Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn TBMM açýlýþ oturumunda kurduðu bir cümle, Türkiye’nin post-referandum sürecine nasýl baktýðýný, riskleri ve imkânlarý nasýl deðerlendirdiðini gösteriyor.
Þöyle dediCumhurbaþkaný: “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi yanlýþtan döndükten sonra Türkiye yanýnda olacaktýr.”
Ankara’nýn, Barzani yönetimini yeniden eski pozisyonuna çekmeye çalýþtýðýnadair duyum-bilgiyi teyit etmiþ oldu böylece Cumhurbaþkaný.
IKBY’nin Türkiye’nin karþýsýnda, ABD ve PKK’nýn yanýnda olmasýndansa; Türkiye’nin yanýnda, coðrafyayý bölen ABD ve bölücü terör örgütü PKK’nýn karþýsýnda olmasýnýn Türkiye’nin hayrýna olduðuna dair bir devlet aklý var iþleyen.
Referandum öncesinde de çabasý buydu Ankara’nýn. Post-referandum sürecinde de ilk tercihin bu yönde olduðu anlaþýlýyor.
Yoksa Ankara, her ihtimale hazýr, koþullarý Türkiye’nin ve bölge halklarýnýn çýkarýna olacak þekilde deðiþtirme uðraþýnda.
***
Peki, Barzani yönetimi hatasýndan döner mi?
Öncelikle,umduðunu bulamadý Barzani. Umduðu, ABD’den bu kadar köþeli bir reddiye deðildi. Referandum öncesi Washington’dan gelen yumuþak geçiþli, þimdi zamaný mý caným türü açýklamalarýn referandum sonrasýnda biraz daha esneyip kendisini onaylamasýydý.
Olmadý. ABD siyaseten köþeye sýkýþtýrýlmasýný desteklediði Barzani’nin bir de komþu devletlerin ekonomik-siyasi yaptýrýmlarý, fiili müdahaleleri ile nefessiz kalmasýnýn da iþine yaramasýna izin verecek gibi görünüyor.
ABD’nin puzzle planýna göre; Barzani þimdi düþerse KYB ve Goran’ýn teslim alacaðý bir IKBY çok da zorlanmadan eklemlenecektir, Suriye’nin kuzeyinde ABD desteðiyle devlet taklidi yapan PKK-PYD bölgesine. Böylece hem Irak ve Suriye’den kopartýlan iki parça birleþecek, diðer iki parçanýn çýkartýlacaðý Türkiye ve Ýran ise biraz daha sarýlmýþ ve sarsýlmýþ olacak.
Barzani’nin hesabý çarþýya uymadýðý için IKBY Baþbakaný Neçirvan Barzani gazeteciler aracýlýðýyla Türkiye’ye þirin mesajlar verdi. Referandumun–hemen- hayata geçmeyeceðini, savaþla gelecek bir baðýmsýzlýðý istemediklerini, Türkiye’yi çok önemsediklerini vesaire.
Bu açýklamalar Barzani’nin referandum hiç olmamýþ gibi bir zemini yokladýðýna iþaret sayýlabilir.
***
Barzani hata ettik dese, referandum hiç olmamýþ gibi olur mu?
Hayýr. Bir kere, yeni süreç öyle ya da böyle baþlatýlmýþ oldu. Baðýmsýzlýk fikri kuvveden fiile çýktý. Dondurulsa da, askýya da alýnsa bilinecek ki ayrýlma isteði var ve orada.
Lakin tehlikenin varlýðý, yakýnlýðý ve yayýlma riskine karþý Cumhurbaþkaný’nýn söylediði gibi Barzani hatadan dönerse Türkiye’nin menfaatleriyle uyumlu eski pozisyonunu almasýna izin verilecektir Ankara.
Ama –þartlar deðiþtirilmedikçe- IKBY’nin Baðdat’la ve komþularýyla iliþkileri bundan hep olumsuz etkilenecek. Özellikle Türkiye ile ikili iliþkilerinde zorlanacak, utanacak Barzani. Tekinsiz bir figür olmayý seçmesinin gereðince muamele görecek, yüzüne vurulmasa da muhatabýnýn gözlerinde bunu görecek.
***
Öte yandan Barzani’nin siyasi varlýðýnýn ve yapýp ettiklerinin sadece Barzani’yle açýklanamayacaðýný da biliyor Türkiye. PKK-PYD’nin bir avuç teröristle açýklanamayacaðýný bildiði gibi.
Irak iþgaliyle 90’larda baþlayan ABD planýnýn Irak ve Suriye ile sýnýrlý olmadýðýný, sýranýn Türkiye ve Ýran’a geldiðini, hedefte olduðunu görüyor Ankara. Direniyor. Bu yüzden PKK terörüne de, FETÖ iþgaline de en sert þekilde karþýlýk veriliyor.
Tehlikeyi uzaklaþtýrmak için iki þey yaptý, yapýyor Türkiye:
BÝR: Oyunun Kürtler üzerinden kurulduðunu gördü ve kendi Kürt vatandaþlarýnýn küresel oyuncularýn silahý-oyuncaðý olmasýný önlemek için Kürt sorununu çözmenin yollarýna baktý.
ÝKÝ:PKK-PYD koridoruna karþý Suriye’de Fýrat Kalkaný’ný yaptý. Irak’ýn kuzeyinde Türkiye aleyhine bir geliþme olmamasý için Barzani yönetimiyle ekonomi temelli iyi iliþkiler kurdu. Ama Türkiye’yi riske edecek herhangi bir geliþmeye karþý uluslararasý anlaþmalarýný masaya, Dicle Kalkanýný sahaya sürmek için de hazýr bekliyor.
