16 Nisan 2017'de gerçekleþtirilen referandumundan bu yana 2019 seçimlerini konuþuyoruz. Çünkü2014'te cumhurbaþkanýnýilk kez halkýn seçmesi ile fiili olarak adým attýðýmýz, geçen nisan ayýnda anayasal çerçevesini hazýrladýðýmýz Cumhurbaþkanlýðýsistemiyle yapacaðýmýz ilk genel seçim olacak. Siyasi partileri erken hazýrlýða sevk eden ise yarýþýn daha da zorlaþmasý.
Bunun anlamýnýkavrayan partinin seçimin galibi olacaðýnýþimdiden söyleyebiliriz. Zaten bir muamma, tahmin edilemezlik söz konusu deðil. Ancak siyasetin yeni kodlarýnýanlayabilmek ve siyasi partileri bu kodlara göre yeniden formatlamak, iktidara alternatif olabilmenin yanýsýra siyasal kültüre ve toplumsal barýþa katkýyapabilmek adýna da önem arz ediyor. Malum toplumun yüzde 50'sinden fazlasýnýn onayýnýalmýþolmak ideolojik ve kimlikçi siyaset yapmamak demek.
Baþka bir ifadeyle; merkezi alabildiðine geniþletmek, çevreyi merkeze merkezi çevreye çaðýrabilmek, AK Parti'nin 15 yýl boyunca yaptýðýgibi kendini marjlarda, dýþlanmýþhisseden ve dolayýsýyla ideolojik katýlýk kespeden kesimleri yerli-milli demokratik hizada yan yana getirebilmek demek.
Kimsenin dýþlayýcýbir söylem geliþtirme lüksünüz yok yani. Misal imam hatipleri kapatmaya, baþörtüsünüyasaklamaya kalkamaz kimse. Bunu yapabilmesi için demokratik kurumlarýtümden laðvetmesi lazým.
2019'da yapýlmasýplanlanan seçimlerin temel içdinamiðini iþte bu oluþturuyor. Ne kadar kapsayýcýolacaksýnýz, ne kadar geniþbir kesim sizi Türkiye için tercih edilebilir bulacak.
***
Çýtanýn bu kadar yükseðe konulmasýndan malum CHP ve HDP gibi partiler çok rahatsýz oldu. "CHP zaten tek parti dönemi bittikten sonra iktidar olamýyordu, neden bu kadar rahatsýz oldu? HDP'nin hedefi zaten Meclis'e girebilmekti, ona ne oluyor?" diyebiliriz.
Hükümetin Meclis dýþýndan oluþtuðu ve yüzde 50 gibi geniþbir tabanda meþrulaþtýðýbir hükümet yapýsýnýn iktidarýdaha da güçlendireceðinden endiþe ediyorlar çünkü.
CHP devlet yönetme ufkunda uzaklaþtýkça genel baþkanlýk koltuðunu muhafazaya odaklanmýþbir iktidar anlayýþýna mahkum oluyor. Haliyle ayrýcalýklarýnýkaybettiðini düþünen darbeci bir toplum kesimine kendini hapsediyor. Siyaset alanýnda pergelin ucunu bir türlüaçamýyor.
***
Siyasi kadrolarýn giderek elitleþmesi ve elit deðiþiminin önünün kapanmasýaslýnda baþlýbaþýna bir demokrasi sorunudur. Sistem deðiþikliðinden tek rahatsýz olan CHP de deðil. Yüzde 1,5 oy almasýna raðmen son zamanlarda bir hayýr cephesi bileþeni olarak 2019 denkleminde kurucu aktör olmaya soyunan Saadet Partisi de çok rahatsýz.
Muhafazakar kesimin uðradýðýhaksýzlýklarýn hemen tamamýAK Parti iktidarýtarafýndan giderildiðinden, uluslararasýalanda kýrmýzýçizgimiz diyeceðimiz hususlar CumhurbaþkanýErdoðan tarafýndan en yüksek düzeyde sahiplenildiðinden Ýslami hassasiyetler adýna siyaset yapma konusunda sýkýntýyaþýyor. Bir rüzgar yaratacaðýumulan Ýyi Parti balonu ise çok erken sözmüþgözüküyor.
Bu þartlar altýnda 2019'da yarýþa kimlerin gireceði doðal olarak merak konusu. Ekmeleddin Ýhsanoðlu travmasýCHP'nin çatýaday arayýþýnda elini kolunu baðlýyor. Kýlýçdaroðlu, aday olmasýve kazanamamasýhalinde CHP'deki iktidarýnýmuhafaza edemeyecek. Saadet Parti ile CHP genel baþkanlarýnýn uyum yasalarýçerçevesinde yaptýklarýsöylenen görüþmede Abdullah Gül faktörünün konuþulmuþolmasýkuvvetle muhtemel. Ama orada da hesaplar tutmuyor. Gül'ün aday olmasýikinci tura kalmasýnýtemin edecek bir formülün icat edilmesine baðlý. Her partinin kendi adayýnýçýkardýðýbir ortamda en güçlüsenaryo ise iþin ikinci tura dahi kalmayacaðý...
Hülasa siyasetin yeni kodlarýnýokumadan aday mühendisliðiyle seçim hazýrlýðýyapýlýyor. Bu da sonucu þimdiden öngörmemizi saðlýyor.