Büyükelçiler Konferansý dolayýsýyla Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu çok sayýda konuþma yaptý. Bunlarýn önemli bir kýsmýný takip imkâný buldum. Mekân Ýzmir olunca, Davutoðlu, EXPO 2020 çerçevesinde bir Ýzmir profili çizdi. Bir þehir ve medeniyet uzmaný olan Davutoðlu, Ýzmir’i de o kadar güzel anlattý ki dinleyenler hayranlýklarýný gizleyemediler. Þunu buradan yazmam lazým. Ahmet Davutoðlu, Ankara’ya taþýnmadan önce Ýstanbul Bilim ve Sanat Vakfý’nda bu konularla uðraþýyordu. Þehir ve medeniyet o kadar yoðun bir yer tutuyordu ki gündeminde, bir vakýf bünyesinde kuruluþuna önderlik ettiði üniversitenin adýnýn “Þehir Üniversitesi” olmasýna özel bir önem vermiþti. Bugün Þehir Üniversitesinin kadrolarýný Bilim ve Sanat Vakfý’nda yetiþtirdiði öðrencileri dolduruyor. Bir not daha ileteyim: Büyükelçiler Konferansý için Ýzmir’e gelen ve elçilerle bir sohbet toplantýsýnda beraber olan YÖK Baþkaný Prof. Gökhan Çetinsaya’nýn bir önceki görevi Þehir Üniversitesi Rektörlüðü idi.
Konferansýn Ankara’daki açýlýþ toplantýsýna gittim. Burada Bakan Yardýmcýsý Naci Koru’nun verdiði bilgileri aktarmýþtým. Ahmet Davutoðlu ise konferansýn hedeflerini anlattý. Muktedir ve müþfik bir devletin dýþ politika açýlýmýndan söz etti. Konferansýn ana konusu olan ‘insani diplomasi’ konusunda örnekler verdi. Suriye’den can kaygýsý ile kapýmýza gelenlere “ölmek için daha münasip bir yer bulun” mu diyecektik diye seslendi. “Vaktiyle Irak’tan gelenlere de kapýmýzý açmadýk mý” dedi. “Somali’de yaptýðýmýz insani yardým dillere destan olmadý mý” diye duygulandýrdý dinleyenleri. “Arakan’a el uzatmak, oradaki mezalime dikkat çekmek bir insanlýk borcu deðil miydi” diyerek insani diplomasiden ne anlamamýz gerektiðini belirtti. Baþka örnekler de verdi. Libya’daki karýþýklýklarda uçak ve gemilerle hem kendi vatandaþlarýmýzý hem baþka ülke vatandaþlarýný tahliye ederken gösterilen tutumun kudretli ve þefkatli bir devletten beklenen bir husus olduðunu vurguladý. “Filistin’de cereyan eden her olayla ilgilenmek ve oradaki mazlumlara el uzatmak tarihin bize yüklediði kaçýnýlmaz bir görevdir ve bir insanlýk borcudur” diyerek insani diplomasinin en iyi örneklerinden birini sergileyen Türkiye’nin bütün dünyaya örnek olduðunu söyledi.
Baþbakan Tayyip Erdoðan Büyükelçilere Ankara Palas’ta bir akþam yemeði verdi. Burada yaptýðý konuþmada üzerinde durduðu hususlardan biri, iç politika, ekonomi ve dýþ politikanýn eþgüdümü ve uyumu idi. Küresel krizin iç ve dýþ siyaseti yeniden þekillendirdiðini söyleyen Baþbakan, “Ekonomik kriz bazý ülkeleri uluslararasý iliþkilerde harcama krizine sokarken Türkiye aksine bu harcamalarda bir kýsýtlamaya gitmedi” dedi. Krizdeki Avrupa’yla yetinmeyip ülke ve ürün çeþitlendirmesi yaparak ihracatý arttýrdýðýmýzý söyledi. “Aktif dýþ politika aktif büyükelçilerle mümkün” deyince de büyük bir alkýþ tufaný koptu. Büyükelçilere “Bulunduðunuz ülkenin dýþiþleri bakaný ile ailece görüþme ortamý temin edebiliyor musunuz?” diye seslendi, “Siz büyük bir ülkenin elçisisiniz, her ülke bizim iddia ve hedeflerimizin farkýnda olmalýdýr” diye ilave etti.
Büyükelçiler Konferansýnda yaptýðý konuþmalarda Ýzmir’i ‘ufuk þehir’ olarak niteleyen Davutoðlu, daha önce Kýrþehir’i ‘tohum þehir’, Erzurum’u ‘kale þehir’, Kayseri’yi ‘zirve þehir’, Ýstanbul’u da ‘þehir’ olarak andýðýný söyledi. 1071’den hemen sonra 1081’de Çaka Bey’in Ýzmir’e geldiðini söyleyen Davutoðlu “Doðudan gelenler için de batýdan gelenler için de ufuk Ýzmir’dir, atýlan ok Ýzmir’i bulmalýdýr” dedi. Asýl vurguyu þöyle yaptý: “Biz bir Balkan devletiyiz, Kafkasya, Orta Doðu, Avrupa, Asya, hatta Afrika devletiyiz, ama önce Akdeniz devletiyiz. Ýzmir bu anlamda ufuk þehirdir”. Bakanýn verdiði bir bilgiyi sanýrým Ýzmir’de çok az kimse bilir. Yirminci yüzyýlýn baþýnda Ýzmir’den dünyanýn yaklaþýk 17 þehrine feribot seferi varmýþ. 32 dilde gazete yayýnlanýrmýþ. En büyük alkýþ, Davutoðlu, “EXPO için bütün bakanlýk Ýzmir’in emrindedir” dediðinde koptu. Ýzmir’i Akdeniz’in feneri, yol göstericisi olarak tanýmlayan Bakan, “Ýzmir’i eski canlýlýðýna kavuþturmak bizim için bir görevdir” diyerek hükümetin bakýþ açýsýný da ortaya koymuþ oldu.
Konferansa Ýsveç ve EXPO adayý Brezilya Dýþiþleri Bakanlarý da katýldý. Davutoðlu, “EXPO konusunda Ýsveç’i hakem yapalým, bir Avrupalý olarak bizi destekler sanýrým” dediðinde salon kahkahaya boðuldu. Ne Bakanýn ne de Carl Bildt’in o gürültü içinde neler söylediklerini kaydedemedim.
