Alýþkanlýklar kolayca yakanýzý býrakmaz. Hele onlardan kurtulabilmek için yeterince istekli ve gayretli deðilseniz.
Türkiye’de eleþtiri, her zaman tek taraflý bir bakýþ açýsýyla algýlanan ve bu nedenle de ‘inþa’ edici boyutu olmayan bir özelliðe ve geçmiþe sahip. Bunu günlük hayatýn herhangi bir alanýnda, siyasette ve en yaygýn biçimiyle de entelektüel dünyamýzda görmek mümkün.
Ancak bir de herhangi bir þekilde ‘eleþtiri’ olarak kabul edilmesi mümkün olmayan yaklaþýmlar var ki, inþa etmek bir yana doðrudan yýpratýcý ve yýkýcý bir rol üstleniyor.
Son günlerin merakla beklenen listesi, yani ‘akil adamlar’ (ve de hanýmefendiler) nihayet ortaya çýktý. Böyle bir çalýþmaya tümüyle karþý çýkanlar olabilir. Listeyi yetersiz bulanlar çýkabilir. Kimi isimlere itiraz edenler yahut kuþkuyla bakanlar da. Bunlarýn hepsi mümkün. Ayrýca gerekçeleriyle ortaya konulduðu takdirde tartýþýlmasý da son derece saðlýklý.
Saðlýklý her eleþtiri, isterse sürece tümüyle karþý çýksýn, yine katkýdýr ve inþa edici özelliðe sahiptir.
***
Ýþin bir de listeyi hazýrlayan tarafý var elbette.
Geniþ kesimleri temsil eden listeler hazýrlamanýn her zaman zorluklarý vardýr. Sizin dünyanýzda hiçbir karþýlýðý olmayan aktörlerin, hiç bilmediðiniz farklý alanlarda karþýlýðý olabilir. Geniþ bir kesimi temsil iddiasýndaki bir isim, farklý bir kesimde beklenmedik tepkiler uyandýrabilir.
Listeyi gördüðüm andan itibaren elbette aklýmdan keþke þu isim de yer alsaydý diye geçirdiklerim var. Ayný þekilde acaba hangi gerekçeyle bu listede diye itiraz ettiklerim de. Ancak þu gerçeði unutmayalým. Buna benzer farklý biçimlerde onlarca liste hazýrlasanýz da herkesi memnun etmeniz söz konusu olamaz.
Zaten geniþ kesimlerin ilgilendiði, ciddi hoþnutsuzluklarýn bulunduðu, hatta çatýþmalarýn yer aldýðý bir sorunu konuþmak üzere hazýrlanan bir listeden söz ediyoruz. Sadece bu bile, listeyle ilgili iki ya da daha fazla tarafýn ve memnuniyetsizliðin ortaya çýkmasýna yeter de artar bile.
***
Bu toplantýlar ve onlara katýlacak olan isimler, farklý tecrübelerden, kesimlerden ve anlayýþlardan geliyor. Oturup listeyi ‘hükümete yakýn isimler’ diye mahkum etmek, tartýþmaya deðecek bir eleþtiri deðil. Kastedilen, bu isimlerin zaman zaman farklý zeminlerde oturup konuþabiliyor olmasý ise, bu durum onlarýn zihin dünyasýný ayný paranteze koyma hakkýný kimseye vermez.
Bunlarý konuþurken birdenbire yaram kanadý. Hatýrlayanlar olacaktýr. Aralarýnda benim de bulunduðum ve Kürt sorununu ele alan bir toplantý, bir siyasetçimiz tarafýndan topyekun hedef gösterilmiþ ve bizler ‘On iki kötü adam’ ilan edilmiþtik. Suçumuz, memleketin en temel sorunu üzerinde oturup konuþmaktý. En kötüsü de birbirinden çok farklý zihin dünyasýna sahip isimlerin, bugünküne benzer bir yaklaþýmla mahkum edilmesiydi.
Daha iþin baþýndayýz, bunu tüm içtenliðimle ve yýllar yýlý söz konusu soruna bir parça kafa yoran bir isim olarak söylüyorum. Býrakalým, bu denli yakýcý, ayrýþtýrýcý ve bir o kadar da hassas bir konuda, aklý baþýnda insanlar konuþsunlar. Yüzleþmeyi erteledikçe nelerin birikip bu topraklarý zehirlediðini anlamayanlar, bu zehrin tüm coðrafyayý sarýp sarmalamasýna hizmet edenlere katký saðlamaktan ne zaman vazgeçecekler, gerçekten merak ediyorum.
