Hem eriþkinlerin hem de çocuklarýn psikolojik ihtiyaçlarýndan biri baþarýlý olmak ve baþarý halinin baþkalarý tarafýndan kabul görerek takdir edilmesidir. Kendini baþarmýþ hissetmek hem psikolojik doyum verir hem özgüveni arttýrýr. Baþkalarý tarafýndan beðenilmek, takdir edilmek, saygý duyulmak da olumlu psikolojik fonksiyon gösterir.
Baþarýsýzlýk, yetersizlik, becerememe hisleri ise yýkýcýdýr. Kendini baþarýsýz hisseden, baþkalarý tarafýndan baþarýsýz görülüp kabul görmediðini düþünen kiþinin ise psikolojisi çöker ve özgüveni azalýr.
Nitekim hem baþarýlý hem baþarýsýz anlarýmýz zihnimizde video gibi canlý saklanýr ve hafýzaya çok hýzlý çaðrýlabilir. Bu sebeple de baþarý ve baþarýsýzlýklarýmýz sadece geçmiþte kalmaz, bugüne de kolaylýkla ve sýklýkla gelip gider.
Bir iþte ustalaþmanýn psikolojik deðeri paha biçilemez. Ustalaþma ömür boyu devam eden bir süreç olmakla beraber yetkinliðe bir düzeyde ulaþtýðý hissedilebilir. O iþi bilmenin, iyi bir þekilde yapabilmenin, baþkalarý tarafýndan da o iþin ustasý olarak görülmenin verdiði ruh hali huzur ve emniyettir. Örneðin terapi yaparken ustalaþan biri içsel huzur yaþar. Deðerli ve anlamlý bir iþi yetkin bir þekilde yapmak terapiste olumlu duygular yaþatýr, kendi varlýðýný deðerli ve anlamlý hisseder.
Modern psikolojinin güncel önemli araþtýrmalarýndan biri de akýþ kavramýdýr. Akýþ ustalaþtýðýmýz bir þeyi yaparken zaman ve mekândan kopacak kadar o iþe dalýp gitmedir. Akýþ ustalaþtýðýmýz bir iþi yaparken ki vecd halidir. Akýþ psikolojisi yeterince zor bir meseleye ustalýðýnýzýn yettiði halde oluþur.
Bir insanýn baþýna gelebilecek en güzel þeylerden biri yaptýðý iþi/mesleðini anlamlý, deðerli bulmasý ve o iþte usta olma halidir. Bir psikoterapist olarak çalýþýrken insan öykülerinin gizemi, derinliði, karmaþýklýðý içerisinde dolaþýrken; olup biteni anlayacak bir hale geldiðimde yaþadýðým duygu eþsiz oluyor. Hele o derde deva olabilecek þeyler söyleyebileceðinizi/yapabileceðinizi fark ettiðinizde yaþadýðýnýz þeyin tatmin daha da büyüyor. Kendimi “Allahým yaptýðým þeyi yapmaya devam edebilmem için güç ver, bilmemi arttýr” diye dua ederken buluyorum.
Ayný zamanda eksikliðimin ve hatalarýmýn yarattýðý acýyý da biliyorum. Anlayamadýðým, bilemediðim, yetersiz hissettiðim durumda da ýstýrap hissediyorum. Ama galiba her insan tekinin payýna hem yersizliklerinin acýsý hem de ustalýðýnýn huzurundan paylar düþüyor. Ýnsanýn zamanla öðrendiði en önemli þey insan tekinin sýnýrlý olduðudur. Messi bile serbest atýþlarýn en fazla %8’ini gole çevirebiliyor. Ustalaþmak hissi yaþamak mümkün ve yüce bir haldir. Ama o hal bile yüzde yüz deðil, eksiktir. Ýnsan teki hem gücünü hem güçsüzlüðünü eþ zamanlý bilmelidir. Bu yüzden de ustalýðýmýzý arttýrma, yetersizliðimizi azaltma mücadelesi hem anlamlý hem gereklidir.
