Yazýn son ayýndayýz. Eylül’de bir kýsmýmýz tekrar yoðun iþ-okul-çalýþma temposuna dönecek. Tatilden dönüp bu yoðunluða uyum saðlamak ve mevsim geçiþlerine vücudun direnç göstermesi için baðýþýklýk sistemimizi þimdiden desteklemeye baþlamalý. Bunun için en etkili yol ise doðal ürünleri etkin bir þekilde kullanmak.
Bitkilerin bileþiminde bulunan çok sayýda bileþiðin (polisakaritler, polifenolikler, alkilamitler, vd.) baðýþýklýk sistemi üzerinde etkili olduðu bilinmektedir. Bu nedenle meyve ve sebzeler bakýmýndan zengin beslenme alýþkanlýðý baðýþýklýk sisteminin desteklenmesi ve düzenlenmesi bakýmýndan önemlidir. Ancak özellikle soðuk algýnlýðý riskinin arttýðý mevsim dönümlerinde ya da kanser gibi önemli hastalýklara karþý vücuda direnç kazandýrmak amacýyla belirli aralýklarla baðýþýklýk sistemini destekleyici ürünlerin kullanýlmasý yararlý olmaktadýr. Bitkisel ürünlerin bu þekilde uygulanmasý amaçlanan etkilerin hýzlý ve güvenli bir þekilde saðlanabilmesi bakýmýndan önemlidir. Mesela yulaf hücrelerinin bileþiminde bulunan ve baðýþýklýk sistemini destekleyici özelliði bilinen beta-glukanýn etkili olabilmesi için yulaf ürünlerini bolca tüketip kilo alma riski ile karþý karþýya kalmak yerine kapsül þeklinde hazýr ürünlerin kullanýlmasý akýlcý bir yaklaþýmdýr. Beta-glukan için bir baþka kaynak ise kýrmýzý reishi mantarý. Ancak kalitesine dikkat edilmeli.
Baðýþýklýk sistemi denince ilk olarak aklýmýza gelen bitkilerden biri çörekotu tohumu. Peygamberimiz de hadislerinde etkinliðini “Ölümden baþka her derde devadýr” þeklinde ifade buyurmuþtur. Yürütülen çok sayýda bilimsel çalýþma ile baðýþýklýk sistemi üzerinde etkinliði ortaya konuldu. Her sabah aç karnýna bir çay kaþýðý tohumu toz edip, bir tatlý kaþýðý kestane balý ile karýþtýrýp yutmanýzý öneririm.
Baðýþýklýk sistemi için etkili diðer bitki ise ýsýrgan. Bitkinin yapraklarýnýn çay olarak veya tohumlarýn bir kaþýk bal ile karýþtýrýlarak yutulmasý öneriliyor. Ancak dikkat: Isýrganýn toplama mevsimi önemlidir. Ýlkbahar haricinde toplanan bitkilerin çay olarak tüketilmesi böbrek taþý riskini artýrabilir. Bu nedenle mutlaka güvenilir kaynaklardan temin edilmeli.
Baðýþýklýk sistemi üzerinde etkili bitkilerin çoðunluðu lezzet beklentilerini karþýlayamadýðýndan besin olarak kullanýlmaz. Bu tip bitkiler çay ya da ilaç olarak kullanýlmalý. Bunlardan biri olan Ekinezya topraküstü kýsýmlarý ya da kökleri soðuk algýnlýðýna karþý koruma saðlar. Ancak kullanýlacak ekinezya ürününün kalitesi ve kaynaðý etkinlik bakýmýndan son derece önemli.
Kore Ginsengi kökleri, baðýþýklýk sistemi üzerinde etkinliði bilinen bitkilerden. Ancak ürünlerin kalitesine dikkat etmeli.
Baðýþýklýk sistemine etkili beta-glukan gibi bitki bileþenlerinin bir kýsmý polisakarit yapýda (yani çoklu þeker) olduðundan çay þeklinde yararlanýlmasý güçtür. Bu tip bileþenler demleme suretiyle yeterli miktarda suyun içerisine geçemeyeceðinden bitkisel ürünler halinde kullanýlmalý. Ancak polifenolik bileþikler bakýmýndan zengin bitkilerden hazýrlanan çaylar da baðýþýklýk sistemini destekler: Mürver meyvesi, üzüm çekirdeði, yeþil çay, zeytin yapraðý, zerdeçal kökü, zencefil rizomu, kuþburnu meyvesi, ýsýrgan çay halinde kiþisel tercihlere göre deðiþik oranlarda birbirleri ile karýþtýrýlarak içilebilir.
