SWOT analizi özellikle kurulma aþamasýndaki þirket, üniversite vb. organizasyonlar için yapýlýr. O organizasyonun güçlü ve zayýf yönleri ile karþý karþýya olduðu fýrsat ve tehditleri analiz eder. Þirketler/organizasyonlar bu durumu tespit edebilmek için “arama konferansý” yaparlar. Amaç o organizasyonu doðru konumlandýrmaktýr.
SWOT analizi organizasyonlar için yapýldýðý gibi bireyler için de yapýlabilir mi? Bir bireyin güçlü ve zayýf yanlarýný, karþý karþýya olduðu fýrsatlarý ve riskleri deðerlendirmek kiþi için iþe yarar mý? Bu sorulara cevabým “evet” þeklinde. Eðer kiþiler kendilerini yakýndan tanýrlarsa, kendilerinde ne olduðunu bilirlerse, imkanlarýný ve risklerini tanýrlarsa hayat içinde kendilerini daha iyi konumlandýrabilirler.
Aslýnda SWOT analizinin bireyler için deðil organizasyonlar için iþletme bilimi tarafýndan geliþtirildiðinin farkýndayým. Derdim bireylerin kendi farkýndalýklarýný arttýrmalarýný saðlamak. Kendimiz için bir analiz süreci yaþamak. SWOT analizi bilinen bir analiz olduðu için derdimi onun üzerinden anlatmaya çalýþtým. Yoksa güçlü yönlerimizin analizi için psikoloji geleneði içinden geliþtirilmiþ Martin Seligman’ýn “karekter güçleri” yaklaþýmýný biliyorum.
SWOT analizini bireyler için yapmanýn zorluðu arama konferansýndaki gibi bunu yapacak baþka insanlarýn olmamasý. Kiþinin SWOT analizini yapmak için baþka kiþileri bir araya getirip “kiþi için arama konferansý yapmak” kolay iþ deðil. Üstelik kiþiyi bir baþkasýnýn yakýndan tanýmasý da kolay deðil. Dýþarýdan deðerlendirenin analizleri kýymetlidir ama bir yere kadar bir þey söyler.
Kiþinin SWOT analizinin çoðunu bizzat kendisinin yapmasý gerekir. Kiþi kendisini en iyi bilendir. Kiþi kendinin uzmanýdýr. Ama kiþinin kendini objektif deðerlendirmesinde de zorluk vardýr. Duygularýmýz devreye girdiðinden kendimizle ilgili gerçeklere yanlý davranabiliriz. Psikolojide kendimizi olduðumuzdan daha iyi görmeye eðilimimizin olduðu bilinir.
Kiþinin kendisini tanýmasý, kendinde olaný bilmesini, kendisi için bir geliþme/tekâmül/kemalat planý olmasýný önemsiyorsak bu yöntemsel zorluðu aþmak gerekir. Bu yöntemsel zorluðu aþmanýn yolu çoklu yöntemi kullanmak olabilir. Kanaatimce üç yöntem bir araya getirilirse bireysel SWOT analizi mümkün olur. Kendimiz hakkýnda kendimizin anlama çabasý, dýþarýdan gözlemcilerin kanaati ve psikiyatri/psikoloji/felsefe/tasavvuf vb. bilgi alanlarýný kullanmak.
Bireysel SWOT analizi meselesine girmemin ana sebebi “kendini tanýma meselesi” ile ilgilenmem. Çünkü “Genç Ýnsanýn 8 Sorumluluðu” atölyesinin bir parçasý kendini tanýma meselesi. Kendini tanýma meselesinde anlama biçimlerini çeþitlendirmeye çalýþýyorum. Kendini tanýma ve geliþtirme süreci ile ilgili mümkün olduðunca farklý yöntem ve bilgi alanlarýndan mümkün olduðu kadar faydalanmalýyýz.
