Bak þu güzel köylüye...

Bir önceki yazýyý 'tarýmdaki dönüþümü anlatmak için bir yazýya daha ihtiyaç var' diyerek bitirmiþtik. Aslýnda bu sözün doðrusu 'en az bir yazýya daha' þeklinde olmalýydý. Çünkü o kadar büyük deðiþiklikler var ki bu alanda, deðil bir yazýyla birkaç yazýyla bile bunlarý anlatmak zor. Olsun, biz yine de gayret edelim.

Biraz tarýmla içli dýþlý olanlar zaten hem geliþmeyi hem yapýlmasý gerekenleri hem de zorluklarý gayet iyi teþhis ediyorlar. Zor olan bu deðiþim ve dönüþümü tarýmla çok içli dýþlý olmayanlara anlatabilmek. Ýlk iþ köylü ile çiftçi arasýndaki farký ortaya koymak. Hatta isterseniz buna köylü ile tarýmsal iþletme arasýndaki fark diyelim. Köylü kendi emeðiyle geçimini saðlamak için çýrpýnýr. Çalýþanlar aile fertleri. Hatta ailenin güzel kýzý da iþin içinde. Ona þarký bile yakmýþlar: "Bak þu güzel köylüye, iþte bu kýzdýr peri/ Toprak ile oynamýþ, belli, güzel elleri." Oysa tarýmsal iþletmeler hem istihdam açýsýndan hem de Türkiye'nin tarýmsal hasýlasý açýsýndan önemli. Tarýma verilen desteklerin büyük iþletmelere yaradýðý söyleniyor. Evet, bu bir stratejinin gereði. Aksi takdirde hem verimi yükseltmek zorlaþýr, hem tarýmsal hasýlayý büyütmek imkânsýz hale gelir. Elbette köylüyü ihmal etmek olmaz. Onlar için de teþvikler var.

Tarýmda dönüþümün tamamlanmasý için birkaç hususun gerçekleþtirilmesi þart.

Bunlardan birisi lisanslý depoculuk, kanunu çýktý fakat deðeri yeterince anlaþýlmadý. Kurumlarý alýþkanlýklarýndan vaz geçirmek kolay deðil. Ürün yerine ürünün senedinin tedavülde olacaðý bir düzenleme ne büyük ufuklar açar ülkemize.

Bir diðer önemli nokta tarým arazilerinin mirasla bölünmesini önlemek. Bu konuda kýsmi düzenlemeler yapýlmýþ olsa da medeni kanunda esaslý bir deðiþikliðe ihtiyaç var. Bakanlýk deðiþiklikle ilgili çalýþmalarý yürütüyor bildiðim kadarýyla. Bu o kadar önemli bir sorun ki hem israfa yol açýyor hem de verimi artýrmak isteyenler için aþýlmasý zor güçlükler çýkartýyor. Tarým Bakaný Mehdi Eker'den dinlemiþtim. Türkiye'de ortalama bir tarým iþletmesinin büyüklüðü 60 dönüm. Üstelik bu tek parselde deðil. AB ülkelerinde bu rakam 170 dönüm. ABD'de ise 1800 dönüm. Buradan yola çýkarak þunu söyleyebiliriz: AB ülkelerinde bir traktörle sürülen tarlayý biz ancak yaklaþýk üç traktörle sürüyoruz. Diyelim AB'de her bir tarým iþletmesi için bir kuyu açýlýyorsa biz yine yaklaþýk üç kuyu açýyoruz. O halde burada da yapýlmasý gereken bir þey var: Arazi toplulaþtýrmasý. Þimdiye kadar 5 milyon hektar toplulaþtýrma yapýlmýþ. Daha 9 milyon hektar toplulaþtýrmaya ihtiyaç varmýþ. Tamamen rýzaya dayalý olarak yapýlan bu iþin ne kadar zahmetli olduðu ortada.

Türkiye'nin her türlü tarýma elveriþli topraðý ve iklimi var. Tarým havzalarý da iþlerlik kazandýðýnda artýk çok daha büyük hedefleri gerçekleþtirmek mümkün olacak.

Peki, bu kadar güzelliklerden ve hedeflerden söz ediyoruz da hiç mi sorunlu alan yok tarýmda? Var elbette. Gübre, yem ve mazot fiyatlarý üreticiyi zorluyor. Bilhassa gübre ve mazot gibi ithal ürünlere baðlý olanlar ayrý bir dert. Ürünlerin pazarlanmasý için hala gözler devlette olduðu için çekilen sýkýntýlar da ayrý bir manzume oluþturuyor. Baþta Baþbakan Erdoðan olmak üzere bütün Bakanlarýn ihracatý arttýrmak ve çeþitlendirmek için gösterdiði gayretlerin semere vermesini dileyelim.

Ege ve Ýzmir'in tarým potansiyelini de ele almak zorundayýz. Ürün çeþidinin bu kadar bol olduðu baþka bir bölge yok Türkiye'de. Kýymetini bilmek zorundayýz. Artýk yapmamýz gereken katma deðerli tarým ürünlerine yoðunlaþmak ve gýda sektörünü geliþtirmek deðil midir? Bu alanýn öncülerinden Selçuk Yaþar'ý burada anmadan olmaz. Onun balýk çiftlikleriyle ilgili çýrpýnýþýný her kiþi ve kurum anlamak zorundadýr. Koyun ve keçi yetiþtirmek için çabalayan Özer Türer gibi müteþebbisleri, sütle anýlan Tire Süt Kooperatifini ve Mahmut Eskiyörük'ü örnek göstersek olmaz mý?

Ýzmir için tarýmýn baþkenti nitelemesi yapýlýyor. Evet, Ýzmir'in böyle bir potansiyele sahip olduðunu biliyoruz. Sulamada, seracýlýkta, jeotermal enerji kullanýmýnda yeniliklere imza atacak bilgi birikimi ve irade de mevcut.

EXPO 2020 ile gýda ve tarým sektörü birbirini kamçýlamalý.