Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA
Tüm Yazıları

Bağırsaklarda şişerek doluluk hissini artıran bir ürün: Konjac

 
Ünlü Fransız doktor Pierre Dukan’ın diyetinde tavsiye ettiği bitkisel ürünlerden biri de Uzakdoğu’da besin olarak kullanılan konjac ya da konyaku. Doygunluk hissi yaratan, iştahı azaltan bu ürün kabızlık sorunu olanlara da öneriliyor.

Fransız Dr. Pierre Dukan, diyetinde üzerinde durulan diğer bir bitkisel ürün ise ‘konjac’ ya da ‘konyaku’. Yeni bir madde değil, Uzakdoğu’da besin olarak ve geleneksel tababette yüzlerce yıldır kullanılıyor. Amorphophallus konjac bitkisinin yumru köklerinden elde edilen bir glukomannan, yani emilemeyen bir polisakarit. Çözünmeyen lifli yapısı nedeniyle suyla şişerek bağırsaklarda doluluk sağlıyor. Mide boşalma süresini artırarak ve/veya ince bağırsaktan geçiş süresini azaltarak karbonhidrat ve lipitlerin emilimini azaltıyor. Hem yarattığı doygunluk hissiyle iştahı   azaltır, hem de lipit, kolesterol, şekerli maddelerin emilimini azaltarak dışkıyla dışarı atılmalarını sağlar. Dolayısıyla kan lipitleri, kolesterol ve kan şekerinin yükselmesini engeller. Bu etkileri yürütülen klinik araştırmalarla da desteklenmektedir. Ülkemizde yürütülen bir klinik çalışmada ise hipertiroidi hastalarında konjac kullanımının tirodi hormunu (T3 ve T4) seviyelerinin düşürülmesinde yararlı olduğu bildiriliyor.

KABIZLIK İÇİN GÜVENİLİR SEÇENEK

Konjac, sindirim enzimlerine dirençli olup ağız yoluyla alındıktan sonra hemen hemen hiç parçalanmadan kalın bağırsağa kadar gelebilmektedir. Kalın bağırsaktaki mikrobiyota (yararlı bakteriler) tarafından bir miktar parçalanmakta, meydana gelen çeşitli metabolitler bağırsak sağlığı için önemli olan yararlı bakterilerin (mikrobiyota) gelişmesi için ortam yaratmaktadır. Konjac büyük ölçüde parçalanmadan dışkıyla atılmaktadır.

Konjac su tutarak şişme özelliği ve mikrobiyotanın gelişmesini sağlaması nedeniyle kabızlıklarda da yararlı olmaktadır. ABD’de yapılan bir klinik çalışmada süregen kabızlık şikayeti olan 4.5 ile 12 yaşları arasında 44 çocukta günde 5 grama kadar (kilo başına 100 miligram) miktarlarda dört hafta süreyle uygulandığında kabızlık şikayetinin başarılı bir şekilde giderilebildiği gözlemlenmiş. Yani kabızlık sorunu bulunan çocuk ya da yetişkinler için güvenilir bir seçenek.

TABLETİNİ ALIRKEN DİKKAT EDİN

Tablet şeklinde kullanıldığında yemek borusundan başlayarak mide-bağırsak sisteminde tıkanmalara yol açabileceği uyarısı yapılıyor. Bu bakımdan toz halde ya da kapsül şeklinde bol suyla alınması öneriliyor. Dört aya kadar kullanımlarda herhangi bir zararlı etki bildirilmemiş. Ancak bağırsaklarda şişerek kalması nedeniyle kişilerin almak durumunda olduğu diğer ilaçların da emilimini azaltması söz konusu. Glukomannanların muhtemelen safra asitlerinin itrahını artırmasına bağlı olarak besinlerde bulunan yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E ve K) emilimini azaltabileceği bildiriliyor. Bu durumdan kaçınmak için ilaçların konjac almadan bir saat önce ya da dört saat sonra yutulması akılcı bir önlem olacaktır. Hatırlatmakta yarar gördüğüm bir diğer husus ise bağırsak sistemi ameliyatlarından sonra birkaç ay süreyle kullanılmaması gerekir, aksi takdirde genişleyerek dikişleri patlatabilir.

Kilo verme uygulamalarında yemeklerden 30 dakika önce günde üç defa 1 gram verilmesi öneriliyor.   Ancak kan şekeri kontrolü ya da insülin direnci sendromu vakalarında önerilen miktar günde 8-13 grama kadar çıkarılabiliyor. Yeterli miktar suyla alınmaması durumunda bağırsak tıkanıklığı gibi önemli sorunlar yaratabileceği unutulmamalı.