Modern hayat ve kiþisel özgürlükler hepimiz için çok önemli. Bunun deðeri yadsýnamaz. Ama kiþisel yaþamýn mahremiyeti, özgürlük ve demokrasinin kalesi veya kökeni Batý medeniyeti diyorsanýz orada duracaksýnýz. Çünkü artýk mýzrak çuvala sýðmýyor. Görünürde her türlü hakký belgelerle garanti altýna alan Batý milletleri bu özgürlüklerin sýnandýðý her durumda kendi anayasalarýný, insan haklarý beyannamesini ve tarih içinde kabul ettiði her tür anlaþmayý paramparça ediyor. Bu hafta vizyona giren ‘Snowden’ filmi söylediklerimizin ne kadar doðru olduðunu kanýtlayan önemli bir yapým. Oliver Stone’un çektiði film Edward Snowden’ýn gerçek yaþam öyküsünü anlatýyor. 2004’ten 2013’e kadar CIA (Merkezi Ýstihbarat Teþkilatý) ve NSA (Ulusal Güvenlik Dairesi) çalýþaný olan Snowden yazdýðý bilgisayar programlarýyla ABD’nin bütün dünyayý ve kendi sivil insanlarýný dinlediðini, özel hayatý ihlal ettiðini açýkladý. Ýfþa ettiði belgelerle dönemin demokrasi havarisi Obama’nýn bu olaya göz yumduðunu da bize gösterdi. Filmde çok ince ve önemli detaylar var. Çünkü bazen sözcükler havada kalýyor, film ise anlamlarýný bize anlaþýlýr biçimde açýklýyor. Mesela dünyayý dinlemek ne demek? Ne kadar büyük bir iddia ve gerçekliði sorgulanabilir bir durum, sanki bilimkurgu. George Orwell’in 1984 filmindeki ‘Big Brother’ bizi gözetliyor ile tanýþtýðýmýz bu kavram faþizan bir bilimkurguyken günümüzde gerçeðin tam kendisi olmasý þaþýrtýcý ve detaylandýrýlmasý gereken bir durum. ‘Snowden’ filminde insanlarýn nasýl izlenmeye baþlandýðýný görüyoruz. Ýlk önce þüpheli iki kiþi takip altýna alýnýr, daha sonra bu iki kiþinin iliþkiye girdiði bir üç kiþi daha, bunlarýn telefonla ulaþtýðý baþka insanlar, bu dizi böyle devam edip gider ve bakmýþsýnýz iki kiþiyle baþlayan süreçte farklý ülkelerde yaþayan 2,5 milyon insanýn özel hayatýný takip ediyorsunuz. Bunlarýn sadece telefon kayýtlarý deðil, bilgisayar ile yaptýklarý her hareket, facebook, twitter, instagram paylaþýmlarý, bilgisayarlarda bulunan kameralarla çekimler ve her þey. Bu sadece kiþi özelinde de kalmýyor. Devletler de takip altýnda.
ÝSTANBUL’DA ÝZLENÝYOR
Filmde Ýran, Çin, Rusya’nýn bütün kurumlarýna sýzýldýðý, elektrik idaresinden su idaresine kadar her dairesinin bilgisayarlarýna kaçak programlar yerleþtirildiði anlatýlýyor. Gerektiðinde bu ülkelerde elektriklerin kesilebileceði, sivil hizmetlerin uzun süre duraklatýlabileceði anlatýlýyor. Edward Snowden “Anlýyorum bu ülkeler potansiyel tehlikeler ama Avusturya, Ýngiltere, Almanya nereden çýktý” diye soruyor. Yani ABD’nin müttefikleri de bu tecavüzden kurtulabilmiþ deðil. Bizim için ise çok önemli bir sahne filmin daha baþýnda var. CIA’nin Tepe diye adlandýrýldýðý ve ajanlarýnýn yetiþtirildiði yerde genç ajanlar belirli metropolleri özel olarak izliyorlar. Hatta bu metropoller üzerinden eðitim alýyorlar. Ve bunlardan birisi de Ýstanbul. Þimdiye kadar yazdýklarýmý okuyup, son bir ayda yaþadýklarýmýzý düþünürseniz kafanýzýn karýþmamasý mümkün deðil. Filmin sonunda ve gerçek hayatta, Edward Snowden bütün belgeleri ifþa ettikten sonra ülkesinden kaçmak zorunda kalýyor tabii. Tayvan’dan bir uçakla Rusya’ya gidiyor. Putin sayesinde geçici giriþ hakký ile Moskova’ya geliyor, 2015 senesinde geçici oturma izni alýyor. Hala Rusya’da yaþayan Snowden bir ABD’li yetkilinin dediði gibi orada ölür ve bir daha ABD’ye dönemez. Burada bir baþka önemli durum ise yazýnýn baþýnda da dediðimiz gibi demokrasi havarisi Obama ile ilgili. Obama’nýn olaya yaklaþýmý þöyle, öncelikle Edward Snowden’ý hacker olarak adlandýrýp aþaðýlýyor. Daha sonra ise takip programlarýný üstü kapalý bir þekilde savunuyor. Ýnsanlarýn özel hayatýnýn takip edilmesinin önemli olmadýðýný çünkü bu bilgilerin devlet tarafýndan güvenceye alýndýðýný söylüyor. Zaten George Orwell da ‘Big Brother’ý böyle tanýmlamýyor muydu? Þu iþe bakýn ki bütün dünya ABD’de Trump seçilince korku nidalarý attýlar. Be kardeþim Obama bütün bunlarý yapmýþken Trump daha ne yapabilir ki? Son sözümde filmin yönetmeni Oliver Stone’a. Çok önemli bir yönetmen ve çektiði filmlerin çoðu bu film gibi gerçeðin peþinde giden yapýmlar. Ama anlattýðý hikayelere göre o da kabul etmeli ki kendi anayasalarýndaki kiþinin devlet üzerindeki kontrol mekanizmasý iþlemiyor ve halk da bunu önemsemiyor. Yoksa nasýl halkýn bilgisi dahilinde iþkence merkezleri kurabilirler (Guantanamo), savaþ durumunda olmadýklarý ülkelere siber saldýrý düzenlerler ve kendi insanlarýnýn en mahrem sýrlarýný gizlice kayýt altýna alabilirler. En azýndan bunlarý yapan hükümetleri seçip bundan rahatsýzlýk duymazlar. Bir toplumun temeli insanlarýn verdiði tepkiyle kendini belli eder. Biz bu ve birçok filmden, gerçek hayat hikayelerinden, sýzdýrýlan belgelerden bunu görüyoruz.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Filmin orijinal adý: Snowden
Yönetmen: Oliver Stone
Senarist: Kieran Fitzgerald
Oyuncular: Joseph Gordon Levitt, Shailene Woodley, Melissa Leo Yapým: 2016, Fransa, Almanya, ABD, 134 Dk.
VÝZYONDAKÝLER
Teknesinin motoru bozulan bir balýkçý, Güney Kore’ye sürüklenir. Ýþkence dolu uzun sorgulamalardan sonra Kuzey Kore’ye sýnýr dýþý edilir. Ancak Güney Kore’yi terk etmeden önce ülkenin ayný anda hem ne kadar geliþmiþ olduðunu hem de ne kadar karanlýk bir yana sahip olduðunu görür.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Að
Filmin orijinal adý: The Net
Yönetmen: Kim Ki Duk
Senarist: Kim Ki Duk
Oyuncular: Ryoo Seung Bum, Lee Won Gun, Kim Young Min, Choi Guy Hwa
Yapým: 2016, Güney Kore, 114 Dk.
Sonsuzluk Ormaný
Arthur, yaþadýðý bir trajedi sonucunda Fuji Daðý eteklerinde Ýntihar Ormaný diye bilinen ormana gider. Ölmek için bir yer bulduðunda ormanda kaybolmuþ Japon Takumi ile karþýlaþýr. Arthur, tüm enerjisini Takumi’yi korumak ve kurtarmak için harcamaya karar verir.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Filmin orijinal adý: The Sea of Trees
Yönetmen:Gus Van Sant
Oyuncular: Matthew McConaughey, Naomi Watts, Ken Watanabe, Sienna Tow
Yapým: 2016, ABD, 110 Dk.
Hýzlý ve Tüplü
Gökhan ve Metin, tamirci çýraklarýdýr. Hayallerini süsleyen Þahin marka araba almak için para birleþtirmeye karar verirler. Ustalarýnýn yardýmý ile baþlayan komik ve aksiyon dolu hayatlarý, karþýlarýna çýkan Kayserili Galerici, Lastikçi Emin ve rakibi Tansu ile daha renklenecektir.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Yusuf Güven
Senarist: Neþe Karataþ
Oyuncular: Selahattin Taþdöðen, Haldun Boysan, Bilal Akif Yörük, Hüseyin Soyçiçek
Yapým: 2016, Türkiye
Anthropoid
SS generali Reinhard Heydrich’e düzenlenen suikast operasyonu Anthropoid’i konu alan film tarihi gerçeklere dayanýyor. Hitler’in 3. adamý olan Heydrich, tarihin en büyük utançlarýndan birine ön ayak olurken sürgündeki Çekoslavakyalý askerlerin hedefi haline geliyor.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen: Sean Ellis
Senarist: Sean Ellis
Oyuncular: Jamie Dornan, Cillian Murphy, Charlotte Le Bon, Anna Geislerova
Yapým: 2016, Çek Cumhuriyeti, 120 Dk.
Çalgý Çengi: Ýkimiz
Altý yýl önce bulaþtýklarý mafya tarafýndan, resmi düðün þarkýcýlýðý görevi icra ettirilen Gürkan ve Salih’in tehlike ve komedi dolu maceralarý devam ediyor. Filmde sevdiði kýzla evlenmek için mafyadan ayrýlmak isteyen Salih ve kuzeni Gürkan’a bunu gerçekleþtirmeleri için tek bir seçenek verilir: Gittikleri düðündeki nikah memurunu kaçýrmak.
FÝLMÝN KÜNYESÝ
Yönetmen:Selçuk Aydemir
Senarist: Selçuk Aydemir
Oyuncular: Ahmet Kural, Murat Cemcir, Rasim Öztekin, Ahmet Gülhan
Yapým: 2016, Türkiye, 114 Dk.
