Birkaç gün sonra Ramazan Bayramý’ný yaþayacaðýz. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde iþyerlerinde çalýþýlýp çalýþýlmayacaðý toplu iþ sözleþmesi veya iþ sözleþmeleri ile kararlaþtýrýlabilecektir. Sözleþmelerde hüküm bulunmamasý halinde söz konusu günlerde çalýþýlmasý için iþçinin onayý gereklidir. Toplu iþ sözleþmesi veya iþ sözleþmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde iþçilere tanýnan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalýþan iþçilerin Ýþ Kanunuyla tanýnan haklarýna aykýrý hükümler konulamaz.
4857 sayýlý Kanun kapsamýna giren iþyerlerinde çalýþan iþçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalýþmazlarsa, bir iþ karþýlýðý olmaksýzýn o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalýþýrlarsa iþ sözleþmesinde, toplu iþ sözleþmesinde veya iþyeri uygulamasý ile aksi bulunmamasý halinde ayrýca çalýþýlan her gün için bir günlük ücreti ödenecektir.
Dolayýsýyla özellikle, turizm, saðlýk, temizlik, güvenlik gibi hizmet sektörlerinde bayramda da çalýþýlmasý zarureti nedeniyle, tatil yapmayarak çalýþan personelin ilave bir ödemeye hak kazanmasý söz konusudur.
Ramazan Bayramý’nda hastanede çalýþan bir saðlýk görevlisinin, normal ücretine ilave olarak o günlük çalýþmasý karþýlýðýnda, bir günlük yevmiyesinin (ücretinin) ödenmesi gerekecektir. Örneðin, aylýk 3.000 TL brüt ücretle çalýþan saðlýk görevlisinin (günlük ücreti 100 TL/Brüt olan) bir kiþiye Ramazan Bayramýnda tatil yapmayarak bir gün mesaisinde çalýþmýþ ise bir aylýk çalýþmasý karþýlýðýnda 3.000 TL ve Ramazan Bayramýndaki bir günlük çalýþmasý için de 100 TL olmak üzere toplam 3.100 TL brüt ödenecektir.
Parça baþýna, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalýþan iþçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandýðý ücretin ayný süre içinde çalýþtýðý günlere bölünmesi suretiyle hesaplanýr. (49 Mad.) Bu þekilde hesaplanan ücret, ulusal bayram veya genel tatil günlerinde çalýþan iþçiye ödenecektir. Ramazan Bayramý’nda Arefe günü saat 13.00 den sonra tatildir, ancak 08.00-16.00 vardiyasýnda çalýþan iþçiler açýsýndan ise saat 13.00 den sonra çalýþmalarý genel tatile rastladýðýndan 13.00-16.00 arasý süreler için genel tatil ücretinin ödenmesi gerekmektedir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalýþan personele müteakip günlerde izin kullandýrýlarak ilave ücret ödenmemesi mümkün deðildir. Bu tür uygulamalar kanuna aykýrýdýr. Ulusal bayram ve genel tatil çalýþmasý fazla çalýþma olmayýp bu çalýþmalarýn denkleþtirilmesi veya serbest zaman kullandýrýlmasý mümkün deðildir. Bu vesileyle tüm okurlarýmýzýn da bayramýný kutluyorum.
GSS borcu olana yýlsonu müjdesi
Geçen hafta bu köþemizden, 30 Haziran tarihinden sonra, genel saðlýk sigortasý prim borcu olanlar saðlýktan faydalanmayacaðýný belirtmiþ ve bu konuya dikkat çekmiþtik. Bakanlar Kurulu’ndan borcu olan vatandaþlarýmýza güzel bir haber geldi. 2015/8106 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile genel saðlýk sigortasý prim borcu olanlara 31 Aralýk 2015 tarihine kadar borcu olmama þartý aranmadan saðlýk yardýmlarýndan yararlanma imkâný getirilmiþti.
Bu haktan, 4/b (Bað-Kur) kapsamýnda sigortalý olanlar ve sosyal güvencesi olmayýp sadece genel saðlýk sigortasýna tabi olanlar (60/g) (gelir testi yaptýranlar da dâhil olmak üzere) olanlar faydalandý. Bakanlar Kurulu’nun genel saðlýk sigortasý prim borcu olanlara vermiþ olduðu süre 2015/8300 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile 30 Haziran 2016 tarihine kadar uzatmýþ ve borçlarýn ödenmesi için de dolaylý yoldan süre tanýmýþtý.
28 Haziran 2016 tarihinde ise 2016/8983 Sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile bu süre 31.12.2016’ya kadar uzatýlmýþtýr. Buna göre;
1- Kendi nam ve hesabýna baðýmsýz çalýþanlar (Bað-Kur kapsamýnda sigortalý sayýlanlar),
2- Genel Saðlýk Sigortasýndan yararlanmayan Türk vatandaþlarý ile bunlarýn bakmakla yükümlü olduðu kiþilere, Saðlýk Bakanlýðý ve baðlý kuruluþlarýna ait saðlýk tesisleri ile devlet üniversitelerinin saðlýk uygulama ve araþtýrma merkezlerinde (üniversite hastaneleri) sunulan saðlýk hizmetlerinden 31.12.2016 tarihine kadar yararlanma imkâný getirilmiþtir.
Dolayýsýyla bu kiþilerin Bað-Kur kapsamýnda 60 günü aþan borçlarý bulunsa dahi kamuya ait devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerine ait saðlýk hizmetlerinden 31.12.2016 tarihine kadar yararlanmalarý mümkündür.
Bununla birlikte genel saðlýk sigortasý tescili yapýlmýþ olup hiç çalýþmasý olmayan ya da çalýþmasý olup genel saðlýk sigortasý borcu olan gençler ve diðer Türk vatandaþlarý da 31.12.2016 tarihine kadar saðlýk hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
