Azerbaycan notlarýna devam edelim. Ýki günlük Bakü seyahatinin sebebi malum, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattýnýn açýlýþýydý. Sadece ticareti deðil ayný zamanda Ýpek Yolu güzergahýndaki ülkelerin siyasetlerini ve halklarýný da birbirine yakýnlaþtýracak çok büyük bir projenin önemli bir etabý daha tamamlandý.
Avrupa Birliði gibi, NATO gibi Batý menþeli siyasi ekonomik ve askeri birlik ve paktlarýn gözden düþtüðü bir dönemden geçiyoruz. Böyle bir dönemde Ýpek Yolu'nun canlandýrýlýyor olmasý, önümüzdeki asrý etkileyecek büyüklükte bir geliþme. Satrançta ileri hamlelerini görebilen stratejistler bu tür hamlelerin paradigma deðiþikliði getireceðini söylüyorlar.
Yaný baþýmýzdaki savaþýn mütemadiyen derinleþtirilmesinin, ABD'nin Rusya'yý Suriye'ye adeta buyur etmesinin, Türkiye'nin istikrarsýzlaþtýrýlmasý çabasýnýn bu geliþmeden baðýmsýz okunamayacaðý muhakkak.
Kimilerinin "Türkiye Batý aksýndan uzaklaþýyor" deyip üzüldüðü kimilerinin ise Türkiye'nin Rusya Avrasyacýlýðýna kaydýðýný düþünerek sevindiði bir vasatta, Rusya'nýn geçiþ hattýnda olmadýðý bir projenin orta kuþaðýnda yer alýyor Türkiye.
***
Türkiye'nin 2013 Gezi kalkýþmasýyla baþlayan kuþatmayý 15 Temmuz'da 2016'da yarabilmiþ olmasý Türk Cumhuriyetleriyle iliþkisini de doðrudan etkiledi. Kaybedilmiþ yýllara üzülebilir, FETÖ'nün bu coðrafyada ABD ajaný olarak faaliyet yürütmüþ ve bunu da Türkiye'nin gücünü kullanarak yapmýþ olmasýna vahlanabiliriz ancak artýk Türkiye'nin önünde yeni bir dönem var. Doðru aktörlerle ve tam saha çalýþarak kayýp yýllarý telafi etmek mümkün.
Azerbaycan baðýmsýzlýðýn 26. yýlýnda bir ülke. Ebulfez Elçibey'in önderlik ettiði Halk Cephesi'nin çabalarýyla kazanýlmýþ bir baðýmsýzlýk bu.Bugün Elçibey'e hakkettiði önemin verildiðini söylemek zor.
***
Ülke zengin petrol kaynaklarýna sahip. Ancak Bakü'deki nezih, zengin, renkli dünyanýn gerisinde ciddi bir gelir uçurumu olduðu ve zenginliðin tekelleþtiði gözleniyor.
Her yerde Türkiye kanallarý açýk, Türkiye dizileri seyrediliyor. Diriliþ ve Payitaht Türkiye'de olduðu gibi Azerbaycan'da da izlenme rekorlarý kýrýyor.
Türkiye'yi sadece dizilerden takip etmiyorlar. Görüþtüðümüz insanlarýn þu sözlerini ilginç buldum; "Burada biz Azerbaycan siyasetini pek konuþmayýz, konuþuruz da konuþmayýz ama Türkiye'deki her tartýþmaya muttaliyiz." Neden diye sorduðumda ise ilk cevap þu: "Türkiye bizim için bir kaledir. Türkiye düþerse biz düþeriz. Biz buralarda öyle bilir, öyle hissederiz." Diðer sebep ise þu: "Burada Türkiye'deki gibi tartýþma programlarý yok. Sizde ise ne var ne yok ekranlarda konuþuluyor, tartýþýlýyor."
***
Azerbaycan halkýnýn yüzde 45'inin Sünni, yüzde 55'i Þii olduðu söyleniyor. Þeyhülislam Þii, yardýmcýsý ise Sünni. Ýran mezhebi jeo-politik yaklaþýmý dolayýsýyla Þiileri destekliyor. Rusya ise 20 milyon Sünni Müslüman nüfusa sahip bir ülke olmakla birlikte Azerbaycan'da Þii liderliði kolluyor. Selefiliðin varlýk bulmaya baþladýðýndan söz ediliyor. Bu ise ister istemez mezhep çatýþmasý için hazýrlýk mý yapýlýyor sorusunu akla getiriyor.
Þii-Sünni fark etmeden ana akým yaklaþýmda ise Türklük ön plana çýkýyor. Çünkü diyorlar, "Biz Rus zulmü altýnda kimliksizleþtirilirken Rus vatandaþlýðýnda eþitlenmedik, Türk olarak ayrýþtýrýldýk. Ermeni çeteler Türk olduðumuz için mezalim yaptý. Rusya halen de Türk halklarýnýn birliðine mani olmak ister."
***
Önümüzdeki sene Kafkas Ýslam ordusunun Azerbaycan'ý kurtarýþýnýn ve Mehmet Emin Resulzade ve arkadaþlarýnýn Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni kurmalarýnýn 100. yýlý.
Kafkas Ýslam Ordusu'nun verdiði kayýplarýn yer aldýðý þehitlikte her yýl anma yapýlýyordu. Seneye iki ülkenin katýlýmýyla ve büyük bir organizasyonla yapýlacak. Bu vesileyle þehitliðin hemen yanýnda, eften püften sebeplerle 10 yýldýr kapalý tutulan Diyanet'in camisinin de açýlýþý gerçekleþebilse þahane olur. Türkiye ýsrarcý olursa belki þehitlerin hatýrýna bu güzel cami yeniden ibadete açýlabilir.
