ABD’nin Mýsýr’a yýllýk para yardýmý hâlâ konuþuluyor, ama o yardýmýn devamýnýn ya da kesilmesinin artýk önemi yok.
Üstelik, Mýsýr’da askeri kadronun ABD’nin elinde olan ve olmayan kartlarý gayet iyi okuyup harekete geçtiði, -birþey yapamazlar- diye varsaydýðý ve bunda da haklý çýktýðý anlaþýldý. ABD’nin sessiz kalacaðýný, sessiz kalmasa da etkisiz kalacaðýný hesaplamýþlar.
Washington neden sessiz kalýyor- sorularýna karþýlýk medyaya verilen bilgiler, Mýsýr’ýn ABD’ye ihtiyacýndan çok, ABD’nin Mýsýr’a ihtiyaç duyduðunu gösteriyor.
Öncelikle Mýsýr’ýn bölgede ABD açýsýndan otopark kolaylýðý var. Mýsýr hava sahasýný ABD istediði zaman kullanabiliyor. Bu sayede Geniþ Ortadoðu’da hareket yeteneði kazanýyor. Ayrýca Süveyþ Kanalý’nda ABD savaþ gemileri diðer gemilerin önüne geçebiliyor. Normalde gemilerin geliþ sýrasýna göre dizilmesi ve kanaldan teker teker geçmesi gerek. Oradan Basra Körfezi’ne, Hint Okyanusu’na çýkýþ kolay. Yoksa Afrika’yý dolaþmak gerekecek.
Bir de alçak sesle söylenen: ABD yardýmýnýn çoðu yine ABD’ye silah ve malzeme sipariþi olarak geri dönüyor. Mýsýr’a yardým üzerinden ABD içinde istihdam ve ihracat saðlanýyor. Satýlan F-16’lar, tanklar hep ABD ekonomisine katký.
Hatta biri hesaplamýþ, Mýsýr gereðinden de fazla F-16 ve tanka sahip. Bir analiste göre Mýsýr’ýn tanklarý ancak uzaylýlar iþgale baþlarsa iþe yarayabilir. Haritaya da bakýnca, Mýsýr’ýn dýþ tehdit için o kadar çok silaha gerek duymadýðý anlaþýlýr. Ancak hem silah satýcýsý krediyi veriyor, almamak olmaz. Hem de kapalý rejimlerin silah alýmlarýnda komisyoncu, aracý, ibrikçi, bahþiþçi çok olur. Tanký uçaðý yollayýnca iþ bitmiyor. Bakýmý var, parçasý var, aksesuarý var.
Bölgedeki ABD müttefikleri Washington’a -Sisi’ye dokunmayýn- diyor. ABD yardýmýnýn kesilmesine karþý Suudi Arabistan ve Körfez zaten Kahire’ye para sözü verdi. Yani ABD yardýmýnýn kesilmesi bu durumda Kahire’ye deðil ABD’ye zarar verecek.
ABD hâlâ yardým vesilesiyle Mýsýr ordusuna telkinde bulunabileceðine, askerleri -angaje ettiðine- inanýyor. Bu angaje olmanýn konuþmanýn, telkinin faydasý görülmedi, ama ABD için genelde önemlidir. Sisi de herhalde onu bildiðinden günaþýrý ABD Savunma Bakaný Hagel ile konuþuyordu. Bu konuþmalarýn 1-1.5 saat sürmesinin ana nedeni içerikten çok, Generalin Arapça konuþma ýsrarýymýþ. Sisi ABD’de askeri akademi okumuþ, Hagel kadar Ýngilizce biliyor, ama iþi Arapça’ya tercümeye döküp zaman kazanýyor. Angajman var mý? Var...Vesselam!
ABD Dýþiþleri Bakaný Kerry geçen nisanda Senato’da -ABD olarak son yýllarda o bölgede yaptýðýmýz en iyi yatýrým Mýsýr ordusudur- diye övünmüþtü. Yatýrým, malum, para koyup daha fazlasýyla geri almaktýr. ABD Mýsýr’a yardýmý halen yatýrým kapsamýnda görüyor. Yatýrým aracý da Mýsýr ordusu.
Ancak yatýrýmýn halen ABD’den götürdüðü, getirdiðinden fazla. Kahire’ye giden senatörlerden McCain, ABD’nin Mýsýr’da ilkeli duruþ göstermemesi nedeniyle Ortadoðu’da zaten düþük olan kredibilitesinin daha da düþtüðünü, hepten kredibilite kaybettiðini söyledi. McCain: ‘2009’a göre bizden daha çok nefret ediyorlar ve daha az saygý duyuyorlar’ dedi. 2009’da hatýrlayan varsa, Obama Ýslam dünyasýyla yeni sayfa açmýþtý.
Kahire’ye giden diðer Senatör Graham görüþtükleri General Sisi’de -Ýktidar sarhoþluðu- iþaretleri görmüþ... Ýki senatör Kahire’de kan dökülmeden önce çözüm pazarlýðýna girdiklerini ve baþarý umudu varken, Dýþiþleri Bakaný Kerry’nin -Ordu demokrasiyi kuruyor- açýklamasýyla çabalarýnýn sonuçsuz kaldýðýný anlatýyorlar. Yine yatýrým meselesi.
Mýsýr’da ABD’nin (ya da AB’nin) etkisi darbenin belki ilk günlerinde vardý, artýk yok. Zýmni desteði verdiler, fazlasýna gerek kalmadý. Hatta þimdi Ordu -ABD ve AB yardýmýný reddediyoruz, almayacaðýz- diyebilir, Mübarek-Nasýr rejimi olma yolunda içeride puan kazanýr. Zaten silah, mühimmat ya da gaddarlýktan yana bir eksikleri yok. Mýsýr’da ordunun kan dökmesi bilinçli bir tercih. Sisi de kâr-zarar yatýrým hesabý yapýp tetiði çekti. Senatör McCain Kahire yönetminin anti-Amerikancý hava körüklediðini söylüyor ve Mýsýr için -Cezayir senaryosu- öngörüyor.
