Geçen hafta Borsa Ýstanbul (BIST) Yönetim Kurulu Baþkaný Sayýn Himmet Karadað ve Borsa Ýstanbul üst yönetiminin basýnla yaptýðý deðerlendirme toplantýsýna katýldýk.
Borsa Ýstanbul’un yaptýðý alt yapý çalýþmalarýyla önümüzdeki dönemde ciddi bir atýlým yapacaðýný düþünüyorum.
Özellikle Bireysel Emeklilik’te otomatik katýlým sonrasýnda bazý katýlýmcýlarýn birikimlerini borsada deðerlendirmek istemeleri ile birlikte Borsa’nýn öneminin bir kat daha artacaðýný söyleyebilirim. BES primlerinin deðerlendirilmesi ve bu fonlarýn ülkemizin yatýrýmlarý için kullanýlmasý bir doping etkisi yaratacak.
Sayýn Himmet Karadað’ýn bu toplantýda dile getirdiði bir husus çok önemsediðimi belirtmeliyim. Özellikle, küçük yatýrýmcýyý kazanmak ve borsada tutmak için halka açýk þirketlerle de bir araya gelerek ‘ödül’ programý uygulanmasý çok faydalý olacak. Buna göre, BIST-30’daki firmalarla bu konuda bir proje çalýþmasý yürütülüyor, yapýlan ön görüþmelerde ilgili firmalarýn da olumlu görüþlerini dile getirmesinin yatýrýmcýya hareket saðlayacaðýný düþünüyoruz.
Örneðin, bir þirketin belli orandaki hisse senedini elinde bulunduran küçük yatýrýmcýya kendisini ayrýcalýklý hissetmesini saðlayacak küçük dokunuþlar ve özel düzenlemeler bazý ayrýcalýklar saðlanmasý küçük yatýrýmcýyý borsa þirketleriyle barýþtýracak.
Borsa Ýstanbul’da Türkiye için önemli büyük yatýrýmlarýn da finansmaný noktasýnda bazý projeler geliþtiriliyor. Örneðin Kanal Ýstanbul ve Çanakkale 1915 Köprüsü Projesi gibi belli baþlý projelerin finansmanýnýn farklý bir modelle saðlanmasý, halkýn doðrudan bu projelerin finansmanýna katýlarak gelirinden faydalanmasý ekonomiyi de rahatlatacaktýr.
Yine, uzun bir süredir ekonomi yazarlarýnýn çeþitli vesilelerle dile getirdiði küçük yatýrýmcýlarýn borsayla barýþmasýný ve Borsa’ya güvenin artmasý için sayýn Himmet Karadað “Vergide barýþýyoruz. Varlýk barýþý yapýyoruz. Borsa’ya güvenmiþ gelmiþ bir þirketin küçük yatýrýmcýsý olmuþ. Þirketi kaybolmuþ elinde hisselerle kalmýþ. Ne suçu var hisse yatýrýmcýsýnýn. Off shore’da batan parayý bile ödedik. Þu anda tüm stoðu tarýyoruz. Sadece küçük yatýrýmcýlara bakýyoruz. Büyük yatýrýmcýyý kenarda tutarak, sýkýntýlý þirketlerde, stok affý konusunda, sermaye barýþý için ne yapabiliriz. Hisse yatýrýmcýsýný küstürmüþüz, bir el sýkýþalým. Hukuki sýkýntýlý alanlarda var ama bir paket yapabilir miyiz diye çalýþýyoruz” açýklamasý ile bir umut ýþýðý yakmýþtýr. Umarýz yüzbinlerce küçük yatýrýmcýyý ilgilendiren ve esasýnda çok büyük bir yekün tutmayan bu borsa barýþýyla küçük yatýrýmcýnýn da yeniden bu tür yatýrým enstrümanlarýný deðerlendireceðini düþünüyorum.
Faizin yüksek olduðu dönemlerde, vatandaþ ve yatýrýmcýnýn finansal aksiyonu, tahvil almak ya da faizli mevduat hesabý açmaktýr. Faizler düþtüðü zaman ise diðer finansal aksiyon olan, borsaya yatýrým artar.
Sayýn Cumhurbaþkanýmýz Recep Tayyip Erdoðan tarafýndan ‘faizin düþmesi gerektiði’ yönünde çok defa açýklamalar yapýldý. Umarýz yatýrým ortamýnýn yeni bir hikayeyle buluþabilmesi için gerekli finansman ortamý oluþturulur.
Emeklilikte son 3.5 yýl önemli
Sosyal güvenlik uygulamasýnda SSK, Bað-Kur veya Emekli Sandýðý gibi birden fazla statüye göre, yani aylýðý baðlayýp ödeyecek kurumun belirlenmesinde sigortalýlarýn emeklilik tarihinden geriye doðru prim veya kesenek ödenerek geçen son yedi yýllýk fi ili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresi esas alýnmaktadýr. Yani, sigortalýnýn son 7 (yedi) yýllýk fiili hizmet süresi içerisinde en fazla hangi statüye tabi hizmeti varsa, o statüye göre; veya hizmet süresinin eþit olmasý durumunda sigortalýnýn baðlý olduðu son statüye yaþlýlýk -emeklilik- aylýðý baðlanmaktadýr
