Ýlk soru þu olmalý: Baþkanlýk sistemini sadece Tayyip Erdoðan mý savunmalý?
Bunun yanlýþlýðý hemen görüldü, çünkü bu, hem Erdoðan’ýn baþkanlýðý kendisi için istediði hem de Davutoðlu’nun baþkanlýða karþý olduðu dolayýsýyla Erdoðan ile Davutoðlu arasýndaki ilk ihtilafýn baþkanlýk konusunda çýktýðý yorumuna yol açacaktý.
Bu sebeple, Baþbakan Davutoðlu’nun da baþkanlýðý savunmasý gerekliliðine gelindi.
Ancak Baþbakan Davutoðlu’nun baþkanlýðý savunmasýnýn da, Erdoðan böyle istediði için deðil, bizzat kendisinin içselleþtirerek, ülke için hayati önemde olduðuna inanarak, üstelik mevcut parlamenter sistemin saðlýklý iþlemediði noktasýndan hareket ederek böyle bir sistem deðiþikliðini zaruri görmesi ile ilgili olduðu gösterilmeli idi.
Bu da, öngörülen baþkanlýk sisteminin çerçevesinin belirlenmesini ve halka en yalýn ölçülerle anlatýlmasýný gerektirirdi.
Davutoðlu’nun bir süredir böyle bir hassasiyetle söylem oluþturduðunu gözlemliyoruz. NTV’deki söyleþide, bunun ipuçlarý görülüyor. Oradan geniþ bir alýntý yapacaðým. Bunlar, kanaatimce, seçim sürecinde baþkanlýk konusunda zihinlerdeki sorularý ve halkýn bilgilenme ihtiyacýný gören, öncelikle þartlanmalarý giderme, sonra da, genel çerçeveye iliþkin bilgilendirme amacý taþýyan deðerlendirmelerdi. Burada Baþbakan’ýn konuþmasýndan geniþ bir alýntý yapmak istiyorum. Ta ki, “Baþkanlýðý Anlatmak”tan ne kastettiðim daha iyi anlaþýlsýn. Diyor ki sayýn Davutoðlu:
“Herkes baþkanlýk konusunu kiþiselleþtirerek tartýþmaya çalýþýyor. Bu nedenle kýsýr bir döngüye giriliyor. Parlamenter sistem özünde Türkiye’de sakatlýkla malül doðdu. Parlamenter sistem olsaydý bu kadar darbe olmazdý. Form deðiþtirilebilir, özde sakatlýk olmamalý. Baþkanlýk sistemi insan odaklý olmalý.”
“Cumhurbaþkanýmýzla her konuyu istiþare ederiz. Muhalefetin bunu Cumhurbaþkanýmýzýn müdahalesi gibi algýlamasý yanlýþ. Bir tartýþma ve müdahale olmadý. Meydana çýkýp bir fikri savunacaksam inanmam gerekir. Ýçselleþtirmediðim hiçbir fikri savunmadým. Türkiye’de parlamenter sistem gerçekten iþleseydi, baþkanlýk sistemi gündeme gelmezdi. Doðru olan sistemin baþkanlýk sistemine doðru evrilmesidir. Baþkanlýk sistemi özgürlükçü niteliðiyle uygulanmalý.”
“Baþbakanlýk görevini yaparken hakkýyla yaparým. Seçime gidiyorsam, doðru olan ne ise onu söylerim. Türkiye’nin buna ihtiyacý var. Türkiye’de yeni bir restorasyon dönemine ihtiyaç var. Anayasa için konuþmaya hazýrýz. 27 Mayýs’tan sonra yaþadýðýmýz acý tecrübelerden sonra bunu deðiþtirmeyiz demesinler. Biz yeni Türkiye ifadesini kullanýrken, sistemin yargýnýn yürütmenin yasamanýn bütünüyle iþleyiþin yenilenmesi teziyle yola çýktýk. Yeni anayasa sözünü 2007’de verdik.”
“Beraber yeni bir Türkiye inþa etmemiz lazým. Sözleþme mantýðý içinde elimizden geleni yaparýz. Eðer bu güce ulaþamazsak gelin buradaki aksak olan hususlarý beraber toparlayalým diyeceðiz.”
Ne diyor Baþbakan?
Parlamenter sistem malül doðdu. Saðlýklý iþleseydi yeni arayýþ olmazdý.
Buna itiraz var mý?
Türkiye’ye yeni bir anayasa lazým.
Buna itiraz var mý?
Yeni anayasa insan odaklý olmalý.
Buna itiraz var mý?
Mevcut sistem de baþkanlýða doðru evrilmeli. Baþkanlýk otoriterliðe yol
açmamalý.
Buna itiraz var mý?
Gücümüz yeterse bunu yaparýz. Yetmezse gelin beraber yapalým deriz.
Buna itiraz var mý?
Bunlar Baþbakan’ýn muhakeme çerçevesinden benim çýkardýðým söylem.
Baþbakan’ý söz konusu söyleþide dinledim. Oradaki görüntüyü þöyle okudum: Evinize misafir olmuþ bir Baþbakan, “Yeni Türkiye”ye iliþkin ufkunu ve meramýný size, en yalýn dil ile anlatýyor. Ýçinize sinmesini istiyor. Son derece uzlaþmacý bir dil kullanýyor.
Ben baþkanlýðýn halka mal olmasýnda böyle bir dilin etkili olacaðýný düþünüyorum. Hem bilgilenme ihtiyacýnýn karþýlanmasý, hem halkýn iknasýnýn önemsendiðinin görünmesi, hem otoriterliðin asla öngörülmemiþliðinin altýnýn çizilmesi ve nihai planda muhalefete yönelik uzlaþma mesajý.
Bence seçim propagandasýnýn çerçevesi çizilirken, Ak Partinin gündeminde “Baþkanlýk nasýl anlatýlmalý?” diye bir madde bulunmalý.
