Eskiþehir’de 22-24 Þubat 2014 tarihlerinde düzenleyecek olduðumuz ‘Uluslararasý Turkuaz Sinema Günleri’ne yurtdýþýndan katýlacak konuklar Türkiye’ye avdet etmeye baþlýyor. Ýlk konuðumuz, Çin Uygur Özerk Bölgesi’nden yönetmen Firdevsi Azizi. 1952 Kaþgar doðumlu Firdevsi Bey, ayný zamanda 1944’te kurulan Doðu Türkistan Cumhuriyeti’nde maarif nazýrý olan ve devrimden sonra Uygur Özerk Bölgesi baþkanlýðýný yürüten ve ‘Türklerin Müslümanlýða Geçiþi-Satuk Buðra Han’ kitabýnýn ve diðer eserlerin yazarý Seyfeddin Azizi’nin yeðeni. Firdevs Azizi’nin, Türklerin tarihi bakýmýndan medeniyetin beþiði ama son asýrlarda fýrtýnalý bir geçmiþe sahip olan bu topraklardaki kariyeri, 1980’de milli Uygur film stüdyosu olan Tanrýdað Stüdyolarý’nýn müdürlüðünü yapmasýyla baþlar. Bu arada ses mühendisliði, oyunculuk ve senaryo yazarlýðý gibi iþleri de yürütür. Daha sonra yönetmen olmaya karar veren Azizi, Özbekistan’da 1992-96 yýllarýnda Mannan Uygur Sanat Enstitüsü, Sinema ve Tv Fakültesi’nde yönetmenlik eðitimi alýr.
***
1985’teki 4. Uluslar arasý Ýstanbul Sinema Günleri’nde de gösterilen Artist Olmak Ýsteyen Kýz’da yönetmen yardýmcýlýðý yapan Azizi, 1982’de çekilen ve çok ses getiren Rena’nýn
Düðünü gibi Uygur filmlerinde ve Çin’de çekilen baþka filmlerde baþrollerde oynamýþ, þimdiye dek 17 filmin senaryosunu kaleme almýþtýr. Televizyon için de dizilerin senaryosunu yazan yönetmen, 1995’te Dumanlý Seher, 2000’de Azaplý Yürek, 2001’de Kan Yaþlý Kýsmet isimli filmleri yazýp yönetir. 2006’da çektiði Ak Kalpaklý Kýrgýzlar, Kýrgýzlarýn kültürel hayatýný ve etnografik özelliklerini resmeden bir bedii film (uzun metraj)’dir.
Çin Sinemacýlar Cemiyeti’nin de üyesi olan Firdevsi Azizi, yeni projelerini hayata geçirmek için senaryo çalýþmalarýna devam etmektedir. Budizmle Müslümanlýðýn buluþmasýný iþleyen Satuk Buðra Han dönemi, günümüzde geçen ve milletlerarasý bir karakter taþýyan çaðdaþ bir hikaye ve Kaþgarlý Mahmud’un doðumunun 1000. yýlý vesilesiyle hazýrladýðý yine bir tarihi film bunlarýn önünde gelmektedir. ‘Divan-u Lugat-it Türk’ün bu ünlü yazarýnýn hayatýný üç bölümlü olarak filmleþtirmek arzusundadýr. Senaryoda Türkiye faslý da bulunmakta, kitabýn Türkiye’de bulunma serüveniyle, filmin son bölümünde buradan o topraklara giden idealist eðitimcilerin faaliyetleri iþlenmektedir. Senaryo ayrýca ‘Kutadgu Bilig’in yazarý Yusuf Has Hacib’i de görselleþtirmekte, dönemin parlak ilmi ve kültürel hayatýndan kesitler sunmaktadýr. Bu senaryoyu Türkiye’deki yapýmcýlarla bir ortakyapým olarak hayata geçirme arzusunda olan Azizi, tarihi kökler bakýmýndan birbirine baðlý iki toplumun kültürel iliþkilerinin güçlendirilmesi gerektiði inancýný taþýmaktadýr.
Uluslararasý Turkuaz Sinema
Günleri’ne diðer ülkelerden katýlacak konuklarla adeta ufak çaplý bir sinema kurultayý toplanacaktýr. Günler boyunca tertip edilecek atölye ve panellerde, bu ülke sinemalarýnýn bugünü ve gelecek için ne yapýlabileceði hususunda
önemli sunumlar yapýlacaktýr. Türkiye ve bu ülkelerle oldukça gecikmiþ bulunan sinemasal iþbirliðinin gündeme gelmesi, bundan sonra da düzenlenecek benzeri festival organizasyonlarýyla ivme kazanacaðý þüphesizdir.
