Son zamanlarda “Beyaz çay” denilen bir ürünün adý sýklýkla geçiyor. Yeþil çayý, siyah çayý, kýrmýzý çayý biliyoruz da bu ‘beyaz çay’ nereden çýktý diye aklýnýzdan geçmiþtir. Beyaz çay da yine yeþil çay gibi Çin orijinli. Çince adý bai hao yinzhen. Bildiðimiz yeþil çay ve siyah çay gibi ayný bitkinin yani çay bitkisinin (camellia sinensis), yapraklarýndan elde ediliyor. Ancak ‘beyaz’ olarak tanýmlanmasý içerisinde gümüþ renkli tüylerle kaplý açýlmamýþ yaprak tomurcuklarýnýn yüksek oranda bulunmasý nedeniyle... Bildiðiniz gibi yeþil ya da siyah çay, bitkinin iki buçuk yapraðý toplanarak hazýrlanýr. Ýki buçuk yapraktan kastedilen en uçtaki taze iki tam yaprak ve açmamýþ yaprak tomurcuðudur. Bu suretle hazýrlanan çay kaliteli olur. Ancak maalesef bazý üreticiler daha alttaki kartlaþmýþ yapraklarý da topluyor. Tabii bu durumda çayýn kalitesi düþüyor, lezzeti bozuluyor.
ANTÝOKSÝDAN ETKÝSÝ ÇOK YÜKSEK
Beyaz çay en uçtaki açmamýþ yaprak tomurcuðundan hazýrlandýðý için çaylar içerisinde en kalitelisi, en az iþlem görmüþ olanýdýr. Tomurcuklar toplandýktan sonra hemen buharla muamele edilerek enzimatik etkisi durduruluyor ve kurutuluyor. Bildiðiniz gibi diðer çaylar soldurma, yuvarlama, kavurma iþlemlerinden sonra fermentasyon iþlemine tabi tutulmadan (yeþil çay) ya da fermentasyona tabi tutularak (siyah çay) hazýrlanýyor.
Peki diðer çaylarla karþýlaþtýrýldýðýnda saðlýðýmýz için yararý farklýlýk gösteriyor mu? Siyah çay üretimi sýrasýnda uygulanan ezme ve parçalama iþlemleri sýrasýnda bitkide bulunan bazý enzimler (endojen polifenol oksidaz enzimleri) bitkide bulunan ve vücutta antioksidan (serbest oksijen türevlerinin hasarýna karþý) etkisi bilinen polifenolik bileþikleri kompleks moleküller (teaflavinler, tearubijenler) haline dönüþtürmektedir. Bu bakýmdan polifenolleri bu tip dönüþüme uðramayan beyaz çayýn antioksidan etkisinin çay tipleri arasýnda en yükseði olduðu kabul edilmektedir. Nitekim bu hipotez son zamanlarda yürütülen deneysel bulgularla da kanýtlanmýþtýr.
YAÐ PARÇALAYICI ETKÝSÝ VAR
Yürütülen bilimsel çalýþmalar beyaz çayýn vücutta yangýya yol açan etkenler üzerinde de etkisi bulunduðunu ve dolayýsýyla romatizma gibi yangýlý hastalýklarda þikayetlerin hafifletilmesinde yardýmcý olabileceðini ortaya koymaktadýr. Özellikle kolajen yýkýmýný baskýlayýcý (antikollajenaz) ve cilde esneklik veren elastin maddesinin yýkýmý önleyen (antielastaz) etkilerine baðlý olarak daha sýký, esnek cilt oluþumunu saðlayabileceði bildirilmektedir. Beyaz çayýn da yeþil çay gibi vücutta yað üretimini baskýlayýcý ve mevcut yaðýn parçalanmasýný saðlayýcý (lipolitik) etkiye sahip olduðu, dolayýsýyla þiþmanlýk ve obeziteyle iliþkili sorunlarýn tedavisinde yararlý olabileceði bildirilmektedir.
Zamanýn aþýndýrýcý etkilerini azaltmak ve saðlýðýný korumak için beslenmesine ve yaþam þekline dikkat eden kiþilerde beyaz çay farklý bir lezzet, farklý bir yaklaþým sunuyor.
