Bernard Henry Lévy, Fransa’nýn tanýnmýþ liberal entelektüellerinden biri.
Liberal entelektüellik diye bir meslek olamayacaðýna göre, esas iþinin yazarlýk, TV danýþmanlýðý, senaristlik ve iþ adamlýðý olduðu belirtilmeli.
Bugün 70 yaþýnda olan Cezayir doðumlu Lévy, baþta Fransa olmak üzere birçok Avrupa devletindeki siyasi yapýlanmalara karþý çýkarak eleþtirel okul temsilcisi. Ayrýca her ülkede zulüm ve ayrýmcýlýk gören halklarýn yanýnda duran bir tavýr sergiliyor, özellikle Kosova ve Bosna’da Müslümanlarýn haklarýndan söz eden az sayýdaki düþünürden biri.
Bununla birlikte, Irak müdahalesini, Libya ve Mýsýr’daki darbeleri, hatta tartýþmalý NATO faaliyetlerini de destekliyor. Bir yandan insan haklarýný savunup öte yandan batýlý ülkelerin askeri müdahalelerinin yanýnda yer almasý, hakkýnda epeyce spekülasyon yapýlmasýna neden oldu ve oluyor. 2011’de hakkýnda sembolik bir ceza mahkemesi kurulmuþ ve emperyalizme destek verme ile entelektüel dolandýrýcýlýktan suçlu bulunmuþtu.
Esas iþi hakkýnda da epeyce farklý iddialar bulunan Lévi, Wall Street Journal’e (WSJ) yazdýðý makalede “NATO, Türkiye’ye tekmeyi basmalý” demiþ. Gerekçe olarak da Türkiye’nin Rusya ve Ýran’a yaklaþmasý, BRICS Zirvesi’ne katýlmasý ve Çin ile iþbirliði içinde olmasýný göstermiþ.
Makaleyi kaleme alma nedeni, esas olarak ABD-Türkiye gerginliði. Yazar, Trump ve Erdoðan’ýn beklenmedik biçimde mutabakat saðlayabileceklerini, zira mutabakat yeteneðinin Trump’ta bulunduðunu ileri sürmüþ.
Trump’ý onaylayan tavra düþmemeye özen gösterilen yazýda, ABD’yi tahrik edenin Türkiye olduðu, Erdoðan’ýn uzlaþmacý olmadýðý, çünkü zaten Türkiye’nin Rusya ve Çin tarafýnda yer almak istediði ima edilmiþ.
Felsefi bir derinlik aramaya hiç gerek olmayan bu yaklaþým, aslýnda doðrudan siyaset yapmaya yönelik. Ancak, önemli olan Lévy’nin ne dediði deðil, onun dediklerinin haber yapýlmasýnda.
WSJ, ya Türkiye gerçekten NATO’dan çýkarýlmakla tehdit edilsin istiyor; ya da Türkiye’nin ABD’yi üyelikten ayrýlmakla tehdit edeceðini ima ediyor. Ancak her durumda NATO ittifaký içindeki iliþkilerin yeniden düþünülmesi gereðine dikkat çekiyor.
Öte yandan daha vahim olaný, Rusya’nýn bunu büyük puntolu haber yapmasý. Ayrýca, ABD’nin THY’ye yönelik yaptýrým hazýrlýðý içinde olduðunu da NYT’dan tercümeyle Türkçe sayfasýna ilk yerleþtirenin Rusya’nýn Türkçe haber portalý olduðunun da altý çizilmeli.
ABD’de Trump’ý Türkiye’ye daha fazla yaptýrým uygulamaya çaðýran çevrelerin yaptýklarý, Rusya için büyük fýrsat olarak görülüyor. Rusya sanki þöyle düþünüyor:
Trump Türkiye’ye ne kadar yaptýrým uygularsa, Türkiye o kadar karþýlýk verecek. ABD, bu iþten biraz zarar görecek ama Türkiye daha fazla zarar görecek. Zararý telafi etmek için Türkiye Avrupa’ya yanaþacak; en azýndan Almanya bu iþin eninde sonunda Almanya-Türkiye-Rusya ve Ýran’a uzanan hattýn devreye girmesi olarak göreceðinden ilk el uzatan olacak. Bu ele güvenen Türkiye, ABD karþýsýnda daha da sert duracak; sonunda Türkiye ve Türkiye üzerinden Avrupa Rusya’nýn hareket alanýna açýlacak. Bu arada Türkiye NATO’dan çýkarsa, gayet tabi Rusya açýsýndan çok çok daha iyi olacak.
Trump, tüm gücüyle Putin için çalýþýyor olabilir; bu Amerikalýlarýn sorunu. Mesele Türkiye’nin neye zorlandýðýný görmesinde. Çok açýk ki, yaptýrýmlar Türkiye razý olsun diye deðil, dirensin diye yapýlýyor. Bu direnmenin sonunda ne olacaðýný kimliði belirsiz bir yazara söyletmiþ durumdalar ve Rusya da kenarda sabýrla beklediðini artýk pek gizlemiyor.
