Geçmiþte Ýngiltere’nin bölgemizde, tek baþýna çizdiði haritanýn deðiþeceðine ait önemli göstergeler var ama nasýl bir yapý oluþacaðý bilinmiyor. Bu konuda bizim þimdiki düþüncemiz bizi yanlýþ yola götürebilir. Çünkü biz her devletin kendi gücüyle yaþadýðýný ve ancak bir savaþta yenilirse yok olabileceðini düþünürüz. Bu bakýþ tarzý, vatandaþlarýn ülkelerine baðlýlýðýný güçlendirse bile, dünyayý yöneten güçler yeni bir yapý oluþturabilir ve bu amaçla birbiriyle mücadele ederler. Bizler genellikle bir devletin gücünü öncelikle askeri gücüyle ölçeriz ama son zamanlarda adý IÞÝD olarak anýlan bir yapýnýn, ABD gibi dünyanýn askeri açýdan en güçlü ülkesiyle savaþabileceðini de doðal karþýlarýz ve kimin galip geleceði konusunda tartýþabiliriz.
***
IÞÝD’in ABD gibi dünyanýn en güçlü sayýlan ülkesiyle mücadelede baþarýsýz olmasý düþüncesi yanýnda, onun ele geçirdiði topraklarda bir devlet kurma ihtimalini de yok saymayýz. Vatandaþlarýn olaylarý böyle deðerlendirmesi ve kendi ülkelerine güven duymalarý iyi bir duygudur ama þartlar bu düþünceyi yanlýþ bulmaya neden olabilir. IÞÝD ABD’yi savaþta müttefik aramaya sevk ediyor ve belki biz de bunlardan biri olacaðýz. Bunun askeri bir ihtiyaçtan doðduðu düþünülmemelidir. Bana göre ABD’nin bu tavrý, Irak ve Suriye’nin yeni þekli için destek aramasýndan dolayýdýr. Yani bölge ülkelerinin yeni yapýyý kabul etmesini istemektedir. Sonuçlarý tahmin etmek için bu olayda rol alan büyük güçleri ve onlarýn hedeflerini tespit gerekir.
Eðer IÞÝD gibi bir devlet oluþursa bu Irak’ý ve Ýran’ý Akdeniz’e baðlar. Bu Irak’la Ýran’ýn yakýnlaþma sebeplerinden biri dahi olabilir. Bu yakýnlaþma bazý Avrupa ülkeleriyle Çin’in tahmin edilen hedefidir. Bölgede Ýran’ýn lider olmasý da bu iki gücün siyasi planlarýna uygun görünmektedir. Öte yandan bölgede Türkiye’nin etkin bir merkez olmasý ise ABD ve Rusya’nýn politikasýdýr diye düþünüyorum. Bunu bir dostluk ve duygusal bir yakýnlaþma olarak algýlamak yanlýþtýr. Gördüðüm kadarý ile Türkiye’deki siyasi güç bu kanadý desteklemektedir. Ancak bu görüþün karþýtlarýnýn da olmasý doðaldýr. Bu karþýtlýk bölgedeki deðiþimin tartýþýlmasýndan ziyade duygusal nedenlerle iktidara karþý olmak gibi bir sebebe dayanmaktadýr. Geçmiþte de ülkemizde iktidara karþýtlýk siyasi deðil duygusal olarak ifade edilirdi. Mesela kuruluþ ilkelerinin ihlali darbe sebepleri arasýnda gösterilirdi. Partilerimiz bu dünya çapýndaki geliþme ve düzenleme çalýþmalarýný analiz ederek siyasi projeler üretip farklýlýklarýný ortaya koymak yerine iktidarýn güncel olaylardaki hatalarýný tenkit etmekle yetinmektedirler.
***
Bölgemizde çok önemli bizi yakýndan ilgilendiren siyasi olaylarýn arka planýný doðru görmeliyiz. Bunu iktidar ve muhalefet partileri olarak gerekirse birlikte ele almalýyýz. Sýnýrlarýmýzýn dibindeki bu çatýþmalarda Kürtlerin de kullanýlmasý ihtimali mevcuttur ve bu durum þüphesiz bizi doðrudan etkiler. Büyük güçlerin muhtemel siyasi planlarýný doðru deðerlendirirsek kayýpla karþýlaþmayýz. Düzeltmemiz gereken yanlýþlýðýmýz dünyayý yakýndan izlemek ve gereken politikayý uygulamak yerine duygusal davranmamýzdýr. Özellikle muhalefet bir tek kiþinin deðiþmesiyle ülkenin yeni ve daha iyi bir yapýya kavuþacaðýný düþünmekten vazgeçmeli olaylarý objektif deðerlendirmeler ýþýðýnda irdelemeli, muhalefetini siyasi görüþler olarak kamuya sunmalýdýr. Þimdi içeriyle ilgilenirken bir yandan da pencereden dýþarýya bakmak gerekiyor. Ýçerideki olaylar duygusal olsa bile dýþarýsý hayati sorunlar içeriyor.
