Azerbaycan’da cumhurbaþkanlýðý seçimlerine iki ay civarýnda zaman kaldý. Herkes gergin ve beklenti içinde. Bir nevi Bakü YOL AYRIMINDA. Bir tarafta Batýnýn, diðer tarafta Rusya’nýn baskýsý sözkonusudur. Uluslararasý güçlerden ciddi beklentiler uzun yýllardýr Azerbaycan muhalifeti için önemli heyecan kaynaðýydý. Zira, baþta ABD olmak üzere uluslararasý merkezlerin Azerbaycan’daki seçimlerdeki tutumlarý hep muhalifetin hayalkýrýklýðý kaynaðý oldu.
Uzun yýllar Azerbaycan’da Aliyev karþýtý güçlerin esas inandýgý fikir “Herþeyi uluslararasý merkezler çözüyor” idi.
Artýk herkes, “her þeyi halk çözecek” sloganýný dile getirmeye baþladý. Gerçi, özellikle yeni trend olan Rusya’dan medet umma trendi bayaðý siyasi meydanda boy göstermektedir.
Aðustos’ta Rusya Baþkaný Putin’in Bakü ziyareti beklenmektedir. Acaba ne için geliyor? Azerbaycan seçimleriyle baðlantýsý var mý? Rusya ABD’ye mesaj mý vermek istiyor? gibi sorular toplumda dile getirilmeye baþladý.
Rusya her zaman emperyal politikalar üzerinden strateji belirleyen bir devlettir. Rusya’nýn dayanma gücünün kaynaðý bu zihniyettir. Son günler Putin bir ilke imza atarak, Rusya’nýn sýnýrlarý dýþýnda operasyon gerçekleþtirmek için “Özel Operasyonlar” yapan ordu kolunun yaratýldýðýný ilan etti. Bu Rusya Silahlý Kuvvetler tarihinde, benzeri olmayan ciddi olaydýr. Bu adýmlar, dýþ politikada Rusya’nýn siyasi stratejilerinin silahlý güce dayanacaðýný iþaret ediyor. Son zamanlarda Rusya’nýn Azerbaycan iktidarýna baský uygulandýðý, Ýlham Aliyev’den Avrasya Birliði’ne destek konusunda net adýmlar atmasýný beklediði biliniyor. Rusya’nýn Aliyev iktidarýna karþý devrim yapma hevesinde olduðu, bu hususta çalýþmalarýn yapýldýðýna dair dedikodularda dolaþmaktadýr. Gerçi Saakaþvili bu konuda açýklamada bulundu ve Gürcistan’daki senaryonun Azerbaycan için de gerçekleþeceðini iþaret eden beyanda bulunmasý bir hayli tedirginlik konusu olmuþtu.
Seçim öncesi Putin’in Bakü ziyaretinin altýnda çeþitli nedenler arayýp bulanlar da az deðildir.
ABD Rusya’yý tedirgin ediyor. Bir yandan Rusya’nýn içerisinde demokrasi arayýþý, diðer yandan Rusya’nýn etki alaný olarak bilinen bölgelerde boy göstermesi Rusya’nýn esas tedirginlik nedenidir. Son ABD’li ajan Snowden ile ilgili tutumunu benimsemeyen ABD halen Putin’den net tavýr beklemektedir.
Bir taraftan bu konuda Rusya kendi imajýný bozacak tutum sergilemek istemiyor, diðer yandan da zýtlaþma konusunda pek istekli gözükmüyor.
Batýlý kaynaklardan beklentilerini alamayan Azerbaycan’daki Aliyev karþýtý güçlerin hepsini kapsamasa bile, büyük çoðunluðun Rusya endeksli olumlu mesajlar vermesi oldukça manidardýr.
Mesela Haydar Aliyev’in kadrosunda olan, zamanýnda Azerbaycan parlamento baþkanlýðý yapan, görevden gittikten sonra ise ABD’de yaþayan ve oradan önce Haydar Aliyev þimdi ise Ýlham Aliyev karþýtý gruba geçen Rasul Guliyev ilginç açýklama yaptý.
Rasul Guliyev Azerbaycan muhalifetinin Putin’e müracaat etmesini önerdi. Putin’in Azerbaycan’daki seçimlerle ilgili tutum sergilemesini ve demokrasi konusunda muhalefete destek vermesini isteyen bu öneri ciddi analiz konusudur. Yýllardýr ABD’de yaþayan ve bu yýllar içerisinde her þeyin okyanusun ötesinde belirlendiðini söyleyen birinin, bugün Rusya’dan beklentide olmasý konjonktörü anlatmakta ve ABD’nin demokrasi hikayesinin suya düþdüðüne iþaretir .ABD den “Aliyev’i göndermek ve adil seçimler” hususunda uzun yýllar destek olacaðýna inanan Azerbaycan muhalefeti, artýk umudun halkta olduðunu ifade ediyor. Oysa hep “ABD Aliyev’i istemiyor”, “bu seçimler Aliyevsiz olacak” açýklamalarý, sýk sýk kullanýlýyordu zamanýnda. Ve halkýn sesinin bir þey ifade etmediðine inananlarýn sayýsý bayaðý fazlaydý.
Þimdi Rusya faktörü, ciddi ciddi siyaset meydanýnda kendine yer bulmayý baþardý. Her ne kadar da, herkes için bu durum kabuledilir olmasa bile, yavaþ- yavaþ siyasi sözlüðümüzü süslemeye baþladý Rusya ve özellikle Putin’in varlýgý.
Bu tabloda neden Türkiye faktörü sönük gözüküyor? Neden bir zamanlar her siyasi tabloda Türkiye varken, þimdi biraz farklý yerde konumlanmaktadýr? Türkiye hangi adýmlar atmalý ki, istenilen stratejik senaryolarý belirlemek konumunda olsun? Bu sorulara cevaplarý haftaya sizinle paylaþmaya gayret edeceðim.
Çünkü YOL AYRIMINDA duran Bakü’nün bu karmaþa içerisinden doðru kararla çýkmasý için, Ankara’nýn tavrý ve tarzý hayati önem arz ediyor.
