Bir ‘Ýslamcý’ya rastladým Trabzon’da: Sadýk Albayrak

Ben onu tanýdýðýmda hapisten yeni çýkmýþtý.(1984) Rahmetli Üstad Necip Fazýl ile birlikte yargýlanmýþlar, Ýskilipli Atýf Efendi hakkýnda bir yayýndan dolayý. Ardýndan da Sadýk aðabeyi hapse koymuþlar. "Geçen yýla kadar hapisteydi, ama hala adliye kapýlarýndadýr" demiþti arkadaþým. Sýrtýnda ince bir kaban, rüzgarýn dikine Divanyolu yokuþunu hýzla yürüyen bu adama, "Fýrtýna" derlerdi Hukuk öðrencileri...

Sebebine gelince... Bir gün fikir suçlarýndan bahsederken hocamýz Ordinaryüs Profesör Sulhi Dönmezer, meþhur kýs kýs gülüþüyle þöyle demiþti; "hep 141/142'den bahsediyorsunuz, bunun bir de 163'ü vardýr, hiç bunu görmezsiniz"... Ön sýralarda solcu arkadaþlar otururdu, hocaya "163'ten yargýlanan mý var, fikir maðduriyeti 141/142'ye, saðcýlarda fikir yok çünkü" demiþlerdi. Hoca esprili bir kiþiydi, "Sadýk Albayrak diye bir yazar var ya, o hep fikirden yargýlanýyor, adam gece gündüz 163, Saidi Nursi kurtuldu, o kurtulamadý" demiþ, gülerek, derse devam etmiþti. Dönmezer'in bir özelliði de Saidi Nursi ve meþhur Nurculuk davalarýnda deðiþmez bilirkiþiliðiydi...

Biz Dönmezer'i genelde liberal ve özgürlükçü bilirdik. Dindar olmadýðýný ama dini düþünceye saygý duyduðunu söylerdi, hatta Nurcu kesimin entelektüel toplantýlarýnda görüþ tavsiye aldýðý bir kimseydi...

Sadýk Albayrak aðabeyle geçen yýllarda Bediüzzaman davalarý ile ilgili olarak konuþurken öðrenecektim; Dönmezer'in 80 darbesi öncesindeki Saidi Nursi kararlarýnda menfi anlamda bilirkiþi görüþü serdettiðini, eserlerinin 163'e takýldýðýný... Ama 80 darbesinden sonra ayný eserlerde düþünce suçu bulunamamýþ. Nitekim Necmettin Þahiner'in Aydýnlar Konuþuyor adlý kitabýnda da bahsetmiþ Dönmezer. Meðerse Nursi'nin eserlerinde ciddi bir ayýklama yapýlmýþ ve daha evvel 163'e takýlan pek çok konu, özellikle 80 darbesinden sonra temizlenerek baskýya verilmiþ. Ben bunu yargýlamýyorum, devrin sosyolojisi, insanlarýn çekincesi, rejimin kalplere saldýðý korku, korunma mekanizmasý arayýþ... Bunlarýn hepsi insani, hepsi de gelebilir baþa... Ama bazý insanlar hangi þartta olursa olsun burnunun dikine, rüzgara karþý giderler. Bediüzzaman böyle bir hayat yaþadý mesela. Sadýk Albayrak da böyle birisiydi ve hala da öyledir.      

Þimdiki genç nesil bilmiyor, 1980 askeri darbesinden sonraki siyasi mahkumiyetlerin gerekçesi ceza kanunundaki bu üç maddede toparlanýrdý. Solcular 141/142'den, Sadýk aðabey gibi olanlarsa 163'ten yargýlanýr ve hapis yatardý. 163. madde þöyleydi: "Laikliðe aykýrý olarak, Devletin sosyal veya ekonomik veya siyasi veya hukuki temel düzenini, kýsmen de olsa dini esas ve inançlara uydurmak amacýyla veya siyasi amaçla veya siyasi menfaat temin ve tesis eylemek maksadýyla dini veya dini hissiyatý veya dince mukaddes tanýnan þeyleri alet ederek her ne suretle olursa olsun propaganda yapan veya telkinde bulunan kimse beþ yýldan on yýla kadar aðýr hapis cezasý ile cezalandýrýlýr."

TCK 163.madde 1991'de kaldýrýldý. Biz Hukuk Fakültesinde Teklif isminde bir dergi çýkartýyorduk hukuk öðrencileri olarak. 163'ün ve düþünce suçlarýnýn kaldýrýlmasý için çok yazý yazdýk, gündem yaptýk, Sadýk Albayrak'ýn maceralý hayatý ve eserleri bizim ilhamýmýzdý. Türkye'de Ýslamcýlýk Batýcýlýk Mücadelesi, Þeriat Yolunda Yürüyenler ve Sürünenler, Meþrutiyet Ýslamcýlýðý ve Siyonizm, Siyasi Boyutlarýyla Türkiye'de Ýslamcýlýðýn Doðuþu gibi eserler... (Meþrutiyet Ýstanbul'unda Kadýn ve Sosyal Deðiþim adlý eseriyse halen baþvuru kitabýmdýr, bana ithafen yazdýðý kýsa bir mektupla, yol haritasýdýr.)

Trabzon'da Sadýk Albayrak'la karþýlaþtým geçen gün. Þehit Samet Uslu Kýz Anadolu Ýmam Hatip lisesinde gençlere hitap ettik, 15 Temmuz direniþ bilinciyle ayakta tüm öðrenciler. ÝHH'nýn idealist genç kýzlarýyla berberdik. TÜGVA'dan ÝLÝM YAYMA'dan gençler koþup gelmiþ. Ardýndan kültür merkezinde Sadýk Albayrak aðabeyle buluþtuk. Peþimdeki kýz öðrencileri görünce; "Kýzým inandýðýnýz hak yolda cesaretle durmaya devam" dedi. Gençler için unutulmaz bir nasihat ibretli bir vasiyet oldu bu...

Bir rüzgar gibi esen bu ihtiyar delikanlýya bakýnca, üzgün inik yelkenleri yeniden þiþiyor insanýn. Bir hava esiyor Kýble'den... Uhud'dan Hayber'den Kudüs'ten Çanakkale'den Bosna'dan haberler taþýyan...