Bölgedeki geliþmeler

11 Mart 1991 tarihinde bir gazetede çýkan söyleþimde Irak’ýn bölüneceðini söyleyip bölgedeki krizin ABD ile Avrupa arasýndaki rekabetten çýktýðýný söylüyor ve ABD’nin petrol bölgesini Avrupa’nýn kontrolü dýþýnda tutmaya özen gösterdiðini ve krizin bu nedenle çýktýðýný söylüyordum. ABD ile Avrupa’nýn çok yakýn siyasi beraberlik içinde olduklarý düþünülen bir dönemde böyle bir ifade belki de çok anlamsýz bulunmuþtur. Hatta bu yazýda ABD ile SSCB arasýnda siyasi bir yakýnlýk olduðunu da söylüyordum. 

Bununla vurgulamak istediðim þey bölgedeki geliþmelerin günümüzle sýnýrlý olmadýðýný ve geçmiþte baþlayan bir rekabetin bugünkü görünümü olduðunu ifade etmektir. Türkiye’deki dýþ ve iç geliþmeler bundan etkilenmiþtir. Çünkü Türkiye’nin bulunduðu tarafýn bölgede etkili olmasý imkaný çok yüksektir. Bu durumda bizi etkisiz hale getirmek ve bizim yerimize Saddam’ýn Irak’ýný koymak o günlerde Avrupa’nýn politikasý oldu. Etkisizleþmemiz için içerde bir Türk- Kürt anlaþmazlýðý, hatta bunun çatýþmaya dönüþtürülmesi istendi. Bu çatýþmayý saðlamak için içerideki bir Kürt örgütünün terörizme dönüþmesi ve bunun Türkiye’de bir bölünme yaratacaðý düþüncesini yayarak devletin bunlara karþý tedbirler almasýný ve olayýn bir çatýþmaya dönmesini saðladýlar.

Bu farklýlaþma, halkýn hiçbir kesiminin desteðini almadý ama yayýnlar ve terörist eylemlere karþý yapýlan uygulamalar Türkiye’de bir tarafta bölünme endiþesi yaratýrken diðer tarafta kötü muamele gördükleri duygusunu yarattý. Bu dýþarýnýn etkisi ile oluþan eylem onun kullandýðý metodu, yani savunduðu düþünce ve eylemi etkisiz hale getirmekle mümkün olacakken biz tersini yaptýk. Mesela teröristi etkisiz hale getirmek için koruculuðu kurduk. Bu tedbirin yanlýþ olduðunu ve korucularýn terör eylemi olduðu sürece sayýlarýnýn artacaðýný, bu nedenle iþsizliðin yaygýn olduðu bir bölgede teröre en çok ihtiyacý olanlarýn onlar olacaðýný söyledim. Bu tip önlemler yerine bölge halkýnýn iþsizliðini önleyecek ekonomik yatýrýmlarýn tercih edilmesinin doðru olacaðýný ifade etmiþtim.

Halkta her iki tarafta da yabancýlaþma eðiliminin olmadýðýný, ancak taraflarýn her birinde birbirine ters düþünceler yayýldýðý için böyle bir farklýlaþma yaratýldýðýný söyledim. Çözümün taraflarýn birbirini anlamasý ve gereken tedbirin birlikte alýnmasýyla mümkün olacaðýný düþündüm. Ancak bu yöndeki benzer düþüncelerim o günlerde pek anlaþýlamadý hatalý uygulanmalar ve terör eylemleri devam etti.

***

Þimdi durum farklýlaþtý. Kuzey Irak lideri Barzani Türkiye ile anlaþtý ve petrolünün piyasaya çýkmasýnda ve alacaðýnýn tahsilinde Türkiye’deki bankalarýn görevli olmasýna karar verildi. Yakýnlaþma bununla da sýnýrlý deðildir. Kuzey Irak ekonomisinin geliþmesinde Türkiye büyük rol oynayacak hatta siyasi ve ekonomik kararlarda da etkileþme olabilecektir

Irak’ta bize karþý eylemler düzenleyecek terör gruplarýn olmasý sürpriz sayýlmamalýdýr. Elbette Türkiye’nin bu bölgedeki etkinliðine karþý çýkan farklý ülkelerin olacaðý bilinmektedir. Bu uluslararasý çýkar mücadelesi, bölge halkýnýn dostluðunu kazanacak politikalarla üstesinden gelinebilecektir.