Bir israf ülkesi ABD!

Koskocaman 325 milyonluk bir ülke ve rakamlar gösteriyor ki bu nüfus, dünya kaynaklarýnýn büyük bölümünü yiyor veya yiyemediðini de çöpe atýyor. Petrolü kocaman arabalarda, elektriði de buz gibi odalarda harcýyor. Oturup bakýnca bu ülkenin tüketim ülkesi, hatta bir israf ülkesi olduðunu görüyorsunuz. Ýþin kötü yaný bedelini hep birlikte ödeyeceðiz. 

ABD’ye pek çok kez gitmeme raðmen, bu kez uzun bir tur yaparak doðrudan orta sýnýfý gözlemleme þansým olunca, yemek yemekten bayaðý sýkýldýðým bir noktaya geldim. Enerji israfý tarafýný uzmanlarýna býrakýyorum ama kendi iþim olan yemek konusunda yaþadýðým sarsýntýyý anlatmadan geçemeyeceðim. Bir an insan bedeni ne kadar þiþebilir testi mi yapýlýyor acaba diye düþünürken yakaladým kendimi. 

Dünyada 800 milyon insan açlýkla savaþýyor. 13 milyar kiþiyi doyurabilecek üretim var ama bunun tam 6 milyarý çöpe gidiyor. Her ülkenin çöpleri hesaplansa bunun en büyük kýsmýnýn ABD’den çýkacaðýný tahmin etmek için dahi olmaya gerek yok.

WWF’e göre gýda üretimimiz, çeþitli biçimlerde gezegenin doðal kaynaklarý üzerinde baský oluþturuyor. Son 30 yýlda dünya üzerindeki doðal kaynaklarýn üçte biri insanlar tarafýndan tüketildi. Denizlerdeki balýklar, atmosferdeki karbondioksiti yok eden ormanlar ve temiz su kaynaklarý hýzla tüketiliyor. Raporun bulgularýna göre, 350 memeli, kuþ, balýk ve sürüngen türü de soyu tükenme tehlikesiyle karþý karþýya. Tarým alanlarý azalýrken insan nüfusu hýzla artýyor: üç yýlda Endonezya gibi bir ülke, altý haftada ise Pekin nüfusu kadar bir nüfus dünyaya dahil oluyor. Dünya su kaynaklarýnýn yüzde 70’i tarýmda kullanýlmakta. WWF’in araþtýrmalarý, ekolojik ayak izi ölçümlerine göre dünyadaki herkes, bir Kuzey Amerikalý kadar tüketse, dünya gibi beþ gezegene ihtiyaç duyulduðunu söylüyor. “Bir Avrupalý kadar tüketse üç, Türkiye’deki insanlar gibi yaþarsa iki gezegene daha ihtiyaç olacak” diyor.

Bunun tam olarak ne ifade ettiðini ABD’nin orta sýnýf tatil beldelerindeki tüketime bakarak anlayabilirsiniz. Porsiyonlarýn küçültülmeye çalýþýlmasý, her þeyin üzerine kalori miktarýnýn yazýlmasý gibi önlemlere raðmen obezlerin sayýsýnda bir azalma yok. Çünkü Amerikalýlar yiyorlar! Yunus balýðýndan timsaha, av etinden, köpek balýðýna, domuza, danaya kadar yemedikleri bir et yok. Unlu mamüllere, çereze, mýsýra ve özellikle þekere olan tutkularý ise anlatýlacak gibi deðil. Mýsýrdan yapýlan þekerin bu ülkenin en önemli saðlýk sorunu olduðunu artýk bilmeyen kalmamýþtýr. 

Porsiyonlarý bizimkilerin iki kategori üzerinde. Bunu elbise bedenlerinde de görüyorsunuz. Bizim large bedenimiz orada small’a denk geliyor. Sonuçta ABD’den tam üç kilo vererek döndüm. 12 saatlik uçak yolculuðunda ödem yapmýþ olma ihtimalini de lütfen hesaplayýn. 

Ýþtahýmýn kapanmasýnýn en büyük nedeni yalnýzca bu görüntü kirliliði deðildi tabii ki. Benim asýl sorum, zaten burada da her gün sorduðum bir soruydu, “Ne olacak bu dünyanýn hali?” ABD’deki israfý görünce bizim küçük tasarruflarýmýzýn ne kadar anlamlý olduðu sorusu daha önem kazanýverdi aniden...

Ýþim, gücüm yemekle ilgili ama þu ‘çýlgýn’ yeme halleri var ya, beni çok yoruyor. Ýþtahla yemek yenmesine bayýlýrým, hatta bu insanlarla ayný masaya oturmaktan, sohbet etmekten ve onlara yemek hazýrlamaktan ayrý bir keyif alýrým. Ancak; yiyemediðin yemeklerden üst üste yýðýlý tabaklar birikiyorsa ve çöpe gidiyorsa orada iþtahým kapanýyor.  

Yine de ben üstüme düþeni yapmaya devam edeceðim; tabaðýma yiyebileceðimden fazlasýný almayacaðým. Evde artan yiyecekleri insan ve hayvanlarla paylaþacaðým. Ýki karýþ topraðýmda ekip, biçeceðim ve herkese “Yiyin” deðil “Bilinçli yiyin” diyeceðim. Akþam yastýða baþýmý bir parça huzur içinde koyacaðým. Ya siz?

Ýþtahýmýn kapanmasýnýn en büyük nedeni yalnýzca görüntü kirliliði deðildi tabii. Benim asýl sorum, zaten burada da her gün sorduðum bir soruydu, “Ne olacak bu dünyanýn hali?”