Bilmem hatýrlar mýsýnýz: Bir zamanlar her emri sorgulamadan en etkili biçimde yerine getirmede mâhir olma gereðini anlatmak için kullanýlan ‘Garcia’ya mektup’ deyimi vardý. 20. yüzyýla girerken Küba’ya hâkimiyet konusunda Ýspanya ile takýþan Amerika’da, Baþkan McKinley’in verdiði, “Garcia’ya þu mektubu ulaþtýrýn” talimatýný, “Garcia kim, nerede yaþar, kendisine nasýl ulaþýrým?” türü sorular sormaksýzýn yerine getiren bir subayýn maharetini anlatmak için...
Türkiye’de de bir zamanlar sýkça anlatýlan bir tarihi öyküdür bu...
Þimdi hatýrlamamýn sebebi, sizlere ders sunma ihtiyacý duymam deðil; Amerika’da iki yýl sonra yapýlacak baþkanlýk seçiminde Cumhuriyetçi Parti’den aday olmasýna mutlak gözüyle bakýlan Jeb Bush’un ‘okuduðum eserler listesi’nde 1899 yýlýnda gazeteci Elbert Hubbart’ýn yazdýðý ‘A Message to Garcia’ kitabýnýn da bulunmasý...
Evet, bizde iki ay sonra yapýlacak cumhurbaþkanlýðý seçimde adaylarýn kim olacaðý hâlâ bilinmiyor, ama ABD’de baþkanlýða aday olmayý düþünenler iki yýl sonraki seçim için þimdiden çalýþmaya baþladýlar...
Ýki en ciddi aday, ABD’nin iki hanedanýndan: Jeb Bush ABD’ye iki baþkan vermiþ Cumhuriyetçi Partili Bush hanedandan... Hillary Clinton ise, seçilirse, ayný aileden ikinci kez baþkan çýkmýþ olacak...
Ülkeler arasýndaki benzemezlik, yalnýzca adaylarýn bizde gizlenmesi orada çok önceden belli olmasý deðil; bir büyük benzemezlik de, Amerikalý seçmenin baþkan seçeceði kiþilerde aradýðý bir özelliðe adaylarýn cevap verme ihtiyacý duymasý...
O özellik, ‘kitaba düþkünlük’ olarak özetlenebilir...
Þaþýrdýnýz, deðil mi? Ben de yýllar önce, Bill Clinton ile George W. Bush’un ‘okuduðum eserler listesi’ ile ilk karþýlaþtýðýmda çok þaþýrmýþ, þaþkýnlýðýmý buraya da yansýtmýþtým. Bill Clinton’un 21 kitaptan oluþan listesinde, þâirler (Yeats ile Elliot), bazýlarýný benim de eserlerini beðenerek okuduðum (Maya Angelou, Ralph Ellison, Gabriel Garcia Marquez, William Styron, Thomas Wolfe) romancýlar ile tarihçiler ve filozoflar bulunuyordu.
Georgetown üniversitesinden tarihçi Prof. Carrol Quigley’in ‘Tragedy and Hope’ (Trajedi ve Umut) adlý eserini okuduðunu öðrenince, “Clinton’un dönemi çok farklý olabilir” diye düþündüðümü hatýrlýyorum. Quigley, dýþlanmayý göze alarak, ABD’deki bir avuç seçkinin dünyayý dizayn etme çabalarýný ve bu amaçla örgütlenmelerini anlatýr ‘Trajedi ve Umut’ta...
‘Hard Choices’ (Zor Tercihler), Hillary Clinton’un þu yakýnlarda çýkan dýþiþleri bakanlýðý dönemi anýlarý... Kitabýn çýkýþýný 2016 baþkanlýk seçimi adaylýðýnýn ilâný olarak görme eðilimi var Amerikan gazetelerinde; ben ise, o eðilimi ‘okuduðum eserler listesi’yle kokladým.
Clinton’un listesinde þu yakýnlarda vefat eden Maya Angelou’nun bir romaný var. En çok satanlar listesinde ilk sýrada yer alan bir baþka roman: Donna Tartt’ýn ‘Goldfish’i (Akvaryum Balýðý)... Bir polisiye, Harlan Coben’den ‘Missing You’ (Seni Özledim), ve bir tarihi roman, Elizabeth Gilbert’ten ‘The Signature of All Things’ (Her Þeyin Ýmzasý)... Ýki de siyasetçi kitabý: Jeb’in aðabeyi George W. Bush’un ‘Decision Points’ (Karar Anlarý) ile Obama karþýsýnda yenilen aday John McCain’in ‘Faith of My Fathers’ (Atalarýmýn Ýnancý)...
Karþýt görüþleri de okuduðunu ilân etmiþ oluyor Hillary Haným...
Jeb Bush’un okumakta olduðunu söylediði kitaplarýn niceliðini ‘Garcia’ya Mektup’ tercihinden çýkarmak mümkün. Genellikle kendisi gibi düþündüðünü bildiði kiþileri okuyor çünkü.
Seçtiði kitaplar arasýnda bir tek roman var ve o da 1937 tarihini taþýyor. Diðerleri, ‘tutucu’ bir bakýþ açýsýyla Neo-Çýlgýn tipler tarafýndan yazýlmýþ güncel sorunlarla ilgili kitaplar... Veya Abraham Lincoln (16. ABD baþkaný) ve James K. Polk (11. ABD baþkaný) gibi benzemeye çalýþacaðýný düþündüðüm siyasilerin hayat hikâyeleri...
Aðabeyi George da öyleydi; Robert Kaplan, Elliot A. Cohen, Natan Sharansky gibi Neo-Çýlgýnlarý okurdu; dünyanýn baþýna ne dertler açtýðýný birlikte gördük.
Bakalým, bizim adaylar açýklanýnca, “Þu günlerde neler okuyorsunuz?” diye onlara soran çýkacak mý?
