve Baðdat yönetiminin bu grubu ordu bünyesine almasý ile bugünkü yapýsýna kavuþtu.
Bu grubun geçmiþinde Sünniler için iyi hatýralar yok.
Kerkük de Sünni Türkmen, Sünni Arap, Sünni Kürt ve Þii Türkmenlerin yaþadýðý bir þehir. Haþd-i Þabi güçlerinin Kerkük’te ortaya koyacaðý ‘güvenlik uygulamalarý’ öncelikle Baðdat’ý baðlayacak ama ayný zamanda Tahran’ý da.
Buradaki sonuç, ‘güven sorunu’nun aþýlmasý için önemli bir kriter olacak.
Operasyondan sonra Kerkük’te ‘Haþd-i Þabi’den deðil, hala bir ‘Irak ordusu’ndan söz ediyor olduðumuzda, Ankara “Irak topraklarýnda PKK varlýðýný sonlandýrma”yý daha fazla gündemine alýr.
PKK’ya karþý her iþbirliði adýmý güven inþasýnda tuðladýr.
***
PKK uzantýsý YPG’yi destekleyen ABD de bunun farkýnda.
Vize krizi sadece ‘elçilik’ boyutunda mý kalacak, büyüyecek mi, onu takip etmek gerekiyor.
ABD Dýþiþleri Müsteþar Yardýmcýsý Jonathan Cohen baþkanlýðýndaki heyet bugün Ankara’da Dýþiþleri’nde toplantýda olacak.
Kriz çözülme yoluna girmeyecekse, mesele sadece FETÖ veya ‘konsolosluk çalýþaný’ deðildir.
