Beþiktaþ saldýrýlarý ve ardýndan Halep’in düþmesi süreçlerinde oluþan dramatik haller, zihin dünyama sarsýcý etki yaptý. Son bir iki yýlda siyasal alanda olup bitenleri realist açýdan analiz eden düþünme biçimine doðru kayýyordum. Beþiktaþ saldýrýsý sonrasýnda ve Halep’te olan acýlarla dolu hallerden sonra realist yaklaþýmda son noktaya gelmiþ oldum.
Realist dünya düzeni dönemi
Dünya düzeninde ulus devletlerin önemi yeniden iyice arttý. Dünya, hem ulus devletlerin sýcak çatýþma içine girme olasýlýðýnýn arttýðý hem de iç bütünlüðünü sürdüremeyen ulus devletlerin parçalanma riski altýnda olduðu bir döneme girdi. Uluslararasý herhangi bir kurumun dünya düzeni saðlamada etkinliði neredeyse yok denecek kadar az. Bir milletin bekasý kendi göbek baðýný kesebilen güçlü bir ulus devleti olup olmamasýna baðlý. Türkiye, deðiþen bu dünyada, içeride ve dýþarýda operasyon gücü olan bir devlet yapýsýna dönüþmezse hayatta kalamayýz.
Var olan dünya düzeni ne güvenli ne de adaletli. Dünya düzeni açýsýndan aidiyet duyduðumuz kimlikler açýsýndan dezavantajlý konumdayýz. Müslüman / Türk/ Kürt/ Arap olmak dünyanýn güç merkezlerinin ötekisi olmak demek. Ya çatýþmanýn nesnesi ya da aracý olmaya aday olmak demek. Adalet bekleyebileceðimiz bir dünya düzeni yok. Kendi göbeðimizi kendimiz kesmeliyiz.
Dünya bizim için daha az adaletli ve güvenli olacak
Artýk “Avrupa Birliði” veya “Batý demokrasilerinin” ideallerine ve deðerlerine inanýp güvenemeyiz. Batý dünyasý, insani veya demokrasi deðerlerini deðil kendi çýkarlarýný esas alýyor. Mýsýr’daki askeri darbeye karþý tavýrlarý yakýn dönem için dönüm noktasýydý. 15 Temmuz darbe sürecindeki tutumlarý, Suriye meselesine yaklaþýmlarý ve PKK’ya destekleri ile ne olduklarý tescillenmiþ oldu. Kendi göbek baðýmýzý kesmez, kendi etkin ve güçlü yönetim sistemimizi kurmaz isek, daha çok teröre muhatap olabiliriz.
Ýç iktidar mücadelesini tamamlayan ayakta kalabilir
Devletler kapasiteleri açýsýndan; çökmüþ devletten tam güçlü devlete kadar bir spektrum içinde yer alýrlar. Bir devletin güç hali iç iktidar mücadelesini tamamlamýþ olup olmamakla çok iliþkili. Ýç iktidar mücadelesi tamamlanmýþ ve bir düzen kurulmuþ devletlerin güvenlik becerisi ve operasyon kapasitesi yüksek oluyor. Liderlik mekanizmalarýndan alýnan karar güvenlik bürokrasisi ve askeri açýdan eyleme geçirilebiliyor.
Türkiye iç iktidar mücadelesi tamamlanmýþ ve siyasal sistemi oturmuþ bir ülke deðil. 15 Temmuz darbe giriþimi bize bu hali açýkça gösterdi. Rus uçaðýný düþüren mekanizmalarýn bile bizim devlet karar sistemimize baðlý olmadýðý anlaþýldý. Ýç bütünlüðünü saðlayamamýþ devlet hali, ülke içinde güvenlik saðlamayý, ülke dýþýnda operasyon yapmayý zor hale getiriyor. Bir an önce ülke içinde yönetim bütünlüðü ve istikrarý saðlayacak bir hale geçmeliyiz.. Yoksa var olan bu realist dünya düzeninde hayatta kalamayýz. Erdoðan’ýn liderliði bu süreçte bizim için büyük bir þans. Bir an önce siyasal istikrarsýzlýða izin vermeyecek yönetim sistemi deðiþimini tamamlamalýyýz.
Hayatta kalmak için sofistike beceriler edinmek
Halep meselesinde sanal alem üzerinden olup biteni etkilemenin bir yere kadar mümkün olduðu iyice anlaþýlmýþ oldu. Daha sofistike beceriler edinmek zorundayýz. Daha kurumsal örgütlülükler ancak etkinlik üretebiliyor. Duyarlýlýðýmýzýn hala iyi olduðu söylenebilir. Duyarlýlýklardan dönüþtürücü gücü olan siyasetler üretmenin yeni yollarýný bulmalýyýz. Örneðin Kýzýlay’ýn acil çaðrýsýna bir anda bir kaç milyon küçük baðýþçý anýnda cevap verebilmeli. Hayatta kalma çabasýna giren topluluklar bu türden yaratýcý ve etkili yollar bulabiliyor. Bizler için artýk siyasal olarak hayatta kalma sorunu var.
