Kivi, ülkemizin yerli bir meyvesi olmamasýna raðmen Karadeniz bölgesinde yetiþtirilmeye baþlanmasýyla daha uygun fiyata temin edilebildiðinden kullanýmý giderek yaygýnlaþýyor. Kivi, zengin C vitamini ve lif içeriðinin yaný sýra polifenoller, karbonhidratlar ve proteaz tipi bir enzim olan aktinidin taþýyor.
Ýlk olarak 2002’de yayýmlanan bir çalýþmada kivinin kabýzlýk þikayetlerinde baðýrsak yumuþatýcý olarak etkili olduðu bulgusunu gördüðümde dikkatimi çekmiþti. Az sayýda yaþlý gönüllülerde yürütülen bu araþtýrmada kivinin yenilmesiyle dýþký miktarýný artýrdýðý, yumuþamasýný saðladýðý ve çýkýþýný kolaylaþtýrdýðý bildiriliyordu. Nitekim önerdiðim birkaç kiþide kivinin bu bakýmdan gerçekten yararlý olabildiðini gözlemledim. Daha sonra, 2007’de Çinli ve 2009’da Japon araþtýrmacýlar tarafýndan yürütülen iki klinik çalýþmada da benzer olumlu sonuçlar alýnmasý bu etkinin rastlantýsal olmadýðýný ve doðruluðunu gösteriyor.
Yeni Zelanda’da yürütülen ve yeni yayýmlanan bir bilimsel tasarýmlý (randomize, çift-körlü, plasebo kontrollü) klinik çalýþma, kivinin bu etkisinden artýk ‘besin desteði’ boyutunda yararlanýldýðýný gösteriyor. Çalýþma belirli kriterlere göre seçilen ara sýra kabýzlýk þikayeti bulunan 18-65 yaþ arasýnda 87 saðlýklý gönüllü üzerinde yürütülmüþ. Dört hafta boyunca bir gruba dondurularak kurutulmuþ ve toz edilmiþ kivi (günde 5.5 gram), plasebo (boþ ilaç) grubuna ise ayný miktarda kivi aromasý katýlmýþ bir karýþým (limon tozu, sitrik asit, früktoz, sükraloz, spirulina) verilmiþ. Sonuçlar, haftalýk yapýlan ölçümlerle baþlangýç deðerleriyle karþýlaþtýrýlarak ve kivi ile plasebo grubu arasýndaki ölçüm deðerlerinin istatiksel hesaplanmasýyla yorumlanmýþ.
Sonuç olarak, kivi tozunun dört hafta süreyle düzenli uygulanmasýyla kivi grubunun baþlangýç verilerine (kivi verilmeye baþlanmadan önceki) ve plasebo grubuna göre belirgin bir geliþme saðlandýðý; spontan (kendiliðinden) baðýrsak hareketlerinin sýklýðýnýn artýrýlabildiði, karýn sancýsý ve gaz þikayetlerinin giderilebildiði ve uygulamaya baðlý herhangi bir olumsuz geliþme gözlenmediði bildiriliyor. Özellikle spontan baðýrsak hareketliliðindeki artýþýn ikinci ve üçüncü haftalarda belirginleþtiði görülüyor.
Kivinin bu etkisinin muhtemelen içerisindeki enzim (aktinidin), polifenoller ve liflere baðlý olabileceði düþünülüyor. Boþ ilaç grubuna da C vitamini taþýyan limon tozu verilmesi C vitamininin bu konuda pek rolünün bulunmadýðýný gösteriyor. Kivinin kurutulmasýnda dondurarak kurutma tekniðinin kullanýlmasýnýn amacý ise kurutma sýrasýnda enzimin bozulmasýný önlemek.
Saðlýk için yararlý ve yenmesi zevkli bir meyve olan kivi, kabýzlýk þikayeti olan kiþilerde sorunun çözümüne katký saðlayabiliyorsa ne güzel!
