Bu aralar zihnim iyilik hali (well-being) programı oluşturmakla meşgul. Bir grup akademisyen arkadaşımla bu programın içeriğini tamamlamaya çalışıyoruz. Programın içeriğinde; hayatın anlamı, entelektüel zihin, ahlak ve erdem, sosyal ilişkiler, kendini tanıma, eğitim ve meslek, eş ve aile ilişkileri, psikolojik ve bedensel sağlık var.
İhtiyacımız olan eğitim programı kişilerde bütüncül ve iyi bir hayat anlayışının bilgisini ve becerisini geliştirmeli. Hem teorik hem pratik boyutları olmalı. Programa katılan kişilerde donanım açıdan sıçrama yapmaya sebep olmalı.
Birçok ülke insan gücünü geliştirmek için bu türden programların toplumda yaygınlaşmasını stratejik hedeflerinden biri haline getirmiş durumda. Örneğin Avusturalya devleti well-being programlarına sistematik bir şekilde yatırım yapıyor.
İnsan gücünü geliştirmeyi hedefleyen programların unsurlarından biri beden sağlığını korumak ve geliştirmek. Nasıl varoluş ve hayata karşı bir yaşam felsefemiz olması gerekiyorsa, bedenimize karşı da bir inanç ve tutumlara ihtiyacımız var. İnsanın temel sorumluluklarından biri de bedeniyle sağlıklı bir ilişki kurması. Üzerine çalışılmış ve karar kılınmış bir beden anlayışı olmaksızın, ruhsal ve bedensel açıdan sağlıklı bir hayat yaşamak zor.
İnsanın kendi bedeni ile ilişkisinin hem fiziksel hem de psikolojik boyutu var. Bedeni güçlendirmek ve sağlığı geliştirmek fiziksel boyut ile ilişkili iken, beden algısı psikolojik boyutla ilişkili. Doğayla uyumlu yaşam ve uyku düzeni ise hem bedensel hem de psikolojik boyutla ilişkili.
Bedenin sağlığının korunması, güçlendirilmesi ve beden becerilerinin arttırılması sadece sporcular için değil tüm toplumsal kesimler için bir hedef. Bedenimize emek vererek onu daha becerikli, fonksiyonel ve güçlü hale getirebiliriz. Bu anlamda eğitimli beden veya eğitilmemiş bedenden bahsedilebilir. Kendimizi giderek geliştirdiğimiz düzenli bir fiziksel egzersiz içinde bulunmak veya spor yapmak kişide akış yaşantısı oluşturur. Eğitilmiş bedenin aktiviteleri bizi hem bedenen hem ruhsal olarak daha iyi hale getirir.
Düzenli fiziksel egzersizin psikolojik sağlığımızı olumlu etkilediğine dair oldukça fazla bilimsel kanıt var. Fiziksel egzersiz bir zamanlar Time Dergisi’nin kapağında doğal ilaç olarak tanımlanmıştı. Fiziksel egzersiz sırasında beyinde salgılanan endorfin maddesi hem fiziksel ağrıların azalmasına sebep olur hem de daha olumlu duygular hissetmemize neden olur.
Bu köşeyi takip edenler “akış” kavramından sık sık bahsettiğime şahit olmuşlardır. Akış, zaman ve mekândan kopacak kadar kendimizden geçtiğimiz yaşantıları tanımlar. Akış yaşantıları mutluluk ile yakından ilgilidir. Akış yaşantılarından biri de spor kavramı altında tanımlanan aktivitelerdir. Koşu, yüzme, tırmanma, dövüş sanatları, futbol, basketbol vb. spor alanlarında profesyonel veya amatör düzeyde uğraşmak akış yaşantısı oluşturabilir.
Sonuç olarak, hayatın birçok boyutunda gelişmeyi hedefleyen eğitim programlarının unsurlarından biri de bedenin fiziksel açıdan iyi tutulması ve geliştirilmesi olmalıdır.
