Bazý BDP’lilerin PKK’lýlarla kucaklaþmasý sonrasýnda gündeme gelen ‘dokunulmazlýklarýn kaldýrýlmasý’ meselesi, siyasi parti-hukuk sistemi iliþkisini olduðu kadar, parti-örgüt iliþkisini de tekrar gündeme taþýdý. Terör örgütleriyle onlarýn uzantýsý þeklindeki siyasi hareketlerin iliþkisi farklý ülkelerde farklý örnekler ortaya koymuþtur ama hiçbirindeki iliþki Türkiye’deki gibi olmamýþtýr.
IRA’yla iliþkili Sinn Fein’le Margaret Thatcher da, John Major da, Tony Blair de görüþmeler yapmýþ, terör sorununun ve Kuzey Ýrlanda meselesinin çözümü konusunda partiyi muhatap alan bir politika izlemiþtir.
Baþka ülkelerde partiler hukuk dýþý, illegal yapýlar olan örgütlere karþý bir ara mekanizma, çözümün parçasý olabilecek meþru bir kanal olarak devreye girebilirken, Türkiye’de ise kendisinin deðil örgütün meþruiyetini ve muhataplýðýný oluþturmaya çalýþan siyasi parti çözüme katký yapan deðil, çözümü zorlaþtýran bir rol oynamýþtýr.
***
Süleyman Özeren ve Necati Alkan’ýn da ayrý ayrý çalýþmalarda vurguladýðý gibi Sinn Fein IRA’dan önce kurulmuþtur ve örgüt üzerinde daha fazla etkilidir. BDP, PKK’dan sonra kurulmuþtur ve örgüt, parti üzerinde etkilidir.
Sinn Fein IRA’nýn terör eylemlerine karþý tepki gösterebilmiþ, eylemlerin kabul edilemezliðini vurgulamýþtýr. BDP ise ne terör eylemlerini kýnayabilmektedir, ne de terör olaylarýnýn kabul edilemezliðini vurgulayabilmektedir. Adeta ‘terör’ü mazur göstermekte, silahlý yöntemi kaçýnýlmaz ve vazgeçilmez görmektedir.
BDP PKK’dan baðýmsýz bir siyasi karar alamamakta, kendi siyasi hedef ve amaçlarýný oluþturamamaktadýr. BDP’nin belediye baþkaný veya milletvekili kadrolarý dahi Kandil’in onayýyla belirlenmektedir. 12 Eylül referandumunda kararýný belirleyemeyen BDP, Öcalan’ýn tutumu sonrasýnda eylem tarzýný belirginleþtirmiþ ve ‘çekimser’ kalmýþtýr.
Sinn Fein ‘güdümlü bir hareket’ görüntüsü vermemeye çalýþmýþ, aksine örgütü belli kararlara zorlamýþtýr. Sürekli kapatýlan partilerin siyasi çizgisi olarak BDP, kendi geleneðini oluþturamamýþ, örgütün yan kolu veya þubesi olarak kendisini konumlandýrarak ‘etkisiz eleman’ görüntüsüne düþmüþtür. BDP’nin kapatýlmasý ve zayýf kalmasý PKK tarafýndan makbul bir durum olarak görülmüþ, ‘demokratik siyasetin mümkün olmadýðý ve tek yolun silahlý mücadele olmasý gerektiði’ tezini iþlemek için bir enstrüman olarak kullanýlmýþtýr. ‘Örgüt için var olma’, ‘örgütün varlýðýna kendi varlýðýný armaðan etme’ anlayýþý, BDP’nin sahici bir siyasi aktöre dönüþmesini engellemiþ, acizlikle ve hastalýklarla malul bir siyasi yapý üretmiþtir.
PKK hem BDP’nin siyasi alanýný daraltmýþ, hem de bölgedeki siyasi etkinliði budayarak diðer hareketlerin geliþme þansýný yok etmiþtir. Kürt meselesinin çözümünde rol oynayabilecek partiler, vakýf ve dernekler, cemaatler PKK’nýn bu sindirme ve alan daraltma taktiði sonucu cýlýz kalmýþ, etkinlik kazanamamýþtýr. Neticede Kürt meselesinin çözümüne yönelik inisiyatifler engellenerek, PKK’nýn varlýðýna ve menfaatlerine endekslenen bir durum ortaya çýkmýþ, Kürtler ikinci plana düþerek ‘örgüt’ asli unsur haline getirilmeye çalýþýlmýþtýr.
Siyasetin ve çözüm iradesinin kýrýlmasý, Sinn Fien’in IRA karþýsýnda konum kazanmasý ve asli aktör haline gelmesi gibi bir durum üretememiþ, BDP zayýf halka konumunda kalmýþtýr.
***
BDP’nin kendisini deðil örgütü muhatap göstermesi, kendi yöntemini deðil örgütün yöntemini öne çýkarmasý, kendi siyasi projelerini deðil örgütün amaçlarýný takip etmesi ‘siyasetsizlik hali’ni güçlendirmiþtir. Çözümün ve siyasetin önünü týkayan PKK, Kürtlerin hak ve özgürlüklerinin geliþmesine de, bölgenin kalkýnmasýna da engel haline gelmiþtir. Sinn Fien gibi partiler örgütü kurtarmaya deðil, destek aldýklarý kitlenin menfaatlerinin geliþimine odaklanmýþlar ve siyaset yoluyla önemli kazanýmlar saðlamýþlardýr.
Parti-örgüt iliþkisinin bu sorunlu hali, maalesef Türkiye’de sancýlý bir durum üretmekte, topyekun siyaset kurumunun etkinliðine zarar vermektedir.
