Televizyonculukta fikir üretme sorunu giderek büyüyor. Bizde tutan bir dizi ya da yarýþmanýn hemen bir benzeri yapýlýr ya, dünyada da durum pek farklý deðil. Bunun son dönem örneklerini belgesel kanallarýnda da görmeye baþladýk.
Mesela terk edilmiþ depolarýn açýk arttýrmada satýlmasý iþinin yarattýðý etkiyi ilk fark eden History Channel olmuþtu þimdi bir sürü belgesel kanalýnda benzer ya da ayný tarz yapýmlar var.
Buna karþýn Alaska’da yer ve deniz altýnda altýn arama iþinin deðerini ilk anlayan Discovery Grubu olmuþtu þimdi diðer kanallarda da benzer altýn arama maceralarýnýn belgeselleri yapýlýyor.
National Geographic, Atlantik’te mavi orkinos avýnýn belgesel serisini yapmaya baþlamýþtý,þimdi benzer programlar diðer kanallarda da baþlýyor.
Birinde köpek eðitmenleri mi dikkat çekti diðerinde hemen kedi eðitmeni serisi baþlýyor.
Hemen hepsinde eski arabalarý alýp restore etmeye dair iþler var. Buna karþýn belgesel kanallarýnýn taklit edilmeyen ve kimliði haline gelen yapýmlar da var.
Mesela National Geographic’te Uçak Kazasý Raporu, Discovery Channel’da Ölümcül Av ilk aklýma gelenler...
***
Son dönem yaþanan format sýkýntýsýna en iyi çarelerden biri illüzyonistlerin çektikleri belgeseller oldu.
Londra’da yaþayan Dynamo tahminen bunlarýn en baþarýlýsý. Adam Discovery Channel’a belirli sayýda program çekti ve resmen efsane haline geldi.
Sonra bir dönem yoktu þimdi tam bir anlaþma yapýlmýþ olmalý ki TLC’de yeni bölümleri yayýnlanýyor.
Ýnanýlmaz bir adam, yuttuðu kolyeyi, karnýndan falan çýkartýyor.
Baþka belgesel kanallarý benzer iþler denediler, gösterilerin arkasýndaki sýrlarý açýklayan programlar da yapýldý ama Dynamo etkisini kimse saðlayamadý.
Yani taklit edilen formatlar aslýný yaþatmaktan ve hatýrlatmaktan baþka bir iþe de yaramýyor....
***
Bu anlamda Türkiye’de yerli iki belgesel kanalý da farklýlýk yaratabiliyor.
Ýz Tv’yi seyrederim, tekrar program sayýsý giderek artmaya baþladý, üzülmüyor deðilim.
TRT Belgesel oldukça farklý iþler yapmaya baþladý. Mesela askerlikle ilgili belgesel serileri de yürüyor, Mete Yarar’ýn Þahit Olun serisi de...
Yayýnladýklarý yabancý belgesellerin arasýnda iyi olanlar da var ama belki lokomotif bir iþ lazým.
Daha garibi, Türkiye’deki haber kanallarýnýn da belgesel kanallarýndan yapýmlarý ekrana getirmesi.
Mesela Cnn-Turk’ün yayýnladýðý ve insanlýk tarihini anlat belgesel daha önce History Channel’da yayýnlanmýþtý.
Aslýnda þu an Türkiye’de ekranda olmayan harika bir belgesel kanalý var, o da History 2 Digiturk kapasite sorunu nedeniyle yayýn hakký alýmýný 2016’a býrakmýþtý, bakalým alacaklar mý?
***
Televizyonculukta daha çok yaratýcý fikre ihtiyaç var.
Yoksa Gürcistan’da O Ses Gürcistan, Türkiye’de O Ses Türkiye seyrediliyor ve televizyon tek tip insan yaratmada halen çok fazla etkili oluyor...
