Türkiye ekonomisini, ekonominin geleceðini dünya ekonomisini iyi analiz etmeden anlamak kolay deðil, hatta imkansýz.
Türkiye ekonomisinin BUGÜNÜNÜ analiz etmeye kalktýðýnýzda karþýnýzda iki temel/yapýsal sorun var gibi duruyor: kayýtdýþýlýðýn büyüklüðü, buna baðlý olarak gelir vergisi mükellefiyetinin yaygýnlaþamamasý ve belki de hepsinden önemli olmak üzere eðitim-öðretim sektörünün içinde bulunduðu periþanlýk.
Ancak, Türkiye ekonomisinin YARININI analiz etmeye kalktýðýnýzda karþýnýza teknolojiye, innovasyona, bilgi ekonomisine yönelik çok ciddi meseleler çýkýyor; bu alanda karþýnýza milli gelirden araþtýrmaya ne kadar pay ayrýldýðý gibi konulara girmeyeceðim, dünyadan, çok önemli bir sektörden akýllý telefonlardan ve daha sýradan cep telefonlarýndan ve üç ülkeden, bu ülkelerin ürettiði telefonlardan bahsedeceðim.
Güney Kore’nin Samsung markasý var; bu þirket 2011’in ilk üç ayýnda 12.6 milyon adet akýllý telefon satarken, 2012’in ilk üç ayýnda bu büyüklük 44.5 milyon adete çýkmýþ.
Samsung’un akýllý telefon küresel piyasasýnda küresel payý yüzde 30.6 (2012 ilk çeyrek).
ABD’nin Apple firmasý var, bu firma 2011’in ilk üç ayýnda 18.6 milyon akýllý cep telefonu satarken, bu satýþ miktarý 2012’nin ilk üç ayýnda 35.1 milyona çýkmýþ; Apple þirketinin akýllý telefon küresel payý yüzde 24.1 (2012 ilk çeyrek).
Finlandiya’nýn Nokia firmasýnýn 2011’in ilk üç ayýnda sattýðý akýllý telefon sayýsý 24.2 milyon iken bu satýþ büyüklüðü 2012’nin ilk üç ayýnda 11.9 milyona düþmüþ; Nokia’nýn bu sektörde küresel payý yüzde 8.2 (2012 ilk çeyrek).
Söz konusu üç firma dýþýnda dünyanýn akýllý cep telefonu üreten diðer tüm firmalarýn küresel piyasa pay toplamý sadece yüzde 37.1.
Daha sýradan yani akýllý olarak nitelendirilmeyen cep telefonu piyasasýnda ise Samsung (Güney Kore) 2011 ilk çeyreðinde 68.8 milyon telefon satarken 2012’nin ilk çeyreðinde 86.6 milyon telefon satmýþ (küresel piyasa payý yüzde 20.7’si) ; Apple (ABD) ise 2011’in ilk çeyreðinde 16.9 milyon satarken, 2012’nin ilk çeyreðinde satýþ miktarý 33.1 milyona yükselmiþ (küresel piyasa payý yüzde 7.9’u).
Nokia’da sorun var, 2011’in ilk çeyreðinde 107.5 milyon standart cep telefonu satan Nokia, 2012’nin ilk çeyreðinde ancak (!) 83.2 milyon telefon satmýþ; bu azalýþa raðmen Nokia tek baþýna küresel piyasanýný yüzde 19.8’ine sahip.
Samsung, Apple, Nokia dýþýndaki firmalarýn 2012 ilk çeyreðinde küresel payý yüzde 51.6.
Bu tablonun en ilginç yaný firmalarýn (Samsung, Apple) 2011-2012 ilk çeyrekleri arasýndaki satýþ artýþlarýnýn dünya ekonomisinin büyümesinin çok ama çok üzerinde olmasý; Nokia’da bir problem var, 2012’de on bin çalýþaný daha iþten çýkarmayý planlýyor.
Nokia Finlandiya ekonomisinin yüzde onuna tekabül ediyor; Nokia’nýn düþüþü Finlandiya’yý da çok olumsuz etkileyecek.
Türkiye’nin bu tablodan çýkarmasý gereken çok önemli dersler var.
Türkiye ekonomisi çok baþarýlý, kökeninde mali disiplin baþarýsý var ama bu sürecin kalýcý olmasý bizim de bilgi ekonomisine yönelik innovasyon yapmamýza baðlý.
Türkiye önümüzdeki yirmi sene içinde bilgi ekonomisinin motoru olacak bir üründe küresel üretim yapmak zorunda; bu ürün ne olabilir, þimdiden öngörmek mümkün deðil.
Türkiye ekonomisinin dinamizmi sadece iç tüketim ve yatýrým talebi yüksekliði olarak deðil, ayný zamanda yaratýcýlýk olarak da tezahür etmeli.
Güney Kore’ye hayranlýkla bakýlýyor ama bu baþarýnýn altýnda dünya ekonomisi büyük bir krizde iken dahi 2011’in ilk çeyreði ile 2012’nin ilk çeyreði arasýnda akýllý telefon satýþlarýný 12.6 milyondan 44.5 milyona yükselten, küresel piyasanýn yüzde 30’unu tutan bir Samsung firmasýnýn varlýðý biraz unutuluyor.
21. yüzyýlda Türkiye’nin hedefi bir Samsung, bir Apple, hatta bir Nokia çýkarmak olmalýdýr.
Bu hedefe yönelik olarak da en önemli ve sorunlu sektörümüz eðitim-öðretimde radikal reformlar þart. twitter.com/KarakasEser
