Anne ve bebeðin birlikte kaliteli geçirdiði vakit ne kadar fazlaysa, çocuðun öðrenmesi o kadar hýzlý oluyor. Bu da zekaya etki eden önemli faktörlerden birisi.
Annelerin bebekleriyle birlikte vakit geçirmelerinin birçok açýdan önemi var. Çocuðun ileride hayata karþý tutumu, insan iliþkileri, aile kurmasý ve iþ baþarýlarý gibi birçok önemli duruma etki ediyor anne-çocuk iliþkisi. Annesi ile birlikte daha fazla zaman geçiren çocuklar ileride daha öz güvenli, hayata karþý daha dik duran bireyler oluyorlar. Çocukluk travmalarýnýn önemli bir kýsmý da anne-çocuk iliþkisi kaynaklý olabiliyor. Bu konuda birçok çalýþma, makale ve kitap var. Ama ben bugün sizlere oldukça ilginç sonuçlarý olan bir çalýþmadan bahsedeceðim. Annelerin bebekleri ile oyun kurup, birlikte geçirdikleri zamanlarda anne ve bebeðin beyin aktiviteleri benzerlik gösteriyor. Hatta anne kendisini ne kadar bu duruma verir ve beyin aktivitesi daha fazla benzer halde kalýrsa çocuðun dikkati çok daha uzun sürüyor. Journal PLOS Biology dergisinde bu ay yayýmlanan makaledeki çalýþmayý East London Üniversitesi’nden Dr Sam Wass ve Cambridge Üniversitesi’nden Dr Victoria Leong birlikte yürütmüþler. Normalde bebekler ilgilerini çeken bir nesneye uzun süreli dikkatlerini verdikleri zaman beyinde görülen hýzlý frekans dalgalarý artar. Bu çalýþmada 12 aylýk bebeklerin anneleri ile oynarken elektroensefalografi (EEG) ile beyin aktivitelerine bakýlmýþ. Ayný zamanda anneleri de cihaza baðlanýp kýyaslanmýþ. Anne ve bebeðin birlikte oynadýklarý zaman beyinde hýzlý frekanslý dalgalarýn arttýðý gözlenmiþ. Anne ve bebeðin beyninde görülen deðiþiklikler birbirini taklit eder nitelikteymiþ. Hatta annenin verdiði yanýt bebekle ne kadar uyumluysa, bebeðin dikkatini daha uzun süre yoðunlaþtýrabildiði fark edilmiþ. Bu çalýþmadan çýkan sonuçlarýn bizim için anlamý þu: bebeklerin anneleri ile baþ baþa oynayarak geçirdikleri vakit ne kadar fazlaysa bebeðin öðrenme yetisi o kadar artar. Geçmiþte yapýlmýþ bir baþka çalýþmada annelerinden ayrýlan ve kimsenin ilgilenmediði çocuklarýn IQ skorlarýnýn düþük olduðu öne sürülmüþtü. Bu çalýþmanýn sonucu da bunu destekler nitelikte.
Günlük rutininizin farkýna varýn: Gün içinde aslýnda ne kadar iþ yaptýðýnýzý anlayabilmek için bir hafta süreyle her þeyi yazýn. Gereklilikleri üzerinde düþünün. Enerjinizi boþa sarf ettiðinizi fark ettiðiniz iþleri listeden çýkarýn. Sizinle sorumluluðu ortak olarak paylaþan aile bireylerinin yapabileceði iþleri de ayrýca not edin.
Günlük yapacaklarýnýzýn yazýlý planýný yapýn: Yukarýdaki basamaðý gerçekleþtirdikten sonra sadeleþtirilmiþ rutininizi, yapacaðýnýz ek iþlerle birlikte her gün yazarak uygulamaya geçin. Bir süre sonra planlý hareket etmek alýþkanlýk haline gelecek ve sizi daha az yoracaktýr.
Öncelik sýralamasý yapýn: Planýnýzý hazýrlarken öncelik sýrasýna dikkat edin. Bazen araya giren bir iþi o anda yapmaya çalýþýrken önceliði olan bir baþka iþi unutarak sýkýntýya düþebilirsiniz.
Yapacaklarýnýzý ertelemeyin: Eðer öncelik sýralamanýzý bozmuyorsa yapacaðýnýz hiçbir iþi ertelemeyin. Zihin yorgunluðunun en önemli nedenlerinden birisi ertelenen iþlerdir. Yeni yapacaðýnýz iþlere odaklanma sýkýntýsý yaþarsýnýz. Çünkü zihniniz sürekli ertelediðiniz iþlerle meþgul olur.
Beslenme düzeninizi saðlayýn: Gün boyunca beslenme planýnýzýn nasýl olacaðýný önceden belirleyin. Eðer evde yemek yapýyorsanýz -ki en saðlýklýsý budur- bir hafta boyunca piþireceðiniz yemekler belli olsun. Malzemeleri önceden hazýrlayýn. ‘’Bugün ne yiyeceðim/piþireceðim?’’ sorusunun sebep olacaðý zihin karýþýklýðýndan kendinizi korumuþ olursunuz.
Alýþveriþlerinizi bir düzen dahilinde yapýn: Zihin daðýnýklýðýnýn en fazla yaþandýðý alanlardan birisi de alýþveriþtir. Mutlaka bir þeyler unutulur ve onlarý almak için ekstra çaba ve zaman harcamak zorunda kalýrsýnýz. Bu da zihin yorgunluðunuzu artýrýr. Alýþveriþ gününüz belli olsun ve mutlaka liste hazýrlayýn. Hatta enerjinizden tasarruf etmek için büyük market zincirlerinden eve sipariþ verebilirsiniz.
Gün içerisinde kýsa molalar verin: Zihnimizi rahatlatmak için her birimizin yapabileceði farklý þeyler vardýr. Kahve veya çay molasý verebilirsiniz ya da hiçbir þey yapmadan sadece camdan dýþarýyý seyredebilirsiniz.
Tatillerinizi deðerlendirin: Bu maddede anlatmak istediðim mutlaka tatil için bir yerlere gitmek deðil. Mühim olan günlük rutininizin dýþýnda aktiviteler yapmaktýr. Seyahat elbette bunlardan birisidir. Ama eðer durumunuz seyahate uygun deðilse, hoþunuza giden bir aktivite ile ilgili kýsa süreli bir kursa kayýt olmak da bunun için yeterli olabilir.
Zihninizi meþgul eden negatif düþüncelerden arýnmaya çalýþýn: Söylemesi kolay, uygulamasý en zor olan maddedir. Zihin yorgunluðunun önemli sebeplerinden birisi de sýklýkla bizi üzen olaylarý düþünmemiz, dolayýsýyla geçmiþi yaþamamýz, gelecek ile ilgili de sürekli kaygý duymamýzdýr.