AB maceramýzý iki farklý kulvarda deðerlendirmek gibi bir durumla karþý karþýyayýz. Biri AB’ye üye olmak, diðeri AB standartlarýna sahip olmak. Aslýnda tercihimiz birincisi. Çünkü Birlik içinde olmak, standartlarýn sürekliliðini saðlamanýn en kestirme yolu. Ama AB içinde bazý ülke ve liderlerin anlaþýlmaz tutumlarý, Türkiye’yi “standartlarý yakalayalým, sonra bakarýz” noktasýna doðru götürüyor.
“Ýyi Yönetiþim”, Parlamentolararasý Deðiþim ve Diyalog çalýþmalarý çerçevesinde Berlin’de düzenlenen toplantýnýn konusuydu. Kavram, bugünlerde çok konuþuluyor. Yöneten ve yönetilenlerin etkileþimiyle ortaya çýkan yönetim þekli olarak tarif edenler var iyi yönetiþimi.
Toplantýnýn açýþ konuþmasýnda katýlýmcýlara þöyle seslendim: “Bu konuyu sizden öðrenmek için gözümü dört açacaðým, ama yine de bu toplantý öncesinde bir hayli ders çalýþtým. Anladýðým þu: Ýyi yönetiþimin olmazsa olmaz þartý, derin bir demokrasi ve iyi iþleyen bir denetim mekanizmasýdýr.” Açýlýþta benden sonra AB’de Dönem Baþkanlýðýný yürüten Ýrlanda’dan Dominic Hannigan da konuþtu.
“Ýyi Yönetiþim ilkelerinin uygulanmasý: Ne kadar þeffaf, hesap verebilir, katýlýmcý ve etkili?” konulu ilk oturumu Ýstanbul Milletvekili Þafak Pavey yönetti. AB Parlamentosu’ndan Andrew Duff’un konuþmasý ilgi çekiciydi. Ýyi Yönetiþim kavramýyla uðraþanlar ombudsmanlýk ya da bizdeki adýyla Kamu Denetçiliði kurumunu çok önemsiyorlar. Bizim daha çok Susurluk komisyonundan hatýrladýðýmýz, þimdi kamu denetçisi olarak görev yapan Mehmet Elkatmýþ önce ombudsmanlýk kavramýna dikkat çekti. Kelimenin Ýsveç dilinden geçtiðini hatýrlattý. Ýsveç Kralý beþ sene kaldýðý Osmanlý himayesinde Osmanlý hukuk sistemini incelemiþ ve mahkeme öncesi hakemlik sistemini ülkesini taþýmýþ. Ýlginç bir de rakam verdi Mehmet Bey. “Yeni kurulduk ama” dedi, “bir ay dolmadan Kamu Denetçiliði kurumuna 1400 baþvuru oldu.” Oturumlarýn konuþma kýsmýndan çok tartýþma kýsmý ilgi gördü. Bir soru üzerine, Kamu Denetçiliði yeni kurulmuþ olsa da geleneðimizde bu fonksiyonu yerine getiren bir anlayýþýn mevcut olduðu dile getirildi. Ben de, Ýzmir Akevler Kooperatifinde hakemlik sisteminin yýllarca süren uygulamalarýný hatýrladým.
Ýkinci oturumda “Ýyi Yönetiþimde katýlýmcýlýk, hesap verebilirlik, þeffaflýk ve etkinlik” ele alýndý. TBMM Bütçe Plan Komisyonu Baþkaný Lütfi Elvan, iyi yönetiþim kavramýný da ilgilendiren son dönem düzenlemeleri ve çýkarýlan kanunlar üzerinde durdu. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol, Bilgi Edinme Hakký, Etik Kurul, Kalkýnma Ajanslarý, Kamu Denetçiliði Kanunlarýný ve e-devlet düzenlemelerini saydý.
Candan Karlýtekin uzun süre THY Yönetim Kurulu Baþkanlýðý yaptý. Ýyi yönetiþimi sadece kamuyla sýnýrlandýrmanýn yanlýþ olduðu inancýyla, kýsmen de olsa özerk olan THY’nin baþarýsýnda pay sahibi olan Candan Beyi dinlemek önemliydi. Her ne kadar THY bahsini açmasa da Candan Beyin ufku herkese ilginç geldi.
Bu oturumda Prof. Steinbach’ýn bir önermesi tartýþmaya yol açtý. AB’nin yeni geliþmeler dolayýsýyla Arap-Afrika dünyasýný göz ardý etmemesi gerekir diyen Hocaya, Türk Alman Üniversitesinden Prof. Emin Köktaþ, “Bu durumda siz Türkiye’yi hangi blokta görüyorsunuz? Eðer Arap-Afrika blokuna yerleþtiriyorsanýz, bu Huntington’un önermesi deðil mi, medeniyetler çatýþmasý mý kastettiðiniz?” diye bir soru yöneltti. Steinbach, “Hayýr, bunu kastetmedim” dese de baþta ben birçok kiþinin yüzünde bir gülümseme belirdi.
Ersin Kalaycýoðlu, yerel yönetimlere iliþkin kimi çok önemli kararlarýn Ankara’da alýndýðýný, bunu doðru bulmadýðýný belirterek Kanal Ýstanbul örneðini verdi ve Lütfi Elvan’a bu konuda ne düþündüðünü sordu. Lütfi Bey önce yerel yönetimlere bütçeden ayrýlan payýn Ak Parti döneminde üç kat arttýrýldýðýný hatýrlattý ve çok büyük bazý projelere bütün Türkiye’yi ilgilendiriyorsa Ankara’nýn müdahale edebileceðini bunun da normal olduðunu söyledi. Ersin Hocanýn Sayýþtay Kanunundaki deðiþikliðe dair tereddütleri için Lütfi Elvan, denetimin önemini bildiklerini ve bazý eleþtirilere katýlabileceðini dile getirdi.
Akþam Berlin Büyükelçimiz Hüseyin Avni Karslýoðlu harika bir resepsiyonla misafirlere ‘hoþ geldiniz’ dedi. Berlin’deki vatandaþlarýmýzdan da çok sayýda katýlan vardý. Yeþiller Partisi Eþ Baþkaný Cem Özdemir de eþiyle birlikte katýlma nezaketi gösterdi. Yakýnlarda Baþbakan Erdoðan’ýn açýlýþýný yaptýðý yeni elçilik binamýz gerçekten çok iþlevsel. Bina Osmanlý döneminden beri sahip olduðumuz bir arsa üzerinde yükselmiþ.
Berlin izlenimleri bu kadar deðil.
Devamý var.
