Mart 1993’de Kafkaslarda tehlikeli olduðu var sayýlan bir hareketlenme oldu. Rusya’nýn Ermeni birliklerine destek vererek Azerbaycan’ýn büyük bölümünü iþgal edeceði yolunda istihbarat alýnýnca Azerbaycan Cumhurbaþkaný Ebulfeyz Elçibey hiç vakit kaybetmeden Azerbaycan Baþsavcýsý Ýhtiyar Þirin’i Ankara’ya yolladý. Nisan ayýnýn ilk günü Baþbakan Demirel’le görüþen Þirin, daha sonra Cumhurbaþkaný Turgut Özal’ýn yanýna çýkar ve Elçibey’in özel mektubunu sunar.
Aslýnda MÝT ve Askeri Ýstihbarat bu iþgal giriþimi konusunda Özal’ý uyarmýþlardý. Ýþgal planýnýn altýnda yatan gerçek neydi peki? “Bakü’nün Türkiye ve Batý’yla daha fazla yakýnlaþmasýný durdurmak ve Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattýný engellemek!”
Savcý Þirin daha Ankara’ya gelmeden Özal’ýn talimatýyla TSK, Ermenistan sýnýrýna asker yýðmaya baþlamýþtý bile. Özal, Kars Anlaþmasý çerçevesinde Türkiye’nin garantörü olduðu Nahcivan’ý Azerbaycan’a baðlayacak bir koridor açmasý için TSK’yý sýnýra yollamýþtý. Asker Ankara’dan gelecek emri bekliyordu! Ayrýca gene Özal’ýn emriyle Azeri ordusuna silah, cephane ve uzman gönderiliyordu büyük bir hýzla! Türkiye’nin savaþý göze aldýðýný gören Moskova geri adým attý ve iþgal giriþimini durdurdu.
Rahmetli Turgut Özal daha sonra Baþbakan Demirel’i çaðýrarak olan biteni anlattý. Demirel. niye hükümete daha önce haber verilmedi, siz de facto Baþkanlýk düzenine geçmiþsiniz de haberimiz yokmuþ gibisinden bazý þeyler söylemeye kalkýþtýysa da Turgut Özal ayaða kalkarak görüþmeye noktayý koydu. Rahmetli Demirel konuyu hiç dile getirmedi, çok yakýný bir iki kiþiye anlattý onlardan da susmalarýný istedi. Böylece olay basýnda dillendirilmeden kapatýldý. (Bknz: Siyah SancakAli Kuzu8. Baský Kariyer Yayýnlarý)
Özal zamanýnda yaptýðý hamlelerle savaþ tehlikesinden Azerbaycan'ý kurtarmýþtý. Sýra ikinci adýmdaydý; hemen danýþmanlarýný topladý baþta Azerbaycan, geniþ kapsamlý bir Orta Asya gezisi için her türlü hazýrlýðýn yapýlmasýný istedi.
Gezinin resmi yaný ekonomik olarak gösterilse de gerçek amaç Moskova’ya gözdaðý vermekti. Özal gezisine, kalabalýk bir heyetle birlikte 5 Nisan 1993’de baþladý Bu Turgut Beyin son gezisi olacaktý, 15 Nisan’da yurda döndü ve 17 Nisan 1993’de vefat etti.
Turgut Bey gezisinde çok yorgun ama mutlu döndü. Moskova’yla Washington’a Kafkaslar ve Orta Asya’nýn Türkiye’nin arka bahçesi olduðunu kanýtlamýþtý. Moskova bu gezinin öcünü aylar sonra alacaktý; Haziran 1993’de Bakü’de bir ayaklanma baþlatan Albay Süret Hüseyinov’u kullanarak Elçibey’i devirecekti...
