Ýstanbul Büyükþehir Belediye Baþkan adaylarýnýn ortak televizyon programý üzerine yorumlar, analizler yapýlmaya devam ediyor. Kim hangi adayý destekliyorsa, programda onun daha baþarýlý olduðuna dair söylemlerde bulunuyor; böyle bakýnca da programýn seçmen davranýþlarý üzerinde dramatik bir etkisinin olmadýðý söyleniyor. Oysa bu programýn en büyük etkisi, CHP adayýnýn kendi seçmenine dönük ezber söylemlerinin, tartýþmalý ortamda büyük bir çöküþ yaþamasýdýr.
Siyasetçi için en büyük kusurlardan birisi kendi kitlesine konuþuyor gibi konuþmasý, bir nevi monoloða ve ezbere kendini kaptýrmasýdýr. Partililere konuþan siyasetçi konuþmasýnýn kritik, eleþtiri, sorgulama safhalarýndan geçirmeden, böyle bir iþleme de tabi tutulmayacaðýný düþünerek söylem üretmeye alýþýr. Farklý bir kitleyle; sorgulayan, eleþtiren, didikleyen bir kesimle karþýlaþan siyasetçi ise o ezber söylem balonunun bir anda patladýðýný görür, apýþýp kalýr.
Diyalektik ve analitik düþünce siyasetçi için olmazsa olmazdýr. Bir siyasetçi kendi kitlesine konuþurken bile iþin tüm boyutlarýný düþünmek, muhtemel soru ve sorgulamalara göre söylemini kurgulamak zorundadýr. Aksi halde ortaya yavan, tek taraflý, sýð ve çok da tatminkâr olmayan bir retorik çýkar.
Hamaset, coþku, gaz verme, galeyana getirme siyasetin doðal bir parçasý olsa dahi, ikna edilmesi gereken bir kitle olduðunda çok da faydalý olmayabilir, hatta ters tepebilir. Onun için siyasetçi konuþurken karþý fikirleri, alternatif görüþleri, zýt yaklaþýmlarý, akýllarda oluþabilecek soru ve sorgulamalarý da hesaba katarak bir mantýk kurgusu oluþturmak zorundadýr.
CHP adayý Ýmamoðlu’nun kendi kitlesini tatmin eden söylem balonlarý Yýldýrým’ýn iðneleriyle çok çabuk patladý. Siz kendi kitlenize konuþurken Sayýþtay yalanlarýný, veri kopyalama skandalýný, Vali’ye hakaretleri veya desteksiz vaatleri büyük bir baþarýymýþ gibi sýralayabilirsiniz. Ama karþýnýzda bunlarý basit sorgulamalarla veya izahlarla boþa çýkaracak birisi varsa, çok çabuk çuvallarsýnýz.
Hamaset ile bilgi, boþ konuþmayla vizyon karþý karþýya geldiðinde birinci tarafýn tutunma þansý kalmaz. CHP adayýnýn birçok konuda bilgi, vizyon ve tecrübe sahibi olmadýðý görüldü. Kaçamak cevaplar ve yuvarlak laflarla iþi geçiþtirme çabasý iþe yaramadý.
Hep söylediðim gibi devlet tecrübesi, siyaset tecrübesi, belediyecilik tecrübesi ve hayat tecrübesi daha fazla olan Yýldýrým’la ayný tartýya çýkmak Ýmamoðlu için büyük bir kayýptýr.Meclis Baþkanlýðý ve Baþbakanlýk yapmýþ bir siyaset duayeniyle ayný tartýya çýkmaktan fayda ummuþ olabilir. Ama bunun riski, hafifliðin ve seviye farkýnýn daha bariz bir þekilde ortaya çýkmasýdýr.
Televizyon programýnýn þöyle de bir etki yaptýðýný söyleyebiliriz:
CHP ve adayý baþýndan beri seçimleri kazandýklarý, haklarýnýn teslim edilmesi gerektiði üzerine bir algý oluþturmaya ve seçimleri kendince meþru deðilmiþ gibi göstermeye çalýþýyorlar. Hatta valinin 24 Haziran’a kadar kendi yerine baþkanlýða vekâlet ettiðine dair çok kibirli söylemlerde bulunuyorlar. Oysa oluþturmaya çalýþtýklarý bu imajý yýkacak þekilde bu programa katýlarak seçimleri kendilerince de meþrulaþtýran ve yarýþýn sonucunu kabullenmek durumunda kalacaklarý bir pozisyon üretmiþ oldular.
Meselenin diðer bir boyutu da kimi yorumlara göre CHP adayý, “agresifleþmemeyi, kontrolden çýkmamayý, gerilim üretmemeyi” baþarmýþ. Oluþturulmaya çalýþýlan pozitif algýya tamamen ters bir þekilde bu kadar negatif bir algýnýn oluþmasý calib-i dikkattir. Demek ki, genel algý Ýmamoðlu’nun aslýnda daha saldýrgan ve kontrolsüz bir kiþilik olduðu yönünde. Gelinen noktada içindeki siyasi canavarýn çýkmamýþ olmasýný kâr sayýyorlar.
Demokrasinin ve karþýlýklý münazaranýn bir güzelliði de bu tür aþýrýlýklarý törpülemek ve polarizasyonu, gerilim ve kutuplaþmayý azaltmaktýr. Yýldýrým’ýn babacan, olgun ve vakur duruþu rakibinin muhtemel kontrolsüzlüklerine engel olmanýn ötesinde siyasetin yumuþamasýna da katkýda bulunmuþ oldu.
