Ýstanbul’un trafik çilesi, Fatih Sultan Mehmet köprüsünün iki þeridinin bakýma alýnmasý, ayni anda haliç köprüsünde asfaltlama bakýmý yapýlmasý ile tam bir zaman öldürme iþkencesine dönüþtü. Birinci köprünün ekonomik olamayacaðý, ikinci köprü boþ kalacaðý tartýþmalarý geçen nesilde çok sýk yapýldý. Birinci köprü gelirlerini satarak ikinciyi finanse etme fikri Rahmetli Özal ve ekibinindi. Sol’un, köprüyü sattýrmam sloganlarý ile seçimlere gittiðini nüfusumuzun üçte biri hatýrlar. Köprü gelirleri satýldý, geliri ile ikinci köprü yapýldý.
Ýkinci köprünün tasarým safhasýnda, bu köprü ve yaklaþma, uzaklaþma yol ayaklarýnýn beþer þeritli olmasýný niye diretemedik diye hayýflanýrým. Bu köprülerde önemli yatýrým yapmadan ikiþer þerit ilave etmenin mümkün olduðunu düþünüyorum. Bu þeritlerden otomobillerin geçiþine müsaade edilir. Þu anda birinci köprünün bacaklarý bir engel gibi görünmesi bizi farklý düþünmekten alýkoymamalý. Hafif kompozit malzemelerden 125 cm’lik konsol kiriþlerin þimdiki yaya yol bakýmýn yan duvarlarýna monte edilmesi mümkün görünüyor. Düþündüðüm konsol kiriþlerin aralýðý 80 cm olduðu takdirde, bu ilaveler köprüye azami 360 ton (sadece 7 TIR yükü) fazladan bir yük getirir. Böyle bir yük (o bölgenin deprem emniyet katsayýsýný bilmiyorum) tasarým kriterlerinde bir deðiþiklik getirmeyecektir. Deprem riski ile ilgili tasarým katsayýlarý deðiþtirildi ise, köprünün ilk aðýr bakýmýnda düþey kablolarýnýn deðiþtirilmesi gereði zaten var. Dolayýsý ile ilave konsol kiriþlerden dolayý köprünün güçlendirilmesi gereði yok.
Yok biz risk almamalýyýz diye bir söylem geliþirse, trafiðin yoðun olduðu saatlerde, aðýr kamyonlarýn geçiþi iki saat kadar ertelenir, ek þeritler açýlýr, trafik yoðunluðu geçtikten sonra aðýr vasýtalar geçerken ek þeritler kapatýlýr. Konsol kiriþlerde artabilecek maksimum yük 600 ton olup, aðýr kamyonlarýn geçiþinin durdurulmasý halinde köprünün toplam tasarým yükü artmayacak aksine azalacaktýr.
Tabiatýyla, bu köprüye yaklaþma ve uzaklaþma yollarý üçer þerit olduðundan bunlarýn da dörder þerite çýkarýlmasý gerekecektir. Birinci köprünün kapasitesini %33 artýrmak için yapýlacak toplam harcama yirmi milyon dolarý geçmeyecektir. Böyle bir çözüm ikinci köprüye uygulandýðýnda, köprünün araç geçirme kapasitesi %25 artmýþ olacaktýr. Bu deðiþiklik en çok yirmi milyon dolar maliyetine çýkar. Bu kapasite artýþý için yapýlacak masraf, bir aylýk ilave taþýt geçiþ gelirleri ile amorti edilecektir. Ýnþaat ve makine mühendisi olmuþ öðrencilerimin konunun üzerine eðilmeleri dileðimle.
