AK Parti, Kürtler’in doksanlý yýllarýn alacakaranlýk günlerinde oluþmuþ hafýzasýný anlamaya çalýþmakla kalmadý, bu hafýzanýn ifade ettiði acýlara ve yasa hep saygý gösterdi. Geçmiþle yüzleþme tecrübesi, AK Parti iktidarý zamanýnda oluþmuþ bir tecrübedir ve topu topu beþ-on yýlla sýnýrlý bir tecrübedir.
Dersim ve tarihin baþka sayfalarýyla, mesela Diyarbakýr cezaeviyle yüzleþmenin ve buna dair siyasi tavýrlarýn merkezinde, Erdoðan’ýn yaptýðý açýklamalar ve halký yüzleþmeye davet eden mesajlarý vardý.
JÝTEM’in iþlediði cinayetlerin aydýnlanmasý için çaba gösterildi ama bu çabalar her defasýnda, HDP’nin seyirci kaldýðý, terk edilmiþ davalara dönüþtü.
Öcalan’ý savunmak için, yüzlerce kiþi sýraya girerken, JÝTEM davalarýna, evet Tahir Elçi, Emin Aktar gibi sayýsý üçü beþi geçmeyen avukatlardan baþka kimse girmiyordu.
JÝTEM davalarýnýn bugün büyük oranda sonuçsuz kalmasý ya da tetiði çekenlerin yargýlandýðý davalara dönüþmesi elbette geçmiþiyle yüzleþmek isteyen bir ülkeyi rahatlatan bir durum, kamu vicdanýna iyi gelen bir sonuç deðil.
***
Bu davalara halkýn gerekli desteði vermemiþ olmasýnýn sebepleri var. HDP, dava süreçlerinde maðdurlarýn davalara müdahil olmasýný saðlayacak mekanizmalarýn önünü kesen politikalar izledi. Güneydoðu’da kamuoyu oluþturmada HDP en geniþ imkanlara sahiptir. Ama bu imkanlarý rastgele ve iþine geldiðinde kullanan HDP, ayný hassasiyeti doksanlý yýllarýn hesabý sorulsun diye açýlan davalar söz konusu olduðunda hiçbir zaman kullanmadý.
Çünkü bu davalarda yargýlanan çok sayýda samimi itirafçýnýn PKK’yla olan mazileri biraz daha deþilebilirse ortaya garip durumlarýn çýkacaðýndan korkuluyordu.
Evet doðru tabi, devlet içinde örgütlenen gruplar, PKK’yla mücadele adý altýnda, her türlü suçu iþlediler. Ama bu suçlar iþlenirken, PKK’nýn da eli boþ durmuyor, ihlallere imza atýyor, köy ve þehir baskýnlarýnda sivil insanlarý katlediyordu.
PKK/Hizbullah çatýþmasýnda iki bine yakýn insan, þehir ve kasabalarda hayatýný kaybetti.
Beyaz Toroslar, doksanlý yýllarýn bir gerçeðidir. Kurbanlar bu araçlara bindiriliyor ve sonra da infaz edilip cesetleri bir yerlere atýlýyordu. Vedat Aydýn bir gece evinden alýndý ve bir beyaz Toros’a bindirilerek kaçýrýldý, iki gün sonra da cesedi bulundu.
Beyaz Toroslar ölüm araçlarý olarak kol geziyordu, ama ayný dönemde satýr kullanarak cinayet iþleyen infaz timleri de vardý. PKK’nýn þehir milislerinden oluþan gruplar da birçok iç infaza ve sivillere yöneltilen saldýrýlara imza attýlar.
PKK/HDP bu yüzden beyaz Toroslar’ýn ifade ettiði gerçeklerle derin bir yüzleþmeyi hiçbir zaman istemedi.
Çünkü böylesi bir derin yüzleþmenin, 90’lý yýllarýn baþka alanlarda iþleyen infazlara gelip, ayna tutacaðýndan endiþe ediyordu.
***
Dönemin ‘Kollektif katilleri’ gah orada, gah buradaydý. Ve bu çok normal görülüyordu. Hogýr gibi isimler, hem JÝTEM’de hem PKK’da olabiliyorlardý. PKK ve JÝTEM arasýndaki bu geçiþkenliði anlamak isteyen herkese, benim ‘Kuþatmadan Ýnfaza: Musa Anter Cinayeti’ ismini verdiðim kitabý okumalarýný öneririm. Bir aydýnýn önce kuþatýlarak, sonra da infaz edilerek sona eren hazin ve trajik hikayesi, aslýnda beyaz Toroslar’la ifade edilen bir dönemi anlayabilmek için, beyaz Toroslar’ýn dahi pek de yeterli olmadýðýný gösteren bir hikayedir.
HDP’liler þimdi kalkmýþ, Sayýn Baþbakanýn, Kürtleri beyaz Toroslar’la korkuttuðunu söylüyor. Ýçlerinden bazýlarý, bununla da yetinmeyip, beyaz Toroslar’ýn benzeri araçlarýn þimdi de faaliyette olduðu yalanýný yayýyor.
Bütün istedikleri devletin doksanlý yýllara dönmesi. Devlet doksanlý yýllara dönecek, ve PKK’ya kullanabileceði yeni bir maðduriyet zemini, yeni bir þiddet ve terör zemini oluþacak...
Hiç kimsenim endiþesi olmasýn, doksanlý yýllar bir daha geri gelmeyecek. Gelmeyecek ama AK Parti ve Kürtler’in tarihsel ittifaký yeniden kurulurken, PKK/HDP/PYD, kendi tasfiyesini hazýrlayacak limanlara demir atmaya devam edecek..
Nasýl mý? Konuya yarýn devam edelim.
Not: Bugün 21:00’da Halil Berktay ile Birlikte A Haber Toplumsal Hafýza Programýnda olacaðým.
