Þiddetin ne olduðunu ve sonuçlarýný bilmeyen, þiddeti yaþamayan gençler uç düþüncede olurlar. Bu sebeple daha çok gençler ve kadýnlar üzerinden çalýþýlmalýdýr. Özellikle gençlerin sürece tam katýlýmý sonuca ulaþmada yadsýnmamalýdýr. Bu ifade Ýrlanda barýþ sürecinde önemli rol oynayan GLENCREE (Barýþ ve uzlaþtýrma merkezi) ve onun CEO’su Will Devas’ýn barýþ sürecinde asýl aktörlerin kim olduðunu göstermesi açýsýndan önemli.
ANC (Avrupa Ulusal Kongresi Gençlik Birliði) 1940 yýllarda üniversite eðitimini yarýda býrakan N. Mandela’nýn Walter Sisulu’yla kurduðu yapý. Ýstediði mücadelenin belli aþamadan sonra silahsýzlanmasýný isteyen Mandela’nýn toplumsal barýþa yine gençlerin öncülüðünde baþlatmayý en iyi seçenek olarak görmesine kanýttýr.
Dünyanýn birçok ülkesinde barýþý gerçekleþtirme adýna gençleri ön plana koyan çalýþma ve etkinlikler varken bizde durumun nasýl olduðunu sorgulamalýyýz. Ýzmir Ege Üniversitesi’ndeki olaylardan sonra üniversitelerde tekrarlanmasýndan korktuðumuz Türk-Kürt çatýþmasý, bizim ülkemizdeki gençlerin algýlarý nedir veya nasýldýr? Sorusunu önemli hale getirmektedir desek yanlýþ olmaz.
‘Türk denilen yobazlar bu ülkede artýk kendilerinin belirlediði kurallarýn her yerde geçmeyeceðini öðrenemediler ama zamanla bunu da öðrenecekler. Yýllardýr bize aþaðýlayarak hitap ettiklerinden olsa gerek bizim onlarý aþaðýlamamýza katlanamýyorlar.’ (Ýstanbul-Battal. T)
Hem din düþmaný hem de vatan haini bu zýrtapozlar bu ülkeden sökülüp atýlmadýkça esas barýþ gelmeyecek. Bu pis Kürtlerle neyin barýþýný yapýyor Amerikan uþaðý hükümet anlamýyorum. (Ýstanbul-Demet.A)
Yukarýda kendilerini sosyal medyada Türk Milliyetçisi olarak gören gençlerin paylaþýmlarýyla, Kürt Milliyetçisi olarak gören gençlerin paylaþýmlarýný karþýlaþtýrdýðýmýzda, Bar-Tal ve Halperin‘(2011) Çatýþmalý toplumlarda barýþ’ýn önündeki engeller olarak ‘’Ön yargýlar ve çarpýtýlmýþ bilgiler, katý düþünce sonrasý karþýsýndakini aþaðý görme ve suçlama’’ gibi vb. tespitlerin yüksek oranda doðruluðunu görmekte zorlanmayýz.
‘Bu ülkede Kürtlerle Türk’lerin birbirlerini o kadar öldürmesine raðmen hakikaten barýþýn gerçekleþeceðine inanan saflar var’ sözünü hem Kürt hem de Türk vatandaþlarýnýn beðenmesi Carneval(2001) ve Kelman’ýn (2005) insanlarýn birbirlerine ve devlete karþý güvensizlik içinde olmalarýný sosyal barýþýn engelleri arasýnda görmesinin gerçekliðini gösteriyor.
Yapýlan bir araþtýrmada, Türk-Kürt denilince aklýnýza gelen ilk üç þey nedir diye sorulmuþ ve Kürt sorusuna karþýlýk; ‘Kaba, cahil, eðitimsiz ve geri’ kavramlarý ifade edilirken, Türk dendiðinde; Faþist gibi vb. daha çok milliyetçiliðe referans veren kavramlarýn akla geldiði gözlemlenmiþtir. Burada ilginç olan veri, eðitim seviyesinin artmasýnýn diðerini ‘ötekileþtirmede’çokta engelleyici bir faktör olarak kendini göstermediðidir.
Kürt -Türk gençlerinin birbirlerini kesin çizgilerle ötekileþtirmelerine raðmen birbirlerini hiç tanýmadýklarý halde bu kesin hatlarla yapýlan ötekileþtirmenin temel sebebinin medya ve sosyal çevre olduðu araþtýrmalara yansýmýþtýr.
Þiddeti yaþamadýðý halde gençlerde var olan bu uç davranýþlarý sergilemede sorumlu olan insanlar içinde öðretmenler var mýdýr? Diyarbakýr’da sýnýfýn içinde bir emniyet görevlisinin çocuðunun gözünün içine bakarak burada ‘TC’nin kurallarý burada geçmez’ diyen bir Kürt öðretmenle, Kahramanmaraþ’ta Kürt öðrencinin gözünün içine bakarak ‘Kürt demek aslýnda dinsiz demektir’ diyen bir öðretmenin barýþý engellemede rolü bu ülkede neden hiç sorgulanmaz? Toplumsal barýþla eðitimin ne alakasý var diyen üst düzey bir bürokratýn olduðunu gördükten sonra bu sorularýn cevabýný bulmak da zor olmasa gerek.
“Öteki” olarak görülen gruplara mensup bireylerin eþit þartlarda bir araya getirilmesi; ortak amaçlar belirlemesine yardýmcý olunmasý; bu ortak amaç saðlanmaya çalýþýlýrken gruplar arasýnda dayanýþmanýn saðlanmasý ve bütün bu sürecin yetkili otoriterlerce desteklenmesine denilen ‘Kaliteli Temas’ (*) kavramý gençlerde oluþturmadýkça, barýþý gerçekten saðlayabilecek miyiz?
Biraz daha somutlaþtýralým; Þah Fýrat Operasyonuna çýkan askerlerimizin operasyon öncesi Kürtçe olarak öðrendikleri ‘Biz Dostuz’ sözü gençlere aþýlanmadan barýþýn geleceðini mi düþünüyoruz? Biz gençlere barýþý anlatabiliyor muyuz?
(*) Ayþe Betül Çakmak, (2013) - http://research.
