Önceki yazýmda, boþanma / boþanmama kararýnýn optimize (saðlýklý) olmasý için, karar sürecinin aþaðýdaki dokuz unsuru içermesi gerektiðini söylemiþtim:
1- Akýl/duygu ile analiz/sezgi birlikteliðinin saðlanmasý
2- Evlilik krizi sýrasýnda karar almama
3- Ruhsal rahatsýzlýk döneminde karar almama.
4- Karar süreci için 6-12 ay süre
5- Çocuklarýn görüþlerinin alýnmasý (Yaþlarýna göre)
6- Dýþ gözlemci deðerlendirmesinin alýnmasý
7- Evlilik danýþmanlýðý alýnmasý
8- “Ayrý yaþama denemesi” yapýlmasý
9- Son kararýn kiþi tarafýndan alýnmasý
Bu dokuz unsurdan ilk dördünü yazmýþtým. Bugün kalan beþ unsuru yazacaðým.
***
Çocuklarýn görüþlerinin alýnmasý: Anne ve babanýn boþanýp boþanmasý çocuklarý direk etkilediði için, karar alma sürecinde onlarla da istiþare etmek gerekir. Yalnýz, çocuklarla boþanma ile ilgili konuþma, boþanma iþinde ciddi ve karar alma aþamasýnda isek olmalýdýr. Evlilik krizleri sýrasýnda boþanma fikirlerini ulu orta, çocuklarýn önünde ifade etmek doðru deðildir. Kriz boþanma ile sonuçlanmadýðýnda bile bu durum çocuklarda ruhsal gerilim oluþturmaya yeterlidir.
Çocuklarýn boþanmanýz iyi olur demesi genelde evde onlarý da etkileyecek düzeyde gerilimin olduðunun göstergesidir. Çocuklar boþanmaktan yana deðillerse, genelde onlara yansýyan gerilimin az olduðu anlamý çýkabilir. Sonuçta boþanma kararý eriþkin kiþilerin kararý olup, çocuklardan izin almak gerekmez. Ama onlarla da istiþare etmek hem karar sürecini daha saðlýklý kýlar hem de onlarý yaþanan sürece daha hazýrlýklý kýlar.
Dýþ gözlemci deðerlendirilmesinin alýnmasý: Dýþ gözlemci deðerlendirilmesi, farklý bakýþ açýlarýný görmeyi saðladýðý için gereklidir. Boþanma süreci içinde özel psikolojiler oluþur. Olup bitenin dýþýna çýkýp, saðlýklý bir deðerlendirme yapmak zorlaþýr. Dýþarýdan olup bitenlere bakan biri bize farklý bir bakýþ açýsý sunabilir. Bu dýþ gözlemciler; aile üyeleri, dost ve arkadaþlar olabilir. Kanaatimce üç dýþ gözlemci deðerlendirmesi almak yeterlidir. Bu kiþileri seçerken, aklýna fikrine deðer verdiðimiz, aklý selim olduðunu düþündüðümüz kiþler olmasýna dikkat etmek gerekir.
***
Evlilik danýþmanlýðý alýnmasý: Boþanýp boþanmama karar sürecinde evlilik danýþmanlýðý almak da karar sürecini daha saðlýklý kýlar. Evlilik danýþmanlýðý yapan kiþi; eðitim aldýðý, benzer durumda çok kiþi görme tecrübesine sahip olduðu ve tarafsýz olduðu için karar sürecinize katký saðlayabilir. Evlilik danýþmanlýðý size doðru kararý söyleyecek kiþi deðildir. Ama söyleyebileceði þeyler, sizin olup biteni anlama ve anlamlandýrma sürecinde iþinize önemli derecede yarayabilir.
Ayrý yaþam denemesi yapýlmasý: Ayrý yaþamaya baþlamak ciddi ve riskli bir karardýr. Küçük sorunlar karþýsýnda "biraz ayrý yaþayalým belki iyi gelir" demek iyi fikir deðildir. Çünkü ayrý yaþam genellikle boþanma yollarýnýn taþlarýný döþer. Ancak boþanma öncesi son çýkýþ þeklinde kullanýlabilir. Zaten boþanma kararý almak üzere olan eþler, ayrý yaþamanýn nasýl bir þey olacaðýný deneyimlemek için, bir süre ayrý yaþamayý deneyebilirler. Bu hal, boþanma kararý almýþ, mahkeme sürecinde olan kiþilerin ayrý yaþamasý durumunu tanýmlamaz. Ayrý yaþama denemesi, henüz boþanma kararý almamýþ eþler için geçerlidir.
Son kararýn kiþi tarafýndan alýnmasý: Boþanýp boþanmama kararý nihayetinde kiþiseldir. Her kiþinin kendi hayatýnýn sorumluluðunu almasý gerekir. Sýrat köprüsünden tek baþýmýza geçeceðimizden, her birimizin hesabý tek tek alýnacaðýndan, hayat yolculuðumuzun kararlarýný kendimiz almak zorundayýz. Ýstiþareler yapýp, dýþ gözlemci görüþleri alýp, profesyonel yardým alabiliriz ama tüm bunlarý bir araya getirip, son kararý kendimiz vermeliyiz.
